6. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Ynni adnewyddadwy ar y môr

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:51 pm ar 18 Ionawr 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Sam Rowlands Sam Rowlands Conservative 4:51, 18 Ionawr 2023

(Cyfieithwyd)

Rwy’n ddiolchgar am allu siarad yn nadl bwysig iawn y Ceidwadwyr Cymreig heddiw ar ynni adnewyddadwy ar y môr, a gyflwynwyd yn enw fy nghyd-Aelod, Darren Millar, ac wrth gwrs, a agorwyd gan Janet Finch-Saunders. Ac ers dod yn Aelod o'r Senedd yma dros Ogledd Cymru, rwyf wedi bod yn eiriolwr enfawr o blaid y manteision gwych y mae ynni adnewyddadwy ar y môr yn eu darparu, ond hefyd yr adnoddau naturiol gwych, y cyfleusterau, y sgiliau a’r cyfleoedd unigryw sydd gennym yma yng Nghymru, ac wrth gwrs, byddwn yn dadlau bod llawer o hyn i'w weld yn rhanbarth gogledd Cymru, gyda'r cyfleoedd gwych sydd i'w cael yno. Ac wrth gyfrannu at y ddadl heddiw, hoffwn ganolbwyntio ar dri mater perthnasol sy'n wirioneddol bwysig yn fy marn i wrth asesu'r cyfle hwn am ynni adnewyddadwy ar y môr, ac fel rydym wedi'i glywed eisoes y prynhawn yma, wrth gwrs, ceir cefnogaeth yn y Senedd a chefnogaeth wleidyddol i weld mwy o dechnoleg wyrddach yn cael ei darparu ac i gefnogi ein heconomi hefyd.

Fel y mae pwynt 1 yn ein cynnig yn ei nodi, drwy ddefnyddio ein dyfroedd arfordirol, byddwn yn helpu i gyflawni chwyldro mewn ynni gwyrdd, adnewyddadwy, ac fel yr amlinellwyd eisoes funud yn ôl gan Janet Finch-Saunders, erbyn 2050 rydym yn disgwyl gweld ymchwydd o 300 y cant yn y defnydd o drydan, felly mae angen gweld y chwyldro gwyrdd hwn yn digwydd ar unwaith. Boed yn brosiectau ynni gwynt, ynni'r tonnau neu ynni’r llanw, gallant oll chwarae rhan hollbwysig yn sicrhau economi werdd ac ymbellhau oddi wrth ein dibyniaeth bresennol ar olew a nwy.

Wrth gwrs, gyda'r chwyldro gwyrdd hwn, nid y rhinweddau gwyrdd yn unig sy'n bwysig, ond manteision economaidd ynni adnewyddadwy ar y môr. Ac fel y mae pwynt 2 yn ein cynnig yn nodi heddiw, amcangyfrifir y gellid creu 10,000 o swyddi gwyrdd ychwanegol pe manteisir yn llawn ac yn briodol ar y cyfle hwn. Mae llawer o’r swyddi hyn yn swyddi sy'n talu’n dda, gyda gyrfaoedd hir, llwyddiannus, sy’n hanfodol, yn sicr o ran cefnogi ein pobl ifanc i aros yn rhai o’n cymunedau mwy gwledig, a chael y swyddi pwysig hynny. Yn ogystal â hyn, wrth gwrs, gall ynni adnewyddadwy ar y môr gyfrannu’n sylweddol at ein heconomi ehangach a’r cyfle hollbwysig a ddaw yn ei sgil i'r gadwyn gyflenwi, a byddai hynny’n gwneud cymaint o wahaniaeth mewn rhai o’n cadarnleoedd uwch-dechnoleg diwydiannol yng ngogledd Cymru, megis yng Nglannau Dyfrdwy a Wrecsam hefyd.

Ond er mwyn manteisio i’r eithaf ar fanteision a chyfleoedd ynni adnewyddadwy ar y môr a’u defnyddio’n llawn, mae angen inni weld rhagor o waith gan Lywodraeth Cymru. Fel y mae pwynt 3 yn ein cynnig yn ei nodi, rydym yn galw ar Lywodraeth Cymru i gefnogi'r gwaith o ddatblygu ynni adnewyddadwy ar y môr yng Nghymru, gan sicrhau y darperir gweithlu â digon o sgiliau a chapasiti gweithgynhyrchu gwell ar yr un pryd. Felly, yn ogystal â hyn, mae'n hanfodol bwysig ein bod yn gweld amgylchedd mwy cyfeillgar ar gyfer buddsoddi, ynghyd â Llywodraeth Cymru yn gweithio'n agosach gyda sefydliadau a thechnoleg fel TPGen24 a chynigion ynni'r llanw eraill, i sicrhau ein bod yn gweld y manteision mwyaf posibl o ran cyfleoedd ynni adnewyddadwy ar y môr a buddsoddiad ynddynt yng Nghymru.

Hoffwn glywed gan y Gweinidog heddiw yn yr ymateb sut mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu cefnogi cynlluniau ynni adnewyddadwy i raddau mwy nag y mae’n ei wneud heddiw, ynghyd â’r cynlluniau ar gyfer sicrhau'r cyflenwad sylfaen o ynni, gyda chymorth ynni adnewyddadwy ar y môr, wrth gwrs. Weinidog, byddwn yn falch o glywed yr wybodaeth ddiweddaraf am her y morlyn llanw hefyd, gan fy mod eisoes wedi gofyn am yr wybodaeth ddiweddaraf ynglŷn â hyn, a phryd y bydd y cam nesaf yn cael ei gyhoeddi.

Felly, i gloi, mae'n amlwg, o'm rhan i, fod gan ynni adnewyddadwy ar y môr, yn fwy nag erioed, gyfleoedd gwych i ddarparu amgylchedd gwyrddach, i ddarparu swyddi llwyddiannus sy'n talu'n dda. A chyda’n cyfleoedd, ein sgiliau a’n cyfleusterau unigryw yma yng Nghymru, mae’n faes gwych y gall pob un ohonom ei gefnogi i sicrhau manteision hirdymor. Mae'n rhaid inni sicrhau bod mwy'n cael ei wneud i sicrhau bod y prosiectau ynni adnewyddadwy hyn yn cael eu hannog a’u cefnogi, a bod unrhyw arafu o ran datblygu, defnyddio a buddsoddi mewn ynni adnewyddadwy yn cael ei wrthdroi cyn gynted â phosibl.

Edrychaf ymlaen at weddill y ddadl, Ddirprwy Lywydd, a galwaf ar yr Aelodau o bob rhan o’r Siambr i gefnogi’r cynnig heddiw. Diolch yn fawr iawn.