– Senedd Cymru am 5:43 pm ar 7 Mawrth 2023.
Rŷn ni'n symud nawr i grŵp 3. Grŵp 3 o welliannau yw'r rhai sy'n ymwneud â'r cyngor partneriaeth gymdeithasol a'r cynrychiolwyr gweithwyr a chynrychiolwyr cyflogwyr. Gwelliant 14 yw'r prif welliant yn y grŵp. Galw ar Joel James i gynnig y prif welliant. Joel James.
Diolch, Llywydd, ac fe fyddaf yn siarad am fy ngwelliannau i. Mae'r mwyafrif o fentrau gweithredol yng Nghymru yn fentrau bach a chanolig, sydd yn cyfrif am tua 99 y cant o'r holl fentrau ac am 62 y cant o'r holl gyflogaeth a 38 y cant o'r holl drosiant. Nid yw cymuned fusnes BBaCh yn trefnu ei hun yn yr un modd â'r Llywodraeth nac undebau llafur o ran cyflwyno llais unedig, ac mae llawer iawn o amrywiant rhwng anghenion y busnesau hyn ac anghenion eu gweithwyr. Rwy'n gweld y syniad yn hurt na fydd ganddyn nhw lais uniongyrchol ar y cyngor partneriaeth gymdeithasol, lle bydd naw aelod o'r Llywodraeth a naw aelod o undebau llafur, sydd ond yn cynrychioli tua 30 y cant o weithwyr yng Nghymru, y rhan fwyaf ohonynt o'r sector cyhoeddus. Ymatebodd y Dirprwy Weinidog i'm gwelliannau arfaethedig blaenorol ynghylch cynyddu nifer y cynrychiolwyr o gyflogwyr i sicrhau bod gan fusnesau bach, canolig a mawr lais wrth y bwrdd, drwy ddweud bod y cyngor partneriaeth gymdeithasol wedi'i gynllunio i fod yn tridarn ac y byddai cynyddu cynrychiolaeth cyflogwyr yn sicrhau hyn. Byddai fy gwelliannau arfaethedig heddiw yn datrys y mater hwnnw drwy gynyddu nifer yr undebau llafur a chynrychiolwyr cyflogwyr i 12. Mae hyn yn caniatáu cynrychiolaeth undebau llafur cyfartal gan gyrff sy'n gysylltiedig â'r TUC a chyrff nad ydynt yn gysylltiedig â'r TUC. Ac mae capasiti hefyd i fabwysiadu tri chynrychiolydd o fusnesau bach, canolig a mawr ar y cyngor, heb i'r cyngor gael ei ystumio. Mae'r gwelliannau hyn hefyd yn cefnogi fy ngwelliannau i, a rhai Peredur yng ngrŵp 4, sy'n sicrhau nad yw hanner cynrychiolwyr gweithwyr yn gysylltiedig â'r TUC.
Mae tyfu busnesau BBaCh yn cael effaith gadarnhaol sylweddol mewn perthynas â chreu cyflogaeth, arloesi, twf cynhyrchiant a cystadleurwydd, ac mae angen i ni sicrhau bod y Llywodraeth yn deall y pwysau mae'r busnesau hyn yn eu hwynebu. Mae gan fusnesau bach a chanolig yn arbennig heriau unigryw, a fydd yn amrywio o ranbarth i ranbarth a sector i sector, ac maen nhw'n agored i natur anwadal marchnadoedd mewn ffordd nad yw busnesau mwy a'r sector cyhoeddus. Bydd cael cyngor cyfredol gan y sector busnesau bach a chanolig yn amhrisiadwy i'r Llywodraeth wrth gynllunio ar gyfer gwaith teg mewn cadwyni cyflenwi, a bydd cael cyswllt busnes uniongyrchol yn sicrhau y bydd gan y grŵp mwyaf o gyflogwyr yng Nghymru lais. Rydych chi wedi dweud, Dirprwy Weinidog, mai pwrpas y cyngor yw darparu gwybodaeth a chyngor i Weinidogion Cymru ar faterion perthnasol, er mwyn cyrraedd consensws ar faterion sydd o ddiddordeb i bawb, a rhoi'r cyngor i ni lywio dulliau datblygu polisi a chefnogi gweithredu yn well. Wel, beth sy'n fwy perthnasol na chyngor uniongyrchol y grŵp mwyaf o gyflogwyr yng Nghymru? Diolch, Llywydd.
Y Dirprwy Weinidog i gyfrannu. Hannah Blythyn.
Diolch, Llywydd. Dydw i ddim wedi fy argyhoeddi gan y dadleuon mae Joel James wedi eu cyflwyno am gynyddu nifer y cyflogwyr a chynrychiolwyr gweithwyr ar y cyngor. Nid oes unrhyw fudd amlwg o gynyddu nifer y cyflogwyr a chynrychiolwyr gweithwyr o naw i 12, ac mae'r Bil eisoes yn darparu i'r holl sectorau a buddiannau perthnasol gael eu cynrychioli. O ran gwelliant 22, rydym ni'n credu bod sicrhau bod busnesau o bob maint yn cael eu cynrychioli ar y cyngor yn fater y bydd cynrychiolwyr cyflogwyr, heb unrhyw ofyniad cyfreithiol gennym ni, yn rhoi ystyriaeth ofalus iddo wrth wneud eu henwebiadau. Ac wrth gwrs, byddwn ni'n gweithio gyda'r sector i sicrhau bod hyn yn wir yn ymarferol. Ni fydd y Llywodraeth yn cefnogi'r gwelliannau hyn. Diolch.
