Part of the debate – Senedd Cymru am 6:21 pm ar 10 Ionawr 2023.
Ie, diolch yn fawr, Mike. Rydych chi wedi ei godi o'r blaen, ac rwyf wedi dweud o'r blaen, yn do, am brosiect Yellowstone. Os ydych chi'n gwylio ailgyflwyno'r bleiddiaid a'r hyn sy'n digwydd i'r dirwedd, mae'n drawsnewidiad anhygoel wrth i'r ecosystem fynd yn ôl i ecwilibriwm. Felly, mae'n bwysig iawn i ni ddeall sut y dylai'r ecwilibriwm hwnnw edrych a gwneud hynny'n bwyllog lle mae hynny'n angenrheidiol. Rydym ni eisoes wedi gwneud hynny gyda rhai o'r rhywogaethau yng Nghymru. Felly, mae ganddon ni eryr a barcutiaid eto yng Nghymru, rhywbeth nad oedd ganddom ni o'r blaen yn sicr; prosiect y gweilch yn yr un modd. Mae gennym ni ddiddordeb mawr i ddeall beth sydd ei angen ar yr ecosystem hon a sut y dylai edrych, ac yna beth ydym ni'n ceisio ei adfer iddo. Mae'n ddrwg gen i ddefnyddio'r gyfatebiaeth hon, mewn ffordd, ond mae ychydig bach fel petaech chi'n adfer eiddo cyfnod—i ba gyfnod ydych chi'n ei adfer?
Rydyn ni wedi cael pobl ar ehangdir Prydain Fawr ers miloedd ar filoedd o flynyddoedd, felly nid yw wedi bod yn 'wyllt' ers amser hir iawn. Mae ein holl rywogaethau wedi addasu i fyw ochr yn ochr â bodau dynol—pob un ohonyn nhw, yn ddieithriad. Does dim lle gwyllt chwedlonol i fynd yn ôl ato, felly'r pwynt yw: i beth ydyn ni'n ei adfer, a sut ydyn ni'n helpu natur i addasu? Fel y gwnaethoch chi ddweud, Mike, yr ecosystem gyfan honno gydag ysglyfaethwr uchelraddol dan sylw, mae hynny'n bwysig iawn, ond weithiau ni yw'r ysglyfaethwr uchelraddol, wrth gwrs, ac mae angen i ni ystyried hynny.