Part of the debate – Senedd Cymru am 4:17 pm ar 12 Gorffennaf 2016.
A gaf i ddiolch ichi am y gyfres honno o gwestiynau? Byddaf yn dechrau gyda'r gronfa triniaethau newydd. Rydym yn disgwyl i'r amlen ariannol yr ydym wedi'i chyhoeddi ac wedi ei gosod i fod yn ddigonol i ymdrin â'r meddyginiaethau y byddem yn eu disgwyl. Mae hynny’n seiliedig ar ein profiad blaenorol a rhywfaint o sganio’r gorwel o ran y triniaethau tebygol a all ddod i’r amlwg a'r meddyginiaethau cost uchel yr ydym wedi ymdrin â hwy yn y gorffennol. Yn hyn i gyd, mae elfen o ragolwg ac mae bob amser elfen o edrych ar yr hyn sy'n digwydd os yw'r ffeithiau yn newid. Felly, os yw’r ffeithiau yn newid, mae angen i ni ddod yn ôl i'r Siambr, a byddwn yn dod yn ôl o ran y trafodaethau cyllidebol hynny. Pwynt o fod yn onest yw hynny, ond rwy’n meddwl ei fod yn ddigon i ymdrin â'r disgwyliadau a roddwn ar y gronfa.
O ran y pwynt a wnewch am glinigwyr yn cael yr wybodaeth ddiweddaraf am yr hyn sydd ar gael, wel, ni all clinigwyr gontractio allan o'u cyfrifoldeb proffesiynol unigol, ac nid wyf yn credu ei fod yn fater i’r Llywodraeth ddweud wrth glinigwyr yn barhaus, 'Dyma beth y mae NICE yn ei argymell ar hyn o bryd neu’n sicrhau sydd ar gael ar gyfer triniaeth'. Rwy'n gwybod o fy mywyd blaenorol, o fod yn weithiwr proffesiynol, mai fy nghyfrifoldeb unigol i oedd gwneud yn siŵr fod gen i’r wybodaeth ddiweddaraf a fy mod yn gyfarwydd â'r hyn yr oedd y gyfraith yn gofyn imi ei wneud, yn flaenorol. Ond rwyf yn meddwl bod y cyhoeddusrwydd cychwynnol y mae’r gronfa triniaethau newydd yn debygol o’i gael—.Ond gwaith parhaus y gronfa triniaethau newydd, byddwn yn disgwyl na fyddai clinigwyr yn edrych am esgusodion dros beidio â deall pa driniaeth sydd ar gael, neu'r cymorth sydd ar gael o fewn eu bwrdd iechyd ac ar lefel genedlaethol i sicrhau bod triniaethau newydd ac arloesol sydd wedi'u rhoi ar gael yno, ac ar gael ar gyfer y cleifion y mae ganddynt gyfrifoldebau amdanynt yn uniongyrchol. Rwy’n meddwl bod ein clinigwyr yn griw eithaf cydwybodol wrth wneud hynny, ond os yw e’n dymuno i mi ymdrin â’r mater unigol y cyfeiriodd ato, yna byddwn yn hapus i wneud hynny a deall sut y mae hynny wedi digwydd, oherwydd yn sicr nid yw’n rhywbeth y byddwn am ei weld yn cael ei ailadrodd.
O ran y cyllid ar gyfer hyn, soniasoch am y PPRS—y cynllun gostwng prisiau fferyllol. Mae incwm mewn gwirionedd yn gostwng ar y PPRS oherwydd newid yn y rheolau. Felly, mae'n her sylweddol ar gyfer yr holl weinyddiaethau datganoledig ac, yn wir, ar gyfer GIG Lloegr. Maent yn rhagweld twll sylweddol yn eu cyllideb o ganlyniad i'r cynllun yn gostwng, ac mae'n fater lle mae GIG Lloegr a swyddogion yr Adran Iechyd yn edrych eto ar y rheolau ar gyfer y cynllun i geisio edrych eto i wneud yn siŵr nad yw pobl yn osgoi eu cyfrifoldeb i dalu i mewn i'r cynllun. Felly, nid yw hynny ynddo'i hun yn swm sefydlog o incwm i geisio ei ddefnyddio mewn gwirionedd i ariannu unrhyw ymrwymiadau penodol. Felly, mae hynny'n dod â phwysau ychwanegol i ni ar draws y gyllideb iechyd. Felly, mae'n her i ni i’w reoli, a dim ond bod yn onest yw hynny. Mae hynny'n mynd yn ôl at y pwynt am ddisgyblaeth y gyllideb hefyd, oherwydd ein disgwyliad yw y dylai byrddau iechyd, ar ôl 12 mis, allu cynllunio yn iawn yr hyn y dylent ei wneud ar gyfer eu poblogaeth. Mae llawer o’r meddyginiaethau hyn ar gyfer grŵp cymharol fach o gleifion, ac rydym yn disgwyl gweld y pris ar gyfer y triniaethau hyn yn cael ei gynllunio’n iawn, ac yna eu cyflwyno ar ôl 12 mis o le ychwanegol i ganiatáu iddynt wneud hynny. Unwaith eto, mae hynny’n mynd â ni at ein profiad blaenorol o sut y mae'r system wedi ei rhedeg a'i rheoli. Os oes unrhyw fwrdd iechyd nad yw’n gallu byw o fewn ei fodd, wel mae gennym gynllun ar gyfer atebolrwydd unigol; mae gennym y broses uwchgyfeirio ac, wrth gwrs, y potensial i gymhwyso cyfrifon byrddau iechyd os nad ydynt yn gallu byw o fewn eu modd. Maen nhw'n gwneud yr holl wahanol bethau yr ydym wedi gofyn iddynt eu gwneud, yr ydym yn disgwyl iddynt ei wneud, ac yr ydym yn eu grymuso i’w gwneud hefyd. Felly, mae cryn dipyn o waith gan bob bwrdd iechyd i’w wneud. Ar y cyfan, rwy’n meddwl bod ein byrddau iechyd yn cyflawni'r cyfrifoldeb hwnnw mewn modd difrifol a synhwyrol.
O ran y pwyntiau a wnaethoch am groesawu'r adolygiad IPFR, rwy'n ddiolchgar i chi am y sylwadau a wnaed heddiw ond hefyd y drafodaeth a gawsom cyn yr amser hwn. Bydd yr adolygiad yn wirioneddol annibynnol. Bydd yr adolygiad yn cael ei hysbysebu drwy'r haf. Bydd yn agored i bobl gyflwyno tystiolaeth iddo, a byddwn hefyd yn disgwyl ceisio rheoli a grymuso rhywfaint o ymgysylltiad gan randdeiliaid o amgylch hynny hefyd, yn enwedig er mwyn sicrhau bod llais y claf yn cael ei wneud yn real, fel bod y panel adolygu ei hunan yn gallu deall llais a phrofiad y claf yn briodol, ar ôl mynd drwy'r broses fel claf. Felly, rwy’n ymwybodol o'r pwyntiau hynny wrth inni fynd ymlaen â'r mater hwn. Ond rwy’n disgwyl, pan fyddaf yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau ym mis Medi, y byddwch yn gallu cael rhywfaint o hyder yng ngwaith y panel, ond hefyd yn gweld bod y math o bryderon yr oeddech chi eisiau eu codi a rhoi sylw iddynt yn gyffredinol wedi cael eu trin yn y ffordd honno. Hefyd, bydd yr adroddiad, wrth gwrs, ar gael heb unrhyw ddiwygio arno gan unrhyw un yn y Llywodraeth.