Part of the debate – Senedd Cymru am 5:52 pm ar 14 Mawrth 2023.
A gaf i ddiolch yn gyntaf i'r Dirprwy Weinidog am ei datganiad? Rwy'n gwybod ei bod hi wedi gweithio'n galed iawn ar gael y Bil i'r pwynt yma. Rhaid i mi gydnabod hefyd fy mod yn siarad heddiw ar ran fy ngrŵp, gan mai Joel James fyddai'n gwneud fel arfer, ac rwy'n gwybod pa mor siomedig yw e na all fod yma ar gyfer rhan Cyfnod 4 o'r Bil heddiw. Ond rwy'n gwybod yr hoffai ddiolch i bawb sydd wedi gweithio'n galed iawn i gael y Bil i'r pwynt hwn, ac yn arbennig y cymorth a gafodd gan y rhai sydd wedi ei helpu i graffu ar y Bil a'i gael i'r pwynt hwn hefyd.
Mae e wedi gadael pentwr o nodiadau i mi o ran y problemau, ac rwy'n falch o ddweud wrth y Senedd na fydda i'n mynd drwyddyn nhw'n fanwl. [Chwerthin.] Ond yn gryno, mae gen i ofn na allwn ni gefnogi'r Bil hwn heddiw, oherwydd mae partneriaethau cymdeithasol yn beth da—gadewch i mi ddechrau drwy ddweud hynny—os ydyn nhw'n digwydd yn organig i ddatrys problem. Fodd bynnag, nid yw deddfu drostyn nhw o reidrwydd yn golygu bod partneriaethau cymdeithasol yn mynd i fod yn llwyddiannus ac, yn anffodus, dydym ni'n dal ddim callach o ran y broblem y mae Llywodraeth Cymru yn ceisio ei datrys a sut mae'r ddeddfwriaeth a welwn heddiw yn ei chyflawni.
Argymhelliad allweddol, er enghraifft, y soniodd y Pwyllgor Cydraddoldeb a Chyfiawnder Cymdeithasol amdano oedd cytuno ar ganlyniadau pennawd a'r metrigau allweddol rydych chi'n eu defnyddio i'w cyflawni, ond mae hyn yn dal yn absennol o'r Bil terfynol. Rydym ni hefyd wedi cyflwyno gwelliannau i'r Bil a ofynnodd am ran i fusnesau—bach, canolig a mawr—pan fo dwy ran o dair o weithwyr yng Nghymru yn gweithio i'r sector preifat. Yn anffodus, cawson nhw eu gwrthod hefyd, felly, mae hynny'n siomedig. Yn ein meddyliau ni, nid yw'r Bil hwn yn cynnig fawr ddim gwelliant i iechyd economaidd Cymru ac, ar y gwaethaf, mae'n gwastraffu £30 miliwn o arian trethdalwyr sydd wedi dod o gyllidebau eraill Llywodraeth Cymru ac a fydd yn achosi rhwystrau sylweddol i fusnesau bach a chanolig a chyrff cyhoeddus sydd ond eisiau bwrw ati i wneud y gwaith. Ac felly, Dirprwy Lywydd, ni fyddwn yn cefnogi'r Bil. Diolch yn fawr.