Wel, mae'r diwydiant bysiau yn dweud hynny eu hunain; maent yn glir iawn y byddai'r diwydiant bysiau wedi dymchwel hebddo. Ac rwyf am ddweud hyn yn ddifrifol wrth y siaradwyr Ceidwadol: rydym wedi gwneud dewisiadau yn y Llywodraeth hon i gefnogi bysiau, a hoffem barhau i wneud y dewisiadau hynny, ond yn wyneb y gyllideb cyni barhaus sydd gennym, nid oes gennym adnoddau ar gael i barhau i ariannu'r cymhorthdal brys ar y raddfa y buom yn ei wneud. Rydym eisoes wedi gwario dros £100 miliwn y flwyddyn yn sybsideiddio cwmnïau preifat i redeg bysiau. Ar ben hynny, mae chwarter y gyllideb addysg yn cael ei gwario ar gludiant ysgol. Felly, mae symiau sylweddol o arian cyhoeddus yn mynd i gwmnïau preifat i fodel toredig, sydd heb ddarparu'r system rydym ei hangen. Ac rwy'n credu bod yr argyfwng presennol hwn yn dangos yn fwy na dim—mae'n gwneud yr achos dros ddiwygio masnachfreinio a nodwyd gennym yn ein Papur Gwyn.

Felly, rwy'n hyderus fod gennym y cynllun tymor canolig cywir i unioni llawer o'r diffygion a nodwyd y prynhawn yma. Ond wrth gwrs, mae gennym fwlch, a dyna rydym yn ymrafael ag ef ar hyn o bryd. Nawr, rwy'n cyfarfod yn rheolaidd gyda'r gweithredwyr bysiau, rydym yn cyfarfod yn wythnosol; fe gyfarfûm â hwy ddydd Llun, ac rwy'n cyfarfod â Trafnidiaeth Cymru a Chymdeithas Llywodraeth Leol Cymru, ac rydym yn ceisio meddwl am ffordd ymlaen sy'n pontio'r bwlch rhwng ble rydym ni a chyrraedd masnachfreinio. Nid yw'r arian yno i gadw'r holl wasanaethau presennol i redeg, ac fel y nododd Janet Finch Saunders yn gywir—rwy'n cytuno â hi ynglŷn â hyn—mae'r cymhelliant a adeiladwyd i mewn i system y cynllun brys ar gyfer y sector bysiau gyfredol, a oedd yn ymateb brys, yn datgymell ail-addasu'r gwasanaethau bws i ateb gofynion teithwyr heddiw. Rydym yn rhedeg rhwydwaith bysiau yn seiliedig ar yr ôl troed cyn COVID, gyda 7 y cant o elw gwarantedig i ddiogelu'r gweithredwyr rhag realiti'r farchnad, ac nid yw hynny'n rhywbeth yr ydym am barhau i'w wneud. Felly, rydym am ddod â'r cynllun brys ar gyfer y sector bysiau i ben ym mis Mehefin, ond rydym am greu rhywbeth yn ei sgil sy'n caniatáu inni gyrraedd y cam nesaf mewn ffordd sy'n rhesymegol a synhwyrol a fforddiadwy.

Nid yw'r Ceidwadwyr yn dweud dim am wasanaethau bysiau yn Lloegr sy'n methu; am nad yw Llywodraeth y DU yn gwario unrhyw arian ar fysiau yn Lloegr, nid ydym ni'n cael cyfran Barnett o hynny. Felly, mae gennym her ariannol go iawn yma, ac fel y mae Plaid Cymru'n gwybod yn dda iawn o'r trafodaethau y maent wedi bod yn eu cael gyda ni am weddill y gyllideb eleni, rydym ar y cyd wedi blaenoriaethu gwasanaethau cyhoeddus eraill pwysig iawn, ond ni allwn wario'r arian hwnnw ddwywaith, ac rwy'n credu bod hynny'n rhywbeth y mae angen iddynt ei gydnabod am y dewisiadau rydym wedi'u gwneud ar y cyd a chanlyniadau'r dewisiadau hynny. Nid oes unrhyw opsiynau hawdd yma. Felly, rydym yn wynebu problem wirioneddol, nid oes modd gwadu hynny. Gyda'r diwydiant, rydym yn gweithio drwy ffordd o wneud y gorau o'r arian sydd gennym, felly rydym wedi ymestyn y cyllid am dri mis; mae'r Prif Weinidog wedi dweud yn glir ein bod yn barod i sicrhau cyllid pellach, ac rydym yn ceisio cyd-gynllunio ffordd o wneud hynny gyda'r diwydiant sy'n diogelu cymaint o wasanaethau â phosibl, ond mae llai o arian ar gael na'r llynedd, ac felly, bydd lleihad yn y rhwydwaith bysiau. Nid yw'n rhywbeth rwyf am ei weld; nid yw'n rhywbeth y mae unrhyw un yn yr ystafell hon eisiau ei weld, ond dyna ganlyniad y pedwar grym a nodais, ac yn enwedig y gyllideb cyni sy'n ein hwynebu.

