6. Pa gamau mae'r Prif Weinidog yn eu cymryd i gynyddu'r nifer o dai newydd sy'n cael eu hadeiladu yng Nghymru? OQ59291

Diolch i'r Aelod am y cwestiwn. Mae Llywodraeth Cymru yn parhau i sicrhau bod y lefelau uchaf erioed o fuddsoddiad cyfalaf ar gael i gynorthwyo gwaith adeiladu tai. Mae'r diwydiant yn wynebu rhwystrau sylweddol o ran chwyddiant costau adeiladu, prinder llafur a bylchau yn y gadwyn gyflenwi fyd-eang. Cafodd y Gweinidog gyfarfod gydag adeiladwyr tai yng Nghymru yr wythnos diwethaf i drafod problemau sy'n wynebu'r sector.

Diolch. Prif Weinidog, mae prisiau tai cynyddol wedi gadael pobl ifanc yn teimlo eu bod nhw wedi cael eu prisio allan o'r farchnad i bob pwrpas, gyda llawer yn poeni na fyddan nhw byth yn gallu cael eu traed ar yr ysgol dai. Mae'n amlwg i bawb bod y targed o adeiladu 12,000 o gartrefi y flwyddyn yma yng Nghymru wedi ei fethu dro ar ôl tro ers blynyddoedd. Dim ond 5,273 o dai wnaeth eich Llywodraeth eu darparu yn 2021-22, mae 90,000 yn dioddef ar restrau aros am dai cymdeithasol, a chwblhawyd llai na 1,000 o gartrefi ym mis Hydref i fis Rhagfyr y llynedd, yr ail lefel isaf ar gyfer y cyfnod ers dechrau targedau ym 1974. Mae dwy fil saith cant a thri deg naw o blant dibynnol 16 oed neu iau mewn llety dros dro. Rydyn ni'n sôn am sefydliadau gwely a brecwast, rydyn ni'n sôn am ystafelloedd gwesty, ac mae'r rhif hwn yn codi—mae wedi treblu o'i gymharu â blwyddyn yn ôl. Mae hwn yn fethiant ar lefel uchaf y Llywodraeth Lafur hon yng Nghymru. Felly, pa gamau brys ydych chi fel y Prif Weinidog ac, yn wir, eich Llywodraeth Lafur, yn eu cymryd i fynd i'r afael â'r methiannau hyn? A gadewch i ni obeithio y gallwch chi ymateb mewn modd proffesiynol—[Chwerthin.]—sy'n dweud wrth bobl yng Nghymru bod modd gwireddu'r freuddwyd o berchnogi tai lleol o dan eich Llywodraeth Lafur yng Nghymru.

Wel, diolch i'r Aelod, wrth gwrs, am ei chwestiwn atodol. Rwy'n credu y bydd hi'n canfod, mewn gwirionedd, fod tai a gwblhawyd yng Nghymru yn y chwarter diwethaf yn uwch na'r lefelau cyn y pandemig—[Torri ar draws.] Wel, mewn gwirionedd, mi oedden nhw. Na, mi oedden nhw. Gofynnodd yr Aelod i mi am ateb proffesiynol, a gadewch i mi ei sicrhau y byddaf wedi gwneud fy ngwaith cartref; mae'r ffigurau gen i o fy mlaen, bod adeiladu tai a gwblhawyd yng Nghymru, yn y chwarter diwethaf, yn uwch na'r chwarter union cyn y pandemig. Mae tai sy'n dechrau cael eu hadeiladu i lawr yn y chwarter olaf; maen nhw i lawr mewn 10 o'r 12 o wledydd a rhanbarthau'r DU, ac maen nhw i lawr, medd y sefydliad adeiladwyr tai, oherwydd effaith y gyllideb fach drychinebus ym mis Medi, sydd wedi cynyddu costau morgeisi, cynyddu costau llog ac wedi arwain, ledled y Deyrnas Unedig gyfan, i ostyngiad yn nifer y tai sy'n dechrau cael eu hadeiladu.

Mae'r Aelod yn gofyn beth fyddwn ni'n ei wneud yng Nghymru. Wel, gadewch i mi roi dim ond un enghraifft iddi. Yn Lloegr, mae Cymorth i Brynu bellach wedi'i ddiddymu. Dydy'r math hwnnw o gymorth ddim ar gael bellach; dydy e ddim wedi bod ers mis Hydref y llynedd. Yma yng Nghymru, mae Cymorth i Brynu—Cymru wedi ei ymestyn am ddwy flynedd arall. Cafodd ei nodi yn gadarnhaol iawn gan adeiladwyr tai yn y trafodaethau gyda'r Gweinidog ar 13 Mawrth. Ers i Cymorth i Brynu—Cymru ddechrau yng Nghymru, mae bron i 14,000 o bobl wedi gallu symud i gartrefi na fyddai wedi eu hadeiladu fel arall. Rwy'n falch iawn fod y cynllun hwnnw ar gael o hyd i brynwyr yng Nghymru, oherwydd mae'n golygu bod adeiladwyr tai yn gallu mynd ati i ddarparu'r cartrefi hynny. Rwy'n siŵr bod llawer o bobl yn Lloegr sy'n dymuno y byddai ar gael yn y fan honno o hyd hefyd.