Weinidog, diolch i chi am y datganiad hwn. Rwy'n ymwybodol iawn, iawn bod fy nghyd-Aelod, Darren Millar wedi galw o'r blaen am adolygiad ar y gronfa cleifion annibynnol ac, wrth gwrs, mae'r Ceidwadwyr Cymreig wedi bod yn galw am ryw fath o gronfa triniaethau ers llawer o flynyddoedd.

Wrth fynd drwy eich datganiad, mae gen i un neu ddau o gwestiynau. Y cyntaf yw eich bod wedi cyfeirio at rai o'r meddyginiaethau newydd sy'n gostus iawn, a chredaf ein bod ni i gyd yn hollol ymwybodol ohonynt, ac rydych yn siarad am yr adnoddau a fuddsoddwyd lle mae prawf o’r manteision i gleifion yn cydbwyso â’r gost. Roeddwn i’n meddwl tybed efallai y gallech chi roi syniad i ni os byddai’r prawf hwnnw o’r manteision yn perthyn i gyflwr neu, mewn ystyr fwy cyfannol, lle gall y cyffur mewn gwirionedd atal sgîl-effaith neu gontinwwm—chi’n gwybod, rhywbeth a fyddai'n datblygu mewn amser fel olynydd, os mynnwch chi, i beth bynnag yw’r anhwylder sydd gan y person. Gofynnaf hynny oherwydd yn ddiweddar yn Lloegr roedd achos llys lle’r oedd barnwr yn siarad am sut mae'r eithriadoldeb, y ffordd y gallai cyffur ymddwyn ar berson, yn ei wneud yn ddilys p’un a yw'n ymddwyn ar y person oherwydd ei fod yn unigryw, neu fod ei gyflwr yn unigryw, neu a oedd yn syml oherwydd nad oedd y—ni allaf feddwl am y gair amdano—problemau parhaus a allai fod yn gysylltiedig â'r cyflwr yn unigryw ac yn dod yn nes ymlaen, ond gallech gyflwyno’r cyffur o hyd i atal hynny rhag digwydd—rhyw fath o sefyllfa nad oes modd ei hennill. Felly, roeddwn yn meddwl tybed a ydych yn mynd i ystyried hynny wrth benderfynu ar yr hyn sy’n driniaeth frys. Felly, mae hynny’n dod at fy nghwestiwn nesaf, sy’n ymwneud â’r rhanddeiliaid. Pa randdeiliaid ydych chi wedi ymgynghori â nhw i benderfynu beth a fydd? Ai dim ond NICE; ai dim ond grŵp meddyginiaethau Cymru gyfan; ydych chi'n siarad â meddygon ymgynghorol; ydych chi'n siarad â chwmnïau cyffuriau i benderfynu pa fath o gyffuriau fyddai'r rhai gorau i fynd i mewn i'ch cronfa triniaethau?

