6. Pa drafodaethau y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'u cael gyda swyddogion y gyfraith eraill ynglŷn â datganoli cyfiawnder ieuenctid i Gymru? OQ58819

Diolch. Rwy'n cael cyfarfodydd rheolaidd gyda'r Is-ysgrifennydd Gwladol Seneddol dros Gyfiawnder, yr Arglwydd Bellamy. Rwyf wedi gwneud, a byddaf yn parhau i wneud, yr achos dros ddatganoli cyfiawnder ieuenctid i Gymru yn ystod y trafodaethau hyn.

Gwnsler Cyffredinol, diolch am eich diweddariad ar hyn. Yn ddiweddar, cyfarfûm â'r Athro Kevin Haines a'r Athro Jonathan Wynne Evans, dau arbenigwr arloesol ym maes cyfiawnder ieuenctid, a siaradodd gyda mi ynglŷn â sut mae ein dull ni yng Nghymru yn ystyried eu bod yn blant yn gyntaf ac yn droseddwyr yn ail, ac fe wnaethant alw hyn yn ôl yn 2013 yn 'ddraigeiddio' cyfiawnder ieuenctid. Ac mae a wnelo hyn i gyd â gwneud yn siŵr fod y plentyn yn dod gyntaf a'r drosedd yn cael sylw wedyn. Mae tystiolaeth yn dangos bod hybu lles plant a phobl ifanc yn lleihau'r risg o droseddu ac aildroseddu, ac mae gwneud hynny'n diogelu'r cyhoedd hefyd. Felly, mae'n hynod amserol gweld mai datganoli cyfiawnder oedd un o argymhellion adroddiad diweddar Gordon Brown. Rwy'n ymwybodol fod hwn yn fater y mae'r Cwnsler Cyffredinol hefyd yn cynnal trafodaethau gyda Llywodraeth y DU yn ei gylch, ac a gawn ni ddiweddariad ar y trafodaethau hynny a'u harwyddocâd i ddatganoli cyfiawnder ieuenctid a'r gwasanaeth prawf i Gymru, os gwelwch yn dda?

Diolch am y cwestiwn, ac mae'n faes pwysig iawn, ac rwyf mor falch â chithau o'r ffocws penodol iawn ar gyfiawnder ieuenctid, oherwydd dyna'r maes mwyaf amlwg lle ceir ymylon garw o'r fath. Er bod cyfiawnder ieuenctid yn parhau i fod heb ei ddatganoli, mae gwasanaethau datganoledig, serch hynny, megis tai, addysg a gofal iechyd, yn chwarae rhan mor sylfaenol wrth ddargyfeirio pobl ifanc oddi wrth y system cyfiawnder troseddol yng Nghymru, ac fel y dywedwch, maent yn allweddol i alluogi atal ac ymyrraeth gynnar.

Wrth gwrs, mae gennym y glasbrint cyfiawnder ieuenctid i Gymru a gyhoeddwyd ym mis Gorffennaf 2009. Mae hwnnw'n gosod ein gweledigaeth ar gyfer cyfiawnder ieuenctid yng Nghymru fel y cytunwyd arni gyda Llywodraeth y DU, ac mae'n mabwysiadu ymagwedd sy'n rhoi plant yn gyntaf, sy'n golygu gweithio mewn ffordd sy'n canolbwyntio ar y plentyn yn hytrach na ffordd sy'n canolbwyntio ar y gwasanaeth, gyda ffocws, rwy'n credu, ar ymarfer wedi'i lywio gan drawma, atal plant rhag dod i gysylltiad â'r system gyfiawnder a diwallu anghenion unigol plant o fewn y system gyfiawnder. Dyna pam ei fod mor bwysig i ni.

Rwy'n gwybod bod fy nghyd-Weinidog, y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol, yn codi hyn ar bob achlysur a phob cyfle gweinidogol a gaiff. Rwyf innau hefyd yn ei godi, ac yng nghyd-destun datganoli cyfiawnder, ac fel y gwnaethom ar y cyd yn y papur 'Sicrhau Cyfiawnder i Gymru'. Felly, fe'i codais, fel y dywedais, gyda'r Arglwydd Bellamy ddoe. Yfory, byddaf yn cyfarfod â llywydd Cymdeithas y Gyfraith ar gyfer y Deyrnas Unedig i gyd, a byddaf yn codi hynny eto, oherwydd mae cael cefnogaeth gan y proffesiwn cyfreithiol, gan y rhai sy'n ymarfer yn y maes sy'n arbenigwyr, yn hanfodol bwysig yn fy marn i ac yn bwysig i ddealltwriaeth pobl ynglŷn â pham mae hyn mor bwysig i ni, a pham mae'n rhaid iddo ddigwydd, a pham rwy'n argyhoeddedig y bydd yn digwydd mewn gwirionedd.