Part of 2. Cwestiynau i'r Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad – Senedd Cymru am 2:26 pm ar 1 Mawrth 2023.
Diolch am y cwestiwn atodol hwnnw. Os caf wneud sylwadau cyffredinol mewn perthynas â'ch cwestiwn, rwy'n credu bod y ffordd y mae Llywodraethau Ceidwadol olynol wedi trin menywod a anwyd yn y 1950au yn parhau i fod yn sgandal genedlaethol. Ers lansio ymgyrch WASPI yn 2015, mae mwy na 200,000 o fenywod WASPI wedi marw heb weld na derbyn cyfiawnder pensiwn erioed, felly mae'r menywod sy'n parhau i gael eu heffeithio gan y mater hwn eisoes wedi bod dan anfantais o ganlyniad i ddau godiad i oedran pensiwn y wladwriaeth, a nawr rydym yn dysgu bod Llywodraeth gyfredol y DU yn ystyried ei wneud unwaith eto. A gaf fi ddweud, ers 2016, fod Llywodraeth Cymru wedi bod yn ysgrifennu at Lywodraeth y DU i dynnu sylw at ein pryderon ynghylch cyfathrebu newidiadau i oedran pensiwn y wladwriaeth menywod? Byddaf yn parhau i wneud y sylwadau hynny. Bydd yn rhaid imi gael mynediad at yr ohebiaeth mewn perthynas â'r atebion rydym wedi'u cael, a gallaf ysgrifennu atoch ar wahân am hynny.
Yr hyn y gallaf ei ddweud hefyd, serch hynny, wrth gwrs, yw bod y canfyddiadau diweddaraf o Gam 2 adroddiad yr Ombwdsmon Seneddol a’r Gwasanaeth Iechyd yn nodi bod camweinyddiaeth yng nghyfathrebiadau'r Adran Waith a Phensiynau mewn perthynas â blynyddoedd cymhwyso yswiriant gwladol, a thrin cwynion. Ac i'r rhai sydd wedi cael eu heffeithio mewn ffordd mor andwyol, rwy'n credu bod rhaid unioni'r niwed a bod yn rhaid digolledu pobl yn briodol; y miloedd lawer o bobl sydd wedi gorfod parhau i weithio flwyddyn ar ôl blwyddyn, er gwaethaf y ffaith bod y cytundeb y gwnaethant ei gytuno—flynyddoedd lawer yn ôl yn eu hieuenctid o ran eu hoedran pensiwn a beth fyddai eu hawliau—wedi cael ei dorri. Roedd yn dramgwydd anffodus a chredaf fod ganddynt hawl i gael eu digolledu'n briodol am hynny.