7. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Yr adolygiad ffyrdd

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:33 pm ar 8 Mawrth 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jane Dodds Jane Dodds Liberal Democrat 5:33, 8 Mawrth 2023

(Cyfieithwyd)

Diolch o galon am egluro. Felly, mae'n safbwynt ychydig yn annidwyll, onid yw, pan ydych yn dweud wrth y Blaid Lafur, 'Caewch Faes Awyr Caerdydd'. Fy her i'r Blaid Lafur yw: os ydych chi wir yn credu mewn lleihau allyriadau carbon, caewch Faes Awyr Caerdydd. 

Mae'n rhaid inni leihau ein hallyriadau carbon, galluogi newid dulliau teithio a gwella diogelwch ar y ffyrdd, a bydd y rhain yn cael eu gwneud yn rhan annatod o'n cynlluniau ffyrdd. Nod yr adolygiad, fel rwy'n ei ddeall, yw seilio penderfyniadau am ffyrdd ar ystod ehangach o feini prawf. Nonsens yw dweud bod yr adolygiad ffyrdd yn golygu bod Cymru ar gau i fusnes. Mae'r dewis rhwng yr economi a'r amgylchedd yn gysyniad deuaidd ffug. Gwyddom y bydd effeithiau economaidd newid hinsawdd yn drychinebus. Ni allwch gynllunio economi yn y tymor hir heb ddeall bod angen i bethau newid, ac mae'r rhan fwyaf o fusnesau arloesol yn gwybod hynny mewn gwirionedd. Rydym yn gwybod, mewn sawl rhan o Gymru, yn enwedig mewn ardaloedd gwledig fel y rhai yng Nghanolbarth a Gorllewin Cymru rwy'n eu cynrychioli, mae diffyg trafnidiaeth gyhoeddus yn broblem enfawr. Ond hyd yn oed yn ein dinasoedd, rwy'n gwybod bod cost trafnidiaeth gyhoeddus hefyd yn ormodol. Rwy'n edrych ymlaen at ganlyniad cynllun peilot y bysiau Fflecsi. Rwy'n gobeithio bod y rhan fwyaf o bobl yma wedi gweld y bysiau Fflecsi. Rwy'n gwybod eu bod wedi cael eu treialu mewn sawl rhan o Gymru, ac rwy'n gwybod eu bod yn cael eu defnyddio'n dda yn sir Benfro.

Rwyf eisiau gweld trafnidiaeth gyhoeddus am ddim i rai dan 25 oed. Dyna lle mae angen y newid. Mae'n gynnig radical a fyddai'n helpu i gael pobl allan o'u ceir a newid i ddulliau teithio mwy cynaliadwy. Byddai'n helpu i gyrraedd targedau newid hinsawdd, yn rhoi hwb i wasanaethau, a byddai'n rhoi cymorth i'n pobl ifanc yn enwedig. Rydym i gyd yn wynebu costau byw cynyddol, ond maent yn taro ein pobl ifanc yn fwy na neb. Mae angen inni feddwl hefyd pa fath o ddyfodol economaidd rydym ei eisiau. Buaswn yn dadlau bod angen un sy'n canolbwyntio ar ffyniant a llesiant yn eu hystyr ehangaf, nid yn unig ar un metrig twf, ac fel rhan o hynny, mae angen inni feddwl am gysylltedd yn hytrach na theithio.

I gloi, rwy'n sefyll yma gyda fy helmed dun ar fy mhen. Rwy'n croesawu casgliad yr adolygiad ffyrdd, nid fel diwedd y ddadl, ond fel dechrau dadl lawer ehangach. Rhaid i honno gynnwys darpariaeth well o lawer o drafnidiaeth gyhoeddus, yn enwedig yn ein hardaloedd gwledig. Ond yn y pen draw, mae'r cyfan yn ymwneud â sut y gallwn siapio system yng Nghymru sy'n ein cysylltu, sy'n cefnogi ffyniant, yn annog llesiant, ac yn bwysicaf oll, sy'n mynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd. Diolch yn fawr iawn.