Yr eitem nesaf, felly, fydd y datganiad a chyhoeddiad busnes, a dwi'n galw ar y Trefnydd i wneud y datganiad hynny, Lesley Griffiths. 

Diolch, Llywydd. Mae dau newid i'r busnes yr wythnos hon. Yn gyntaf, rwyf wedi ychwanegu datganiad gan y Gweinidog Newid Hinsawdd ar ddiogelwch adeiladau i'r agenda heddiw, ac yn ail, mae'r drafodaeth cydsyniad deddfwriaethol ar Fil Cyfraith yr UE a Ddargedwir (Dirymu a Diwygio) wedi'i gohirio tan yr wythnos nesaf. Mae busnes drafft ar gyfer y tair wythnos eistedd nesaf fel y nodir yn y datganiad busnes a'r cyhoeddiad, sydd i'w weld ymhlith y papurau cyfarfod sydd ar gael i'r Aelodau yn electronig. 

Gweinidog, a gaf i alw am ddau ddatganiad gan y Llywodraeth, os gwelwch yn dda, yr wythnos hon? Mae'r cyntaf ar safonau gofal strôc yng Nghymru. Yn ddiweddar, fe wnaeth y Gymdeithas Strôc ddosbarthu gwybodaeth a oedd yn dangos bod rhaglen archwilio sentinel strôc ddiweddaraf wedi nodi bod gwasanaethau strôc yng Nghymru wedi bod yn dirywio, ac mewn gwirionedd, yn y gogledd yn waeth nag yn unrhyw ran arall o'r wlad. Cafodd y rhan fwyaf neu lawer o'r ysbytai yn y rhanbarth eu graddio yn 'E', sef, yn anffodus, y radd waethaf o ran eu perfformiad. Doedd y rhan fwyaf o gleifion ddim yn cael eu derbyn i unedau strôc, does gan y rhan fwyaf o gleifion ddim mynediad at therapi lleferydd ac iaith, ac mae gennym ni'r mynediad gwaethaf at ffisiotherapi hefyd. Nawr, o ystyried, yn amlwg, y methiannau mewn mannau eraill o'r gwasanaeth iechyd yn y gogledd ar hyn o bryd, yn gwbl briodol ac yn ddealladwy, mae pobl yn poeni ac eisiau gwybod sut y bydd y sefyllfa hon yn cael ei gwella. 

Yr ail ddatganiad yr wyf i'n gofyn amdano yw'r diweddaraf ar brosiectau diogelwch ffyrdd yng Nghymru, os gwelwch yn dda, gan y Dirprwy Weinidog Newid Hinsawdd. Yn amlwg, gwyddom fod yr adroddiad adolygu ffyrdd wedi argymell dileu neu ohirio nifer o brosiectau diogelwch ar y ffyrdd, gan gynnwys dau ar gefnffordd yr A494 yng nghefn gwlad sir Ddinbych yn fy etholaeth i. Mae'r rhain yn brosiectau hanfodol y mae angen bwrw ymlaen â nhw. Dydyn nhw ddim yn mynd i niweidio'r hinsawdd, ond fe fyddan nhw'n achub bywydau pobl. Mae cyffordd  Maes Gamedd yng Ngwyddelwern, sydd ar dro, wedi bod ar restr Llywodraeth Cymru o bethau i'w gwneud ers ymhell dros ddegawd, ac addawyd hynny i bobl hyd at mor ddiweddar â 12 mis yn ôl. Yn ogystal â hynny, mae cyffordd Heol Corwen a Lôn Fawr ar gefnffordd yr A494 hefyd yn beryglus iawn, gyda chyflymderau uchel iawn a llawer o ddamweiniau. Nawr, mae'n amlwg bod y rheiny'n brosiectau sydd, beth bynnag yw ymrwymiad anrhydeddus Llywodraeth Cymru i'r amgylchedd a natur, angen eu datblygu. Felly, rwy'n credu mai'r hyn y mae'r cyhoedd eisiau ei wybod yw pryd y byddan nhw'n gweld camau gweithredu fel y gellir darparu'r mathau hyn o brosiectau cyn gynted â phosibl.

Diolch. Mewn ymateb i'ch ail gwestiwn, bydd y Dirprwy Weinidog Newid Hinsawdd yn cyflwyno datganiad cyn diwedd tymor yr haf ynghylch diogelwch ar y ffyrdd a'r adolygiad ffyrdd, ac fel y dywedwch chi, nid yw popeth wedi'i ganslo—yn amlwg, mae rhywfaint o waith adeiladu ffyrdd yn mynd yn ei flaen. 

