– Senedd Cymru am 5:48 pm ar 6 Rhagfyr 2022.
Felly, byddwn ni'n symud i grŵp 11 nesaf. Grŵp 11 yw'r grŵp o welliannau sy'n ymwneud â chamau gorfodi gan awdurdodau lleol. Gwelliant 25 yw'r prif welliant, ac mae Janet Finch-Saunders yn mynd i gynnig y prif welliant a'r grŵp. Janet Finch-Saunders.
Diolch, Llywydd. Mae gwelliant 25 yn mewnosod adran newydd ar wyneb y Bil. Mae'r gwelliant hwn yn ei gwneud hi'n ofynnol i Weinidogion Cymru sicrhau bod awdurdodau lleol yn cael digon o gyllid i weithredu fel sy'n ofynnol o ganlyniad i'r Bil hwn. Mae llawer ohonom ni yma yn y Senedd yn gwybod, yn eithaf aml, pan gaiff deddfau eu pasio yma, y goblygiadau sy'n cael eu trosglwyddo i awdurdodau lleol i orfodi, addysgu—. Yn aml, ni ddarperir unrhyw adnoddau ychwanegol. Pan fyddaf yn siarad ag arweinwyr cyngor neu eu penaethiaid cyllid, mae'n ffaith eu bod weithiau'n poeni am ddeddfau a wneir yma, oherwydd y goblygiadau ariannol a'r pwysau y mae'n eu rhoi ar ein hawdurdodau lleol sydd eisoes wedi'u gorlethu.
Nawr, yng Nghyfnod 2, honnodd y Gweinidog nad oedd hi'n gallu derbyn y gwelliant hwn gan y byddai Llywodraeth Cymru yn ceisio lleihau costau cymaint â phosib. Dywedodd y Gweinidog y byddai gorfodaeth, i ddechrau, yn canolbwyntio ar addysg. Nawr, rwy'n gwerthfawrogi'r ymateb hwnnw, er nad ydw i'n credu ei fod yn lliniaru unrhyw bryderon sydd gan awdurdodau lleol ynghylch cyllid. I mi, ystyr hynny yn y bôn oedd, 'Byddwn yn ariannu ein canllawiau ac rydym ni'n gobeithio y bydd hyn yn ddigon i newid arferion busnesau.' Mae awdurdodau lleol angen ymrwymiad gennych chi, Gweinidog, a byddwn i hyd yn oed yn gofyn i chi—. Rwy'n rhyw fath o estyn fy het i gardota nawr ar ran yr holl awdurdodau lleol hynny a welant hyn yn cael ei gyflwyno. Maen nhw'n mynd i fod eisiau sicrhau bod eu hawdurdod lleol yn gallu addysgu, yn gallu gorfodi, ond does ond angen edrych ar ein hadrannau cynllunio, llesiant anifeiliaid, safonau bwyd, cynllunio. Mae'r mathau hynny o adrannau mewn difrif yn rheoleiddwyr—wedi eu gorlethu. Ac felly, mewn gwirionedd, mae angen rhywfaint o ymrwymiad gennych chi arnom ni. Mae angen ymrwymiad ar yr awdurdodau lleol gennych chi nad eu cyfrifoldeb nhw fydd talu am y gost o orfodi'r Bil hwn. Maen nhw o dan ddigon o straen fel mae hi. Os oes arnoch chi eisiau i orfodaeth fod yn ddigonol, mae angen i chi sicrhau bod y cyllid ar gael, fel arall rwy'n poeni y bydd hyn yn cyfrif dim.
Mae gwelliant 26 yn welliant technegol sy'n egluro diben y ddarpariaeth. Cai
'mangre a ddefnyddir yn gyfan gwbl neu’n bennaf fel annedd' ei ddiwygio i 'mangre breswyl'. Mae gwelliant 27 yn mewnosod diffiniad ar gyfer 'mangre breswyl' i sicrhau y caiff ei ddeall fel y bwriadwyd, gyda 'mangre breswyl' yn cael ei ddiffinio fel
'mangre, neu unrhyw ran o fangre, a ddefnyddir yn gyfan gwbl neu’n bennaf fel annedd.'
