Diolch, Gweinidog. Mae llawer i'w groesawu yn y datganiad hwn, ac mae hwn yn ddiwrnod pwysig iawn. Fe fyddwn i wir yn croesawu hyn oddi wrth y Llywodraeth. Rwyf i am fynd ymlaen i ddweud ychydig bach mwy am ba mor angenrheidiol yw hyn a hynny ar frys, ond rwyf i'n gyntaf am bwyso ychydig mwy ar y Llywodraeth i gael gwybod pam y mae enw'r Bil wedi newid. Rwy'n gwerthfawrogi'r pwynt a wnaeth y Gweinidog, sef bod cwmpas y Bil gymaint yn fwy eang. Y rheswm yr wyf i'n gofyn hyn yw oherwydd, pan gafodd yr ymrwymiadau eu gwneud am Ddeddf aer glân yn benodol, mae 'na ddadl y byddai hynny wedi esbonio ei hun yn dda iawn, fe fyddai hi wedi bod yn eglur i'r cyhoedd o ran deall pwysigrwydd cydsyniad y cyhoedd, ac fe fyddai wedi anfon y neges eglur honno. Felly, yn y cyd-destun hwnnw rwy'n gofyn pam mae wedi newid. Efallai fod y Llywodraeth yn dymuno i ni ystyried y Bil hwn fel gwnaeth Juliet y rhosyn, a gofyn, 'Beth sydd mewn enw? Siawns na fyddai Bil wrth unrhyw enw arall yn ymdrin ag arogleuon a llygredd mor rymus ag y byddai Bil aer glân.' Ond rwyf i am ddal at drywydd y cwestiwn hwn, oherwydd roedd y disgwyliad ynghylch y ddeddfwriaeth yn ymwneud ag aer glân yn benodol, sy'n rhywbeth y gallai pawb ei ddeall. Felly, fe hoffwn i wybod ychydig mwy, os yw'n bosibl, os gwelwch chi'n dda, am y broses o wneud y penderfyniadau ynglŷn â'r newid ac a gynhaliwyd unrhyw ymgynghoriad ynghylch sut y gallai hynny effeithio ar yr ymgysylltiad â'r cyhoedd a'r hyn y gellid ei wneud i liniaru hynny, os felly. Oherwydd rydyn ni i gyd yn awyddus i osgoi unrhyw ddraenen yn y llwyn rhosyn, wrth gwrs, a'r colyn a allai ddeillio o'r ddeddfwriaeth heb newidiadau patrymau ymddygiad y mae'n rhaid i ni i gyd eu gweld, am fod angen y newid hwnnw mor gyflym, fel clywsom ni.

Mae tua 2,000 o bobl yng Nghymru yn marw cyn eu hamser bob blwyddyn oherwydd aer brwnt. Mae'r difrod mawr a achoswyd gan ddiwydiant trwm ar ein cymunedau glo a dur ni'n amlwg i'w gweld yn y cyfraddau uchel o asthma, clefyd rhwystrol cronig yr ysgyfaint a chlefydau eraill—maen nhw'n effeithio ar ein hysgyfaint, maen nhw'n mygu ein hanadl. Mae bod yn agored i lygredd aer yn gysylltiedig â chyfraddau uwch o broblemau pan fydd babanod yn cael eu geni—dyma'r hyn yr wyf i'n ei ystyried y peth mwyaf dychrynllyd yn hyn—fel pwysau geni isel, genedigaethau cyn-dymor, cyfraddau uwch o gamesgoriad, hyd yn oed achosion o ddiabetes a phroblemau gyda datblygiad niwrolegol mewn plant. Mae llygredd aer yn gysylltiedig ag achosi canser, hyd yn oed â gwaethygu problemau iechyd meddwl. Eto, dyma pam mae hwn yn ddiwrnod pwysig. Oes, mae gen i gwestiynau ac mae gen i rai materion yr hoffwn i eu codi, ond ni ellir gorbwysleisio'r ffaith ein bod ni'n gweithredu yn hyn o beth oherwydd pwysigrwydd gwirioneddol hyn. Yn aml iawn y cymunedau tlotaf sy'n dioddef fwyaf. Nid mater amgylcheddol nac iechyd cyhoeddus yn unig mo hwn; mae hwn yn fater o gyfiawnder cymdeithasol. Felly, fe hoffwn i ofyn i chi, Gweinidog, sut fydd y mesurau i leihau llygredd aer yn cael eu hanelu at yr ardaloedd sydd â'r angen mwyaf am y gefnogaeth honno. Gan feddwl, er enghraifft, am gwm Afan, a effeithir gan y mygdarth gwenwynig sy'n cario o Bort Talbot, rwy'n gwybod bod camerâu cyflymder cyfartalog wedi cael eu gosod ar yr M4 drwy Bort Talbot a rhoddwyd mesuryddion safon aer yn eu lle, ond mae tarth gwenwynig yn parhau i gael ei ollwng weithiau. Neu o feddwl am Hafodyrynys, yn llawer nes at le rwyf i'n byw, fe gafodd tai eu dymchwel oherwydd llygredd aer, ond nid oes gwaith monitro yn digwydd ym mhob man. Fe allai fod mannau eraill fel Hafodyrynys yn y Cymoedd nad ydym ni'n gwybod amdanyn nhw, felly os oes mwy o fanylion y gallech chi eu rhoi i ni'n ychwanegol at yr hyn sydd yn y datganiad, fe fyddwn i'n ddiolchgar, os gwelwch chi'n dda.

Fe fyddwn innau'n adleisio rhai o bryderon Sefydliad Prydeinig y Galon nad yw'r Bil yn cynnwys popeth a addawyd yn y cynllun aer glân, fel ymrwymiadau i leihau llygredd deunydd gronynnol mân niweidiol neu PM2.5. A fyddwch chi'n mynd i'r afael â'r cynnydd yn PM2.5 sy'n gysylltiedig â llosgi domestig, os gwelwch chi'n dda, Gweinidog, ac a fyddwch chi'n ymrwymo i'w leihau yn unol â chanllawiau Sefydliad Iechyd y Byd?

Ac fe fyddwn innau'n adleisio'r hyn a ddywedwyd yn ganmoliaeth i Joseph Carter, a rhai o'r cwestiynau a godwyd gan Asthma and Lung UK. Cwmpaswyd hynny'n rhannol yn y datganiad, yn bendant. Os oes unrhyw beth ychwanegol y gallwch chi ei ddweud, Gweinidog, ynglŷn â hyn, ac a fydd y Bil yn crynhoi monitro llygredd aer cenedlaethol a lleol at ei gilydd, ac a fydd canllawiau ar gael ynglŷn â pharthau aer glân allyriadau isel, pan fydd hyn yn cael ei gyhoeddi—. Ac eto, rwy'n deall bod rhywfaint o hyn wedi cael ei gwmpasu, ond yn daer, yn yr amser sydd gennyf i ar ôl, Gweinidog, a wnewch chi roi rhywfaint o eglurder i ni ynglŷn â sut y bydd effaith y Bil hwn yn cael ei fantoli, sut y bydd yn amddiffyn ein hiechyd a'n hamgylchedd ni, a pha fuddion sydd am ddod yn sgil cael dyletswydd statudol i hyrwyddo ymwybyddiaeth am effeithiau llygredd aer, sydd, eto, yn rhywbeth mor bwysig, ac rwyf i wir, wir yn croesawu'r ffaith bod hynny wedi cael ei gynnwys? Oherwydd nid yw hyn i gyd yn ymwneud ag enw; mae cymaint yma i'w groesawu, ac fe fyddwn innau'n adleisio'r hyn a ddywedwyd: rwy'n gobeithio y gallwn ni yn y Senedd weithio mewn ffordd drawsbleidiol i sicrhau bod y Bil hwn mor gadarn ag sydd ei angen ac y bydd â'r canlyniadau y mae gwir angen i ni eu gweld. Felly, diolch yn fawr iawn, Gweinidog, ac i'ch tîm chi am eich gwaith yn y cyswllt hwn.