Gwn fod llefarydd Plaid Cymru wedi trafod gyda chi yr adnoddau sydd ar gael—yr £80 miliwn yr ydych yn mynd i’w gyflwyno. Ond nid dyna’r unig beth. Roeddwn yn meddwl tybed a allech amlinellu pa gynllunio strategol a modelu sydd wedi'i wneud gan Lywodraeth Cymru. Fe wnes i wrando ar eich atebion i Rhun ap Iorwerth am yr hyn sy'n digwydd pan fydd byrddau iechyd yn ystyried y cyffuriau, a beth sy'n digwydd ar ddiwedd y 12 mis, ond pe gallwn ddyfynnu enghraifft o hyn, oherwydd rydych yn cyfeirio yn eich datganiad at driniaeth ar gyfer hepatitis C. Yn anhygoel o lwyddiannus; cyfradd gwellhad o 90 y cant unwaith y bydd rhywun yn ei gael, ac eto mae'n dal i fod yn loteri cod post ledled Cymru. Er bod Llywodraeth Cymru wedi ariannu’r broses o’i chyflwyno, a bod hynny wedyn wedi mynd allan at y byrddau iechyd, nid yw pob bwrdd iechyd wedi manteisio arni oherwydd ei fod yn eithriadol o ddrud. Nid ydynt wedi ei chynnwys yn eu hamcangyfrif, ac nid yw pobl yn ei chael pan fydd ei hangen arnynt. Mae gennym dystiolaeth y gallwn ei gynnig i chi i brofi hyn. Byddai'n gas gennyf weld ymhen 12 mis, gyda phob un o'r triniaethau gwych eraill hyn yr ydych yn mynd i edrych arnynt, yr un math o bethau yn digwydd oherwydd bydd rhai ohonynt yn ddrud iawn, iawn. Felly, hoffwn i ddeall pa gynllunio strategol a modelu yr ydych chi wedi eu cymhwyso i hyn. Hoffwn gael mwy o eglurder ynghylch sut y mae rhai o'r penderfyniadau amodoldeb wedi cael eu gwneud, ar hyn o bryd. Hoffwn ddeall o ble mae'r arian ar gyfer hyn yn dod. Dwi ddim yn meddwl fy mod wedi llwyddo i ddeall hynny o’ch datganiad nac o’ch ateb i lefarydd Plaid Cymru. O ran y cais am gyllid i gleifion annibynnol, does dim gwybodaeth am y cais am gyllid ar gyfer cleifion unigol gan y bwrdd iechyd. Cyflwynais gwestiwn ysgrifenedig ichi, a daethoch yn ôl a dweud nad oedd unrhyw ddata canolog. Mae’r math hwnnw o beth yn fy ngwneud yn bryderus iawn, iawn os nad oes gennym y dystiolaeth, sut y gallwn ddangos llwyddiant IPFR? Sut allwn ni ddangos y fethodoleg? Sut allwn ni roi'r gorau i ariannu cod post? Sut allwn ni sicrhau'r tegwch a’r cydraddoldeb a drafodwyd yn gynharach?

Byddaf yn wir yn gweithio’n galed gyda chi i geisio cefnogi adolygiad o'r IPFR. Rwy'n credu ei bod yn hanfodol ein bod yn cael y tegwch hwn ar draws y bwrdd. Ond rwyf wedi canfod bod ceisio cael rhywfaint o'r dystiolaeth sydd ei hangen wedi bod yn eithriadol o anodd, a hoffwn i gael dealltwriaeth wirioneddol glir o sut yr ydych yn gweld y grŵp yn symud ymlaen ac yn gallu cael y data y bydd ei angen arno o’r byrddau iechyd er mwyn sicrhau bod yr adroddiad hwn nid yn unig yn amserol, ond ei fod yn gryno ac, mewn gwirionedd, ei fod hefyd yn seiliedig ar dystiolaeth dda iawn. Fel y trafodais gyda chi pan oeddwn yn ddigon ffodus i gwrdd â chi ddoe—ac rwy’n ddiolchgar ichi am y cyfarfod hwnnw—byddwn hefyd yn hoffi sicrhau, neu ofyn, y byddech yn gofyn i'r panel adolygu sy’n mynd i edrych ar y cais cyllido cleifion annibynnol i edrych, nid yn unig ar eu casgliadau strategol cyffredinol, ond hefyd sut y maent yn meddwl y gellid ei gyflwyno mewn ffordd effeithiol. Mae casgliadau yn un peth; mae eu cyflwyno yn rhywbeth hollol wahanol. Rwy'n credu y byddai'n wir yn werth yr ymdrech pe gallent roi rhywfaint o arwydd o lefel yr adnoddau—lefel yr adnoddau ariannol a’r adnoddau dynol ffisegol—y bydd yn rhaid i chi ei hymrwymo i wneud hwn yn arfer unffurf, cyson a theg ar draws y wlad gyfan. Yn olaf, Weinidog, hoffwn ofyn eto i chi ystyried y ffordd orau i ni gael eiriolwr dros y claf sy'n gallu eistedd ar y panel hwn ac sy’n gallu sicrhau mewn gwirionedd bod llais y claf yn cael ei glywed drwy hyn i gyd. Mae symiau yn un peth, ond pan fydd rhywun yn daer i gael y mymryn ychwanegol hwnnw o fywyd oherwydd bod ganddynt rywbeth pwysig iawn y maent am ei gyflawni—gweld priodas, gweld ŵyr neu wyres, neu beth bynnag y bo—neu dim ond oherwydd nad yw’r rhan fwyaf ohonom yn dymuno marw, yna mae'n rhaid i ni geisio cyfuno’r awydd hwnnw am fywyd a'r arian sydd gennych yn eich poced. Drwy wrando ar y cleifion, efallai y gallan nhw helpu i ddangos y ffordd i ni.