9. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am strategaeth Llywodraeth Cymru i fynd i'r afael â thlodi plant yng ngoleuni argymhellion adroddiad Sefydliad Joseph Rowntree yr wythnos diwethaf, We Can Solve Poverty in the UK? OAQ(5)0034(CC)

Diolch i Jenny am ei chwestiwn. Mae strategaeth Llywodraeth Cymru ