5. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am wasanaethau pediatrig yng ngorllewin Cymru? OAQ(5)0034(HWS)

Diolch am y cwestiwn. Nododd adolygiad annibynnol diweddar gan y Coleg Brenhinol Pediatreg ac Iechyd Plant fod y newidiadau i wasanaethau pediatrig yng ngorllewin Cymru yn 2014 wedi arwain at ganlyniadau gwell a gwell cydymffurfiaeth â safonau clinigol cenedlaethol. Rydym yn buddsoddi yn y gwasanaeth er mwyn sicrhau gwelliannau pellach i deuluoedd yng ngorllewin Cymru.

Ysgrifennydd y Cabinet, fel y byddwch yn gwybod, mae bwrdd iechyd Hywel Dda yn gweithio gyda chlinigwyr a grwpiau cleifion i ddatblygu gwell llwybr gofal i gleifion mewn gwasanaethau pediatrig yn Sir Benfro a Sir Gaerfyrddin erbyn diwedd y flwyddyn. Ar ymweliad diweddar â Llwynhelyg a Glangwili, cefais wybod am y ddibyniaeth ar feddygon o’r tu allan i’r DU er mwyn sicrhau ein bod yn gallu llenwi’r rotas mewn pediatreg yn arbennig. Rwy’n sicr y byddwch yn cytuno nad yw’r awgrym nad yw’r gofal a ddarperir yn ddiogel yn helpu i ddenu meddygon. Ers y bleidlais i adael yr UE, mae bwrdd iechyd Hywel Dda wedi ysgrifennu at staff meddygol o’r tu allan i’r DU yn sgil y cynnydd mewn achosion o gasineb hiliol ar draws y DU. Rwyf wedi helpu i lansio ymgyrch i annog cleifion i wneud ymdrech ychwanegol i ddiolch i’r meddygon hynny sydd wedi dod i Gymru i’n helpu i ddarparu’r gwasanaeth hwnnw. A wnewch chi ymuno â mi i estyn croeso a sicrhau na fydd gwasanaethau’r GIG yn cael eu heffeithio’n andwyol gan y bleidlais i adael yr UE, ac y bydd y meddygon hynny sydd yma i’n helpu yn teimlo bod croeso go iawn iddynt yma?

Diolch am eich cwestiwn. Cytunaf â’r pwyntiau a wnaed. Mae lefel yr anoddefgarwch y mae pob un ohonom wedi ei weld yn ein cymunedau, rwy’n siŵr, tuag at weithwyr gwasanaethau cyhoeddus a phobl yn eu bywyd preifat hefyd, yn rhywbeth rwy’n teimlo cywilydd a dicter mawr yn ei gylch, oherwydd rwyf am i’n gwlad fod yn lle croesawgar sy’n edrych tuag allan go iawn, lle’r ydym yn gwerthfawrogi’r hyn y mae pobl yn ei wneud a’r hyn y mae pobl yn ei roi i ni ac i’n gwlad. Yn benodol, yn y gwasanaeth iechyd, rydym yn dibynnu ar amrywiaeth o weithwyr iechyd proffesiynol o bob cwr o’r byd i wneud i’r gwasanaeth weithio, i ddarparu’r gofal o ansawdd rydym yn ei werthfawrogi. Rwy’n credu’n gryf fod y neges y mae’r GIG ac Aelodau’r Cabinet yn ei rhoi i bob rhan o’r gwasanaeth, gan ei gwneud yn glir ein bod yn croesawu’r ffaith fod pobl yma, ein bod am iddynt aros a bod croeso iddynt aros ac i barhau i ddarparu’r gwerth gwirioneddol hwnnw i’n gwasanaethau, yn neges wirioneddol bwysig. Ni allwn ei ddweud yn ddigon aml.