Joel James i ymateb.
Diolch, Llywydd. Ac eto, nid wyf wir yn deall y rhesymeg y tu ôl i feddylfryd y Llywodraeth hon. Rydych chi am gael Bil sy'n gwella lles pobl ledled Cymru, at ddiben gwella lles economaidd, amgylcheddol, cymdeithasol a diwylliannol, ac eto nid ydych chi am glywed yn uniongyrchol gan unrhyw un o'r busnesau na'u gweithwyr ynglŷn â materion perthnasol. Rwyf i wir yn credu eich bod chi'n eithrio busnesau ar berygl i chi eich hun, oherwydd, yn y pen draw, dyma'r rhai y byddwch chi fwyaf eisiau iddynt fabwysiadu eich nodau llesiant yn wirfoddol, a'r mwyaf rydych chi'n eu gwthio nhw i ffwrdd, y lleiaf tebygol y bydd i chi ddeall y rhwystrau maen nhw'n eu hwynebu wrth fabwysiadu'r nodau hynny. Dyna ni, Llywydd. Diolch.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 14? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad, felly symudwn i bleidlais ar welliant 14. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 41 yn erbyn. Gwelliant 14 wedi ei wrthod.
Gwelliant 15 sydd nesaf.
Joel James, ydy e'n cael ei gynnig?
Ydy.
Ydy, mae e'n cael ei symud. Felly, y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 15? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad, fe wnawn ni symud i bleidlais ar welliant 15. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 41 yn erbyn. Mae gwelliant 15 wedi ei wrthod.
Gwelliant 16 sydd nesaf.
Joel James, ydy e'n cael ei gynnig?
Ydy, ei gynnig.
Ydy, mae'n cael ei gynnig.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 16? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad, felly symudwn i bleidlais ar welliant 16. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 41 yn erbyn. Ac felly, mae gwelliant 16 wedi ei wrthod.
Gwelliant 17 sydd nesaf.
Joel James, ydy e'n cael ei gynnig?
Ydy, ei gynnig.
Ydy, mae e.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 17? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad, felly symudwn i bleidlais ar welliant 17. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 41 yn erbyn. Gwelliant 17 wedi ei wrthod.
Gwelliant 18.
Joel James, ydy e'n cael ei gynnig?
Ydy, ei gynnig.
Ydy, mae e.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 18? A oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae gwrthwynebiad. Felly dyma ni'n symud i bleidlais ar welliant 18. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 41 yn erbyn. Felly, mae gwelliant 18 wedi ei wrthod.
Gwelliant 19.
Joel James, ydy e'n cael ei gynnig?
Ydy, ei gynnig.
Ydy, mae e.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 19? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad. Pleidlais felly ar welliant 19. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 41 yn erbyn. Felly, dyna wrthod gwelliant 19.
Gwelliant 20.
Joel James, ydy e'n cael ei gynnig?
Ydy, ei gynnig.
Ydy. Felly, y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 20? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, felly symudwn i bleidlais ar welliant 20. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 41 yn erbyn. Felly, mae gwelliant 20 wedi ei wrthod.
Gwelliant 21, Joel James.
Ydy, ei gynnig.
Ydy, ei gynnig.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 21? A oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, felly wnawn ni symud i bleidlais ar welliant 21. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 41 yn erbyn, ac felly mae gwelliant 21 wedi ei wrthod.
Gwelliant 22.
Joel James, ydy e'n cael ei gynnig?
Ydy, ei gynnig.
Ydy, mae gwelliant 22 wedi ei symud. Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 22? [Gwrthwynebiad.] Mae wedi ei wrthwynebu, felly symudwn i bleidlais ar welliant 22. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 41 yn erbyn, ac felly mae gwelliant 22 wedi ei wrthod.
Gwelliant 23.
Joel James, ydy e'n cael ei gynnig?
Ydy, ei gynnig.
Ydy, mae e.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 23? A oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, felly wnawn ni gymryd pleidlais ar welliant 23. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 41 yn erbyn, ac felly mae gwelliant 23 wedi ei wrthod.
Gwelliant 24, Joel James.
Ydy e'n cael ei gynnig?
Ydy, ei gynnig.
Ydy, mae e.
A oes unrhyw wrthwynebiad i dderbyn gwelliant 24? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad, felly symudwn i bleidlais ar welliant 24. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 41 yn erbyn. Mae gwelliant 24 wedi'i wrthod.
Gwelliant 25, Joel James.
Ydy e'n cael ei gynnig?
Ydy, ei gynnig.
Ydy. Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 25? A oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad. Fe wnawn ni symud felly i bleidlais ar welliant 25. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 15, neb yn ymatal, 41 yn erbyn, ac felly mae gwelliant 25 wedi'i wrthod.
Yn olaf yn y cyfres yma o bleidleisiau, gwelliant 26, Joel James.
Ydy e'n cael ei gynnig?
Ydy, ei gynnig.
Ydy, mae e.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 26? Oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Mae yna wrthwynebiad. Symudwn i bleidlais ar welliant 26. Agor y bleidlais.
Un Aelod i bleidleisio o hyd.
O blaid 15, neb yn ymatal, 41 yn erbyn. Mae gwelliant 26 wedi'i wrthod.