Er mwyn mynd ar drywydd rhai o'r pwyntiau eraill a wnaed yn y ddadl eang hon, hoffwn ddweud wrth Janet Finch-Saunders fy mod yn cytuno â hi hefyd ynghylch yr angen am ymgyrch fawr, a chyda Huw Irranca-Davies hefyd, i gael pobl yn ôl ar fysiau. Un o'r problemau mwyaf sydd gennym ar y rhwydwaith bysiau yw bod y blwch tocynnau i lawr oherwydd nad yw niferoedd y teithwyr yno. Nid yw'r refeniw'n dod i mewn ac ni fydd y model sydd gennym yn gweithio. Felly, rwy'n awyddus iawn i weithio gyda'r diwydiant i gael ymgyrch i ddenu pobl yn ôl ar fysiau.

Rwy'n cytuno hefyd gyda'r hyn a ddywedodd Luke Fletcher am rôl cludiant ysgol. Ar hyn o bryd mae gennym system aneffeithlon iawn lle rydym yn trin cludiant ysgol fel endid ar wahân. Yr hyn yr hoffwn ei wneud fel rhan o'r masnachfreinio yw dod â chludiant ysgol i mewn i'r cysylltiadau wedi'u trefnu ac rydym yn gweithio gyda sir Fynwy yn enwedig i weld a allwn dreialu hynny gyda'u bysiau ysgol, wrth inni wneud cynnydd tuag at fasnachfreinio. 

Ar bwynt Alun Davies ar y Faenor, mae'n bwynt y mae wedi'i wneud yn gryf ac yn gywir ers peth amser. Rwyf wedi ysgrifennu ato eto heddiw, yn nodi un o'r rhesymau sydd gennym, fel rwyf wedi'i grybwyll o'r blaen, sef bod y system bresennol o ddadreoleiddio wedi torri. Ac rydym wedi ceisio cyflwyno gwasanaethau a gynhelir yn gyhoeddus, ond maent wedi cael eu herio gan weithredwyr eraill, a oedd yn ein hatal, o dan y gyfraith gystadleuaeth bresennol, rhag dod â hynny i mewn. Ond rydym yn credu ein bod bellach wedi dod o hyd i ffordd o amgylch hynny ac rydym yn gobeithio y byddwn yn gwneud cyhoeddiadau yn ystod yr wythnosau nesaf ar wasanaeth i'w etholwyr i'r gwasanaethau iechyd cyhoeddus allweddol hynny. Ac ar y Fflecsi, wrth gwrs, mae'n iawn fod iddo gryfderau a gwendidau, a dyna bwynt cynllun peilot—treialu pethau. Ac rydym yn ei werthuso, ac mae'n gywir, mewn sawl man, mai gwasanaeth wedi'i drefnu yw'r hyn sydd ei angen, ac mae Fflecsi'n gwneud yr ychydig ychwanegol nad yw'r gwasanaeth wedi'i drefnu wedi'i wneud yn dda. 

Gallaf sicrhau Jane Dodds nad yw menywod Llangynog wedi cael eu hanghofio, na phobl cwm Nedd ychwaith na chwm Gwendraeth nac unrhyw ran arall o Gymru. Mae gennym broblem go iawn yma y mae angen i bob un ohonom ei hwynebu: am gyfnod rhy hir, nid ydym wedi buddsoddi digon mewn trafnidiaeth gyhoeddus. Rydym yn ymdrin â system etifeddol sydd wedi torri; mae COVID wedi ei gwthio dros yr ymyl ac mae cyni yn ein hatal rhag dod i'r adwy. Hyd yn oed o ystyried y cyfyngiadau real iawn hynny, fe wnaf fy ngorau glas, gan weithio gyda'r diwydiant a llywodraeth leol, i ddod o hyd i ateb sy'n ein cael o ble rydym i fasnachfreinio, sydd, yn fy marn i, yn cynnig llawer o'r atebion tymor canolig rydym i gyd yn cytuno bod eu hangen.