O ran eich cwestiwn am ddatganiad am archwiliad y gwasanaethau strôc a ddarparwyd ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr a'r hyn y byddwn ni'n ei wneud, rydych chi'n ymwybodol iawn o'r hyn a gyhoeddwyd yn ddiweddar gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol mewn cysylltiad â'r bwrdd iechyd, ac yn amlwg, mae darn sylweddol o waith a fydd yn cael ei wneud gan y cadeirydd newydd a'r aelodau annibynnol newydd gyda llawer iawn o gefnogaeth a gwaith monitro gan swyddogion y Gweinidog a gan y Gweinidog ei hun, felly rwy'n siŵr y bydd hi'n edrych ar yr adroddiad hwnnw'n fanwl. 

Siân Gwenllian—. Ken Skates. 

Diolch, Llywydd. Trefnydd, byddwch yn ymwybodol o'r trenau metro newydd gwych sy'n cael eu cyflwyno gan Merseyrail ar draws rhan helaeth o ardal metro rhanbarth dinas Lerpwl. Byddwn yn ddiolchgar iawn am ddiweddariad gan Lywodraeth Cymru ynghylch y trafodaethau gyda Merseyrail ynghylch y defnydd posibl o'r unedau Stadler newydd sbon hyn ar reilffyrdd sy'n gwasanaethu dinasyddion y gogledd, yn enwedig y rheilffordd o Wrecsam i Bidston. Diolch.

Diolch yn fawr iawn. Felly, mae Trafnidiaeth Cymru yn gweithio'n galed iawn i ddod â'r trenau dosbarth 230 i wasanaeth ar y lein rhwng Wrecsam a Bidston. Ac rwy'n gwybod eu bod nhw hefyd mewn trafodaethau rheolaidd iawn gyda Merseyrail a Merseytravel am wasanaethau yn y dyfodol ar y rheilffordd honno o Wrecsam i Bidston, ac mae hynny'n cynnwys y posibilrwydd o wasanaethau uniongyrchol i Lerpwl hefyd, a'r modd gorau o'u darparu. 

Prynhawn da, Gweinidog. Hoffwn ofyn am ddatganiad, os gwelwch yn dda, gan y Gweinidog Newid Hinsawdd ar yr amserlen ar gyfer fersiwn nesaf y rhaglen Cartrefi Clyd. O fewn y Pwyllgor Cydraddoldeb a Chyfiawnder Cymdeithasol, rydym wedi codi'r mater yma ac wedi edrych ar bwysigrwydd bod ag amserlen glir ar gyfer y rhaglen hon, o ystyried ei phwysigrwydd, fel rwy'n siŵr y byddwch chi'n gwybod, i lawer o bobl ledled Cymru. Felly, tybed a allech chi roi rhywfaint o eglurder i mi—efallai y bu rhywfaint o eglurder yn y drafodaeth honno, ond byddwn i'n ddiolchgar am ddatganiad pellach. Diolch. 

Diolch. Fel y gwyddoch chi, mae swyddogion wedi bod yn datblygu'r fersiwn nesaf o'r rhaglen Cartrefi Clyd, sydd, unwaith eto, fel rwy'n siŵr eich bod yn ymwybodol iawn, wedi helpu miloedd lawer o bobl, gyda chymorth yng Nghymru i leihau eu biliau a'u defnydd o ynni. Ac yn wahanol i Loegr, rydym wedi cynnal cefnogaeth barhaus ar gyfer ôl-osod cartrefi dros y degawd diwethaf a mwy, lle mae ein pwyslais, mewn gwirionedd, wedi bod ar y rhai mwyaf agored i niwed a'r rhai sydd mewn perygl o dlodi tanwydd, a byddwn yn parhau i wneud hynny. Bydd y Gweinidog Newid Hinsawdd yn cyflwyno datganiad cyn diwedd tymor yr haf. 

Gweinidog, rŷn ni'n clywed o wythnos i wythnos fan hyn, onid ydyn ni, ynglŷn â'r creisis cynyddol sy'n wynebu deintyddiaeth yma yng Nghymru. Nawr, mae Cymdeithas Ddeintyddol Prydain, wrth gwrs, wedi rhybuddio y gall gwasanaethau ar yr NHS i bob pwrpas ddod i ben, oherwydd bod gymaint o ddeintyddion naill ai wedi rhoi i fyny, neu ar fin rhoi i fyny, ar eu cytundebau NHS. 

