7. Dadl Plaid Cymru: Rheoli'r pwysau ar y GIG

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:39 pm ar 18 Ionawr 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carolyn Thomas Carolyn Thomas Labour 5:39, 18 Ionawr 2023

(Cyfieithwyd)

A dweud y gwir, roedd y rhan fwyaf o'r nyrsys yn sylweddoli bod eu cydweithwyr dros y ffin yn Lloegr ar linellau piced hefyd ac roeddent yn gwybod bod hyn yn broblem ledled y DU. A dyna maent yn ymladd drosto—dros gydweithwyr ledled y DU.

Mae'n ddrwg gennyf, rwyf wedi anghofio fy lle ar ôl derbyn yr ymyriad. Mae mwy o dechnoleg ddatblygol, mwy o feddyginiaethau ar gael i helpu pobl, ac mae angen cyllid digonol ar hyn. Clywais feddyg yn dweud ar raglen Jeremy Vine, pan oedd ef yn gweithio, mai dim ond 7 y cant o'r gyllideb oedd yn cael ei gwario ar gyffuriau a meddygaeth; bellach, caiff 19 y cant o'r gyllideb ei gwario ar hynny, ond nid yw'r gyllideb wedi tyfu yn unol â hynny.

Mae pob un ohonom yn clywed am lawer o broblemau, ond ceir adroddiadau da hefyd. Bob wythnos, clywaf am fwy'n cael ei wneud yn wahanol yn y gymuned, ac mae hyn i'w weld yn gam da ymlaen. Y penwythnos hwn, dywedodd preswylydd wrthyf ei fod wedi cael llawdriniaeth fawr ar ei galon yn ddiweddar. Gweithiodd Ysbyty Maelor Wrecsam yn agos gydag ysbyty Broadgreen, ac mae bellach yn cael sesiynau adsefydlu ac asesu wythnosol drwy gyfleuster cymunedol yng Nghei Connah. Mae nyrs yn gwirio ei feddyginiaeth ac mae'n cael ymarferion yno, ac mae hi hefyd yn ei ffonio gartref. Dywedodd preswylydd arall wrthyf sut yr e-bostiodd luniau o smotyn nad oedd yn gwella at ei feddyg. Bu modd iddo edrych ar-lein, ei ffonio, a’i atgyfeirio at arbenigwr, a gafodd wared ar y melanoma malaen, a chafodd y mater ei drin yn gyflym gydag un ymweliad yn unig â’r ysbyty—cafodd popeth ei drin ar-lein. Felly, mae’r rhain yn ffyrdd da ymlaen.

Mae camau cadarnhaol yn cael eu cymryd, ac mae mwy nag erioed o leoedd hyfforddi i nyrsys a phroffesiynau perthynol yn cael eu cynnig, gyda chyrsiau newydd ym Mhrifysgol Glyndŵr, yn y gogledd-ddwyrain, yn ogystal â Bangor, ac ysgol feddygol newydd yn cael ei datblygu yn ogystal ag academi ddeintyddol. Mae mwy o welyau cymunedol ac ailalluogi yn cael eu cynnig yng Nghymru, megis yn Marleyfield ym Mwcle, diolch i’r gronfa gofal integredig a chyllid tai, ac rwy'n gobeithio y bydd hynny’n parhau hefyd. Yn ddiweddar, ymwelais â hyb llesiant yng nghanol tref Wrecsam, sy’n cynnwys ystafell ymgynghori ar gyfer COVID hir, a chredaf fod un arall yn cael ei hadeiladu ym Mhenygroes, a fydd yn cynnwys ystafell ymgynghori yn y gymuned.

Mae gwasanaeth 'pwyswch 2' GIG 111 yn lansio yng ngogledd Cymru heddiw. Mae'n wasanaeth cyngor iechyd meddwl pwrpasol, sy'n cynnig cymorth i bobl o bob oed drwy rif ffôn sefydledig GIG 111. Ar hyn o bryd, mae hyd at 40 y cant o apwyntiadau meddygon teulu yn ymwneud â phryderon iechyd meddwl, a chyda gwasanaethau gofal sylfaenol yn parhau i wynebu pwysau, bydd y gwasanaeth newydd hwn yn helpu ac yn darparu'r cymorth sydd ei angen. Mae rhaglen newydd, unigryw i drawsnewid iechyd meddwl a lles plant a phobl ifanc yng ngogledd Cymru wedi ennill gwobr genedlaethol, sef prosiect Bechgyn Coll gan gyngor sir Ddinbych, a ddarparodd fwy o wasanaethau cwnsela mewn ysgolion ar gyfer bechgyn ifanc a dynion rhwng 11 a 18 oed.

Felly, mae llawer yn dal i gael ei wneud, ac rwy'n deall bod gennym argyfwng hefyd, ond wrth gydnabod yr heriau sy'n ein hwynebu, ni ddylem anghofio'r gwaith anhygoel sy'n cael ei wneud gan ein gwasanaethau cyhoeddus anhygoel. Ond mae angen cyllid priodol arnom nawr gan Lywodraeth y DU i’w cefnogi. Diolch.