9. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Busnesau bach

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:25 pm ar 30 Tachwedd 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Natasha Asghar Natasha Asghar Conservative 6:25, 30 Tachwedd 2022

(Cyfieithwyd)

Rwy'n ddiolchgar am y cyfle i gyfrannu yn y ddadl hon ac i dynnu sylw at bwysigrwydd hanfodol busnesau bach i'n heconomi a hefyd i'n cymunedau. Mewn byd sy'n symud yn gyflym lle bydd busnesau i gyd yn chwilio am y cyfleoedd gorau, mae gan gwmnïau mawr fantais o allu adleoli i ranbarthau eraill a hyd yn oed gwledydd eraill i fanteisio ar drethi is a chymhellion eraill pe baent yn dymuno gwneud hynny. Ar y llaw arall, mae busnesau bach wedi'u gwreiddio yn y cymunedau y maent yn eu gwasanaethu, a chlywais gan lawer o fy nghyd-Aelodau yma heddiw eu bod hwy'n gefnogol i hynny hefyd. I mi, maent yn rhan hanfodol o economi Cymru, gan ddarparu swyddi i dros 62 y cant o gyfanswm y gweithlu cyflogaeth menter yma.

Mae Dydd Sadwrn y Busnesau Bach yn ymwneud â phwysleisio pwysigrwydd busnesau bach yn eu cymunedau ac annog mwy o bobl i siopa'n lleol. Ond cyn imi siarad am rai o'r problemau sy'n eu hwynebu, hoffwn fanteisio ar y cyfle hwn i ganmol dewrder y bobl sy'n cymryd risg ac yn penderfynu sefydlu eu busnes eu hunain yn y lle cyntaf, oherwydd yn sicr nid yw'n hawdd. Amser maith yn ôl, roeddwn i eisiau sefydlu fy musnes colur fy hun, ac roedd maint y buddsoddiad yn syfrdanol, a bu'n rhaid i mi roi'r gorau i'r syniad. Y diffiniad safonol o entrepreneur yw,

'unigolyn sy'n sefydlu busnes neu fusnesau, gan ysgwyddo risgiau ariannol yn y gobaith o wneud elw.'

Mae pobl sy'n cymryd risg yn y byd busnes yn cymryd risg gyda'u bywoliaeth, eu henw da, a hyd yn oed eu perthynas er mwyn cyflawni eu nod terfynol. O greu ap, i agor siop, i lansio brand newydd, y gwir amdani yw bod pob entrepreneur wedi cymryd risgiau enfawr wrth benderfynu sefydlu eu busnes eu hunain. I ddarpar ddynion a gwragedd busnes, mae'r syniad o fod yn fos arnoch chi eich hun yn y tymor hir yn gorbwyso'r risg bosibl o fethu. Mae entrepreneuriaid yn mentro'n ofalus bob dydd, ond mae'n bosibl nad oes yr un risg yn fwy na'r penderfyniad cychwynnol i ddechrau busnes yn y lle cyntaf. Credaf yn ddiffuant gyda fy holl enaid y dylai Llywodraeth Cymru wneud popeth yn ei gallu i gefnogi'r rheini sy'n cymryd risgiau ac annog busnesau bach i dyfu ac i ffynnu. Mae hynny'n golygu gweithredu ar ardrethi busnes. Ardrethi busnes, rhenti a chyflogau yw'r tri alldaliad mwyaf i unrhyw fusnes bach. Ar adeg pan fo busnesau bach yn wynebu cynnydd digynsail yn eu costau, fel y soniodd fy nghyd-Aelod Paul Davies, gan roi gwleidyddiaeth o'r neilltu, dylai Llywodraeth Cymru ddilyn arweiniad Llywodraeth y DU a darparu mwy o ryddhad ardrethi busnes. Byddai hyn yn rhoi cymorth amserol i ganiatáu i gwmnïau ganolbwyntio ar ehangu eu busnes a chyflogi staff newydd.

Lywydd, eleni yw degfed pen-blwydd Dydd Sadwrn y Busnesau Bach. Mae'n gyfle gwych i dynnu sylw at y rôl hanfodol y mae busnesau bach yn ei chwarae yn eu cymunedau, ac wrth greu swyddi yn y bôn. Ond dylem hefyd gydnabod a chanmol dewrder a mentergarwch y rhai sy'n penderfynu sefydlu eu busnesau eu hunain, oherwydd hebddynt, byddem i gyd yn llawer tlotach. Diolch.