O ran recriwtio, dylwn ddweud fy mod wedi cyfarfod â nifer o feddygon a recriwtiwyd o’r UE a thu hwnt i’r UE ac mae’n enghraifft dda o fwrdd iechyd sydd wedi newid ei agwedd yn y ffordd y mae’n sôn am ei wasanaethau ac mae wedi gwerthu’r syniad o fyw yng ngorllewin Cymru, yn ogystal â gweithio yno, mewn ffordd wirioneddol lwyddiannus. Mae gwers yno i fyrddau iechyd eraill ynglŷn â’r hyn y gallant ei wneud os oes ganddynt uchelgais, ac yn yr un modd os yw’r gymuned glinigol yn barod i ddweud, ‘Rydym am i’r gwasanaethau hyn weithio ac rydym am fod yn rhan o wneud iddynt weithio a denu mwy pobl i ddod i weithio gyda ni fel rhan o’r tîm gofal iechyd’.

Weinidog, mae yna brinder pediatregwyr cymunedol ym mwrdd iechyd Hywel Dda. Un o’r meysydd yr effeithir arno’n ddifrifol gan hyn yw darpariaeth cymorth a diagnosis i bobl ifanc a phlant ag awtistiaeth. Er bod amseroedd aros wedi lleihau, rydym yn dal i weld rhai pobl yn aros am ddwy i bedair blynedd i gael diagnosis o awtistiaeth. Nid oes angen i mi ddweud wrthych mai gorau po gyntaf y caiff y bobl ifanc hyn y diagnosis er mwyn i’w cyfleoedd bywyd fod cystal ag y gallant fod. Yn sicr, dyna yw ein nod ar eu cyfer. Nawr, mae bwrdd iechyd Hywel Dda yn gwneud eu gorau, fel y maent yn fy sicrhau’n gyson; hoffwn wybod beth rydych yn ei wneud i fonitro bwrdd iechyd Hywel Dda, a’r holl fyrddau iechyd mewn gwirionedd, er mwyn sicrhau bod y ddarpariaeth yn ddigonol ac i weld beth y gallwn ei wneud i ddenu rhai o’r clinigwyr gwerthfawr hyn i’n gwlad.

Diolch i’r Aelod am ei chwestiwn a’i diddordeb gwirioneddol yn y maes hwn. Rydym wedi cael hanner trafodaeth ynglŷn â hyn ac rwy’n sicr y byddwn yn cael rhagor o drafodaethau dros y tymor Cynulliad hwn. Fe fyddwch yn gwybod bod yna strategaeth awtistiaeth yn yr arfaeth. Cawsom ymgynghoriad a ddaeth i ben yn fuan ar ôl yr etholiad. Rydym yn dadansoddi’r ymatebion ac rydym am sicrhau bod y camau a roddir ar waith gennym yn ymwneud â gwella sefyllfaoedd unigolion a’u teuluoedd, felly ar gyfer grŵp gofalwyr yr unigolion sydd â’r cyflwr datblygiadol hwn—mae’n hynod o bwysig hefyd. Ac rydym yn buddsoddi arian newydd yn y gwasanaeth. Ar ddiwedd y flwyddyn hon, rwy’n disgwyl y byddwn yn gallu cyhoeddi ein strategaeth a’n cynllun gweithredu newydd gyda’r buddsoddiad i gyd-fynd â hynny. Credaf y byddwn yn gweld canlyniadau gwell ar gyfer teuluoedd a’r bobl o’u mewn, gan fod y rhain yn ystod o gyflyrau y bydd llawer o Aelodau yn y Siambr hon yn eu deall, naill ai o brofiad uniongyrchol neu gan etholwyr—yn sicr mae gennyf aelodau o fy nheulu estynedig—. Ac felly mae gennyf rywfaint o ddealltwriaeth o’r effaith y gall hyn ei chael ar newid bywydau grwpiau cyfan o bobl o’u cwmpas. Rydym am sicrhau bod ein gwasanaeth yn darparu’r cymorth y byddai’n iawn iddynt ei ddisgwyl.