Nawr, Rhuthun yw'r ddeintyddfa ddiweddaraf i glywed yr wythnos yma y byddan nhw'n colli mynediad i wasanaethau NHS, ac dwi, er mwyn tryloywder, yn un o'r cleifion sydd yn defnyddio'r ddeintyddfa yna. Mi gawson ni ddatganiad wythnos diwethaf gan y Gweinidog iechyd ar ddeintyddiaeth yng Nghymru, ond mae hynny wedi fy ngwneud i hyd yn oed yn fwy gofidus ynglŷn â dyfodol y gwasanaeth, oherwydd mae'n amlwg dyw hi ddim yn deall bod yna dair haen o bobl yn defnyddio'r gwasanaeth: yn gyntaf, y rhai sydd yn medru fforddio gwasanaeth breifat; yn ail, y rhai sydd ddim yn medru fforddio gwasanaeth breifat ond sydd yn llwyddo i gael mynediad at wasanaethau NHS; ond mae yna drydedd haen, ac mae honno'n tyfu o wythnos i wythnos, ac o fis i fis, lle mae yna bobl sy'n methu â fforddio talu'n breifat a hefyd yn methu â chael mynediad i wasanaethau. Nawr, o'r 10 ddeintyddfa o fewn cyrraedd i Ruthun—er, wrth gwrs, dwi'n sôn am Wyddgrug, Wrecsam a thu hwnt—dim ond un sy'n derbyn cleifion ar yr NHS, ac mae yna restr aros o ddwy flynedd i lwyddo i gael i fewn i fanna. 

Felly, a gaf i wahodd y Llywodraeth, a'r Gweinidog iechyd yn benodol, i drio eto gyda datganiad arall, er mwyn profi i ni eich bod chi fel Llywodraeth yn mynd i'r afael â'r broblem yma, oherwydd mae yn greisis, a, hyd y gwelaf i, dŷch chi ddim yn llwyddo i ddelio ag e?

Wel, fel y cyfeirioch chi ato eich hun, roedd datganiad yn y fan yma dim ond yr wythnos diwethaf ar ddeintyddiaeth, pan wnaeth y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol nodi'n glir iawn y gwaith sy'n cael ei wneud. Felly, fydda i ddim yn dyrannu rhagor o amser. 

Hoffwn ofyn am ddau ddatganiad. Cefais wybod yr wythnos diwethaf bod Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy yn talu ei gartref gofal ei hun 57 y cant yn fwy na chartrefi gofal sy'n cael eu rhedeg yn breifat sy'n darparu yr union yr un lefel o ofal. Mae Conwy yn dyfarnu £1,136 fesul preswyliwr yr wythnos i'w hun, tra bo'n talu dim ond ychydig dros hanner y swm hwnnw—£721—tuag at gostau gofal y preswylwyr sy'n agored i niwed mewn cartrefi preifat yng Nghonwy. Felly, hoffwn i'r Dirprwy Weinidog Gwasanaethau Cymdeithasol wneud datganiad ar y gwahaniaethu clir. Ac mae hwn yn gyngor, wrth gwrs, dan ofal Plaid Cymru, Llafur ac aelodau annibynnol. Sut gall hyn hyd yn oed fod yn foesegol?

Yr ail ddatganiad yr hoffwn ei gael yw un gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol ar y llwybr trin canser. Mae gormod o fy etholwyr yn methu'r targedau gan gynnwys y rhai hynny sydd â chanserau difrifol sy'n peryglu bywyd. Mae angen datganiad nawr i sicrhau y cedwir at y llwybr trin canser yn llym, oherwydd, mewn rhai achosion, gall hyn achub bywydau mewn gwirionedd. Diolch. 

Mewn ymateb i'ch cais cyntaf am ddatganiad, awgrymaf eich bod yn ysgrifennu at gyngor Conwy yn uniongyrchol ar hynny; dydw i ddim yn credu bod hynny'n fater i'r Dirprwy Weinidog Gwasanaethau Cymdeithasol. Ac o ran amseroedd aros canser, sef yr hyn yr oeddech chi'n cyfeirio ato, byddwch yn ymwybodol iawn bod y GIG yn gweithio'n galed iawn i leihau amseroedd aros, yn enwedig i bobl pan fo amheuaeth bod ganddynt ganser, ac rydym yn buddsoddi'n helaeth mewn gwasanaethau canser i wella'r broses o ganfod yn gynnar a darparu mynediad cyflym i ymchwiliad, triniaeth a gofal o ansawdd uchel. Yn ddiweddar, cyhoeddodd y Gweinidog £86 miliwn ar gyfer cyfleusterau diagnostig a thriniaeth canser newydd. 

Diolch i'r Trefnydd.