Part of the debate – Senedd Cymru am 4:03 pm ar 21 Mawrth 2023.
Diolch, Dirprwy Lywydd. Rwy'n falch o gael y cyfle hwn i rannu diweddariad arwyddocaol ar gynnydd y gyfres o gamau yr ydym ni’n eu cymryd yn rhan o raglen diogelwch adeiladau Cymru. Ceir chwe ffrwd i'm diweddariad heddiw, yn amrywio o'n gwaith o wneud datblygwyr yn gyfrifol am unioni'r problemau gydag adeiladau y maen nhw wedi eu hadeiladu, i fwrw ymlaen â gwaith i adfer adeiladau amddifad ein hunain fel Llywodraeth, lle na ellir gwneud unrhyw ddatblygwr yn gyfrifol. Ynghyd â Phlaid Cymru, rwy'n ymroddedig i fynd i'r afael â diogelwch adeiladau yng Nghymru. Bydd ein rhaglen uchelgeisiol yn sicrhau y gall trigolion deimlo'n ddiogel yn eu cartrefi.
Dirprwy Lywydd, rwyf i wedi dadlau erioed y dylai'r diwydiant gyflawni eu cyfrifoldebau o ran materion yn ymwneud â diogelwch tân. Dylai datblygwyr unioni diffygion diogelwch tân ar eu traul eu hunain, neu beryglu eu henw da proffesiynol a'u gallu i weithredu yng Nghymru yn y dyfodol. Y cyntaf o'r ffrydiau hyn yw'r ymrwymiad datblygwyr sy'n rhwymo mewn cyfraith. Ym mis Hydref, cyhoeddais fod 11 o ddatblygwyr wedi llofnodi'r ymrwymiad datblygwyr. Mae'r ymrwymiad yn ymrwymiad cyhoeddus i'w bwriad i fynd i'r afael â materion diogelwch tân mewn adeiladau y maen nhw wedi eu datblygu dros y 30 mlynedd diwethaf. Mae ein hymrwymiad wedi'i seilio ar ddogfennau sy'n rhwymo mewn cyfraith ac yn nodi ein disgwyliadau yn fanwl. Heddiw, rwy'n falch o gadarnhau bod y datblygwyr canlynol wedi llofnodi'r ddogfen hon yng Nghymru: Redrow, Lovell, Vistry, Countryside Partnerships, Persimmon, a McCarthy Stone. Rwy'n falch hefyd bod Taylor Wimpey, Crest Nicholson a Barratt Homes hefyd wedi cadarnhau eu bwriad i lofnodi. Rwyf i wedi ei gwneud yn eglur y byddaf yn manteisio ar bob cyfle, gan gynnwys deddfwriaeth ac ystyried gwaharddiadau ar ddatblygu, i sicrhau bod datblygwyr yn cyflawni eu cyfrifoldebau. Mae hyn yn parhau i fod yn wir.
Dirprwy Lywydd, rwyf i hefyd yn benderfynol o fanteisio ar bob cyfle y gallaf i amddiffyn lesddeiliaid. Dyna pam yr wyf i wedi darparu cyllid uniongyrchol i arolygon gael eu cynnal, gan ddefnyddio ymgynghorydd wedi’i gaffael gan Lywodraeth Cymru. Mae hyn yn golygu bod gennym ni adrodd annibynnol a chyson, sy'n nodi pwy sy'n gyfrifol am unrhyw faterion diogelwch tân. Dyna pam nad ydym ni eisiau cyfyngu atebolrwydd lesddeiliaid. Nid ydym ni eisiau i lesddeiliaid orfod talu o gwbl am rywbeth nad yw’n fai arnyn nhw. Fy mwriad, lle mae anghydfod gwirioneddol yn codi, yw y bydd Llywodraeth Cymru yn ymyrryd, yn hytrach na bod lesddeiliaid yn gorfod ysgwyddo'r costau hyn. Yn ein barn ni, dyna'r ffordd deg, dyna’r ffordd yng Nghymru. Dull Llywodraeth Cymru o weithredu yw y byddwn ni’n gwneud popeth o fewn ein gallu i gynorthwyo lesddeiliaid.