Hynny yw, gallai'r busnes fod yn gweithredu'n braf ar y llawr gwaelod a gallai fod preswylwyr yn byw uwchben yr effeithir arnyn nhw o bosib gan swyddogion gorfodi yn mynd i'r rhan honno o'r safle.
Mae gwelliannau 28 a 29 yn ddiwygiadau technegol sy'n egluro diben eu darpariaethau. Diolch i'r Gweinidog am weithio gyda mi ar hyn. Rwy'n credu ei bod hi'n bwysig ein bod yn egluro ble mae swyddogion awdurdodedig yn cael mynediad a ble nad ydyn nhw'n cael mynediad, ac rwy'n sylweddoli, Gweinidog, eich bod wedi cydnabod hyn hefyd. Diolch.
Gan droi'n gyntaf i ystyried gwelliant 25, a gynigiwyd gan Janet Finch-Saunders, byddai hyn, fel y dywedodd, yn rhoi dyletswydd ar Weinidogion Cymru i ddarparu digon o gyllid i awdurdodau lleol i'w galluogi i gyflawni eu swyddogaethau gorfodi o dan y Bil. Credaf fod hyn yn debyg i newid a gynigiwyd yn ystod Cyfnod 2. Rwyf wedi gwrando eto ar y pwyntiau a wnaed ac, er fy mod yn deall pryderon yr Aelod, nid wyf yn cytuno â hi. Fel y dywedais yn ystod Cyfnod 2, mae Llywodraeth Cymru yn ceisio lleihau'r baich ariannol ar awdurdodau lleol o ran y ddeddfwriaeth hon gymaint â phosib. Ein bwriad yw codi ymwybyddiaeth a datblygu canllawiau i helpu sicrhau bod pobl yn deall sut mae'r gwaharddiadau yn effeithio arnyn nhw. Eto, diben y ddeddfwriaeth hon yw newid ymddygiad; nid yw ynglŷn â chynyddu nifer yr erlyniadau.
Mae profiad blaenorol o orfodi deddfwriaeth amgylcheddol, er enghraifft y tâl am fagiau siopa, wedi dangos y gall cyfathrebu effeithiol ynghylch cyflwyno hynny helpu i leihau'r angen i orfodi. Rydym yn rhagweld y bydd gorfodi yn seiliedig ar wybodaeth ac yn canolbwyntio yn y lle cyntaf ar gael busnesau twyllodrus i gydymffurfio. Mae llawer o fusnesau, wrth gwrs, eisoes wedi mynd ati i dynnu cynnyrch plastig untro o'u stoc. Wedi dweud hynny, rwy'n deall pryderon yr Aelod yn ystod y cyfnod hwn o chwyddiant uchel iawn. Rwy'n ymwybodol y cafodd y gyllideb bresennol ar gyfer awdurdodau lleol ei gosod pan oedd lefelau chwyddiant yn llawer is a bod yr awdurdodau yn parhau i wynebu pwysau sylweddol. Mae'r Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol yn parhau i weithio'n agos gydag arweinwyr Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru drwy'r is-grŵp cyllid a chyfarfodydd rheolaidd wrth i ni baratoi ar gyfer y gyllideb nesaf. Bydd hyn yn helpu i ddeall y pwysau ac i benderfynu a oes unrhyw ffordd o gefnogi awdurdodau lleol ymhellach drwy fod yn hyblyg gyda'r ffynonellau cyllid presennol. Credaf mai dyma'r fforwm cywir i gynnal trafodaethau o'r fath. Ar y sail hon, ni allaf gefnogi gwelliant 25.
Gan droi at welliant 26, rwy'n ddiolchgar iawn i Janet Finch-Saunders am godi'r mater pwysig hwn yn ystod Cyfnod 2 ac am gytuno i gydweithio â mi i fireinio testun cyfreithiol y gwelliant hwn. Ynghyd â diwygiadau canlyniadol 27, 28 a 29, mae'r rhain yn gweithio gyda'i gilydd i egluro beth mae'r Bil yn ei olygu pan fydd yn cyfeirio at mangre breswyl a beth yw pwerau mynediad i'r mannau lle mae pobl yn byw. Mae'r gwelliannau yn cyflwyno'r label 'mangre breswyl' i ddisgrifio unrhyw fangre, neu ran o fangre, sy'n cael ei ddefnyddio'n gyfan gwbl neu'n bennaf fel annedd. Maen nhw'n cyfyngu ar bŵer mynediad yn adran 9 fel na chaniateir mynd i mewn i fangre breswyl heb warant gan ynad heddwch o dan adran 10. Er enghraifft, yn achos fflat uwchben siop, ni chaniateir mynediad i'r fflat heb warant, er y gellid mynd i'r siop. Mae hyn yn ei gwneud hi'n glir i swyddogion gorfodi bod angen gwarant i fynd i mewn i lefydd y mae pobl yn byw ynddyn nhw. Mae hefyd yn eu hamddiffyn rhag gwneud chwiliadau anghyfreithlon yn anfwriadol o'r rhannau hynny o fangreoedd nad ydyn nhw yn anheddau ac sy'n cael eu defnyddio at ddibenion busnes.
Mae'r gwelliannau i adrannau 10 ac 11 yn gyfatebol ac yn ganlyniadol i'r gwelliannau i adran 9. Rwyf felly yn cefnogi, Llywydd, gwelliannau 26, 27, 28 a 29 ac yn argymell bod Aelodau yn gwneud yr un peth. Diolch.
Janet Finch-Saunders, hoffech chi ymateb?
Diolch, Llywydd, a diolch i'r Gweinidog unwaith eto. Mae hwn yn dod yn dipyn o arferiad. A dim ond—awn at bleidlais.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 25? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad. Felly, cawn ni bleidlais ar welliant 25. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 26, neb yn ymatal, 28 yn erbyn. Ac felly mae gwelliant 25 wedi ei wrthod.
Gwelliant 26 sydd nesaf.
Janet Finch-Saunders, ydy e'n cael ei gynnig?
Rwy'n cynnig.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 26? A oes unrhyw wrthwynebiad? Does dim gwrthwynebiad. Ac felly mae gwelliant 26 wedi ei dderbyn.
Rŷn ni nawr yn symud i welliant 27.
Ydy e'n cael ei gynnig, Janet Finch-Saunders?
Rwy'n cynnig.
Iawn.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 27? A oes unrhyw wrthwynebiad? Na, does dim gwrthwynebiad. Gwelliant 27 yn cael ei dderbyn.
Gwelliant 28, Janet Finch-Saunders.
Rwy'n cynnig.
A oes gwrthwynebiad i welliant 28? Nac oes. Felly, mae gwelliant 28 yn cael ei dderbyn.
Gwelliant 29, Janet Finch-Saunders.
Rwy'n cynnig.
A oes gwrthwynebiad i welliant 29? Nac oes. Felly, mae gwelliant 29 wedi ei dderbyn.
Gwelliant 8 sydd nesaf, wedi cael ei drafod fel rhan o grŵp 2. Rhys ab Owen, ydy gwelliant 8 yn cael ei symud?
Rhys ab Owen? Mi wnaiff cofi bawd y tro. Neu ei droi i lawr.
Ydy, mae gwelliant 8 yn cael ei symud. Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 8? A oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad. Ac felly, mae gwelliant 8 yn cael ei roi i bleidlais. Agor y bleidlais ar welliant 8. Cau'r bleidlais. O blaid 12, neb yn ymatal, 42 yn erbyn. Ac felly mae gwelliant 8 wedi ei wrthod.
Dyna'r bleidlais olaf ar y Cyfnod 3. Rydym wedi cyrraedd diwedd ein hystyriaeth, felly, o Gyfnod 3 o Fil Diogelu'r Amgylchedd (Cynhyrchion Plastig Untro) (Cymru). A dwi'n datgan y bernir bod pob adran o'r Bil wedi ei derbyn. Cyfnod 3, felly, wedi dod i ben.