Part of 1. Cwestiynau i’r Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru am 1:46 pm ar 22 Mawrth 2023.
Byddwn yn dweud bod fformiwla Barnett a’r fframwaith cyllidol y cytunwyd arno gan y Prif Weinidog pan oedd yn y rôl hon gyda Llywodraeth y DU yn darparu rhai manteision i Gymru o ran y ffaith bod fformiwla Barnett yn cydnabod angen cymharol. Credaf fod hynny'n bwysig, ac mae'n sicr yn rhywbeth na fyddem am ymbellhau oddi wrtho. Lle ceir heriau—fel y nodwyd gan y Prif Weinidog yng nghwestiynau’r Prif Weinidog ddoe—credaf mai Llywodraeth y DU yw’r barnwr a’r rheithgor ar ddefnyddio fformiwla Barnett. Credaf mai dyna lle mae rhai o’r heriau gwirioneddol hynny’n codi, er enghraifft, dosbarthu HS2 yn brosiect Cymru a Lloegr pan fo'n amlwg nad yw hynny'n wir. Mae dadansoddiad Trysorlys EF ei hun yn awgrymu y bydd yn arwain at anfantais i dde-orllewin Cymru. Credaf fod yr holl bethau hynny'n ein harwain at y pwynt lle credaf ei bod yn bwysig edrych yn fwy annibynnol ar fformiwla Barnett a sut y caiff ei defnyddio. Rwy'n credu bod y gwaith rydym wedi'i wneud ar gysylltiadau rhynglywodraethol yn bwysig hefyd. Pan fydd yn bryd inni brofi rhywfaint o hyn drwy’r mecanwaith anghydfodau, rwy'n credu y bydd yn foment bwysig inni gyflwyno’r dadleuon hynny’n gwbl glir i Lywodraeth y DU, gan ddefnyddio’r broses rydym wedi cytuno arni.