Part of the debate – Senedd Cymru am 3:19 pm ar 22 Mawrth 2023.
Diolch yn fawr iawn, Ddirprwy Lywydd.
Mae’r cynnig hwn yn benllanw misoedd o ymgyrchu. Ers yr hydref y llynedd, rwyf wedi bod yn galw am waharddiad ar osod mesuryddion rhagdalu gorfodol. Roedd hyn am fod cwsmeriaid ar fesuryddion rhagdalu yn cael eu gorfodi i dalu mwy am eu trydan, ond hefyd oherwydd y dystiolaeth gynyddol drwy gydol y flwyddyn fod pobl yn cael eu gorfodi i newid i fesuryddion rhagdalu ar raddfa ddigynsail.
Yn hwyr y llynedd, ysgrifennodd y newyddiadurwr a'r ymgyrchydd, Dean Kirby, o bapur newydd The i stori yn disgrifio eistedd mewn llys lle cyhoeddwyd bron i 400 o warantau i osod mesuryddion rhagdalu gorfodol mewn llai na thri munud—400 o warantau mewn llai na thri munud. Ddirprwy Lywydd, yn sydyn, roedd popeth yn gwneud synnwyr: cafodd mesuryddion 600,000 o bobl eu newid y llynedd yn unig, gyda dim ond 72 o'r gwarantau hyn yn cael eu gwrthod, a'r cynnydd o fis i fis yn nifer y bobl a oedd cael eu gorfodi i newid. Datgelodd stori Dean y rheswm y tu ôl i'r niferoedd hyn. Nid oedd unrhyw archwiliadau o gwbl yn cael eu cynnal i weld a oedd unrhyw un o'r bobl hyn yn agored i niwed. Fel yr eglurodd Dean, ni ddarllenwyd eu henwau hyd yn oed ar y diwrnod hwnnw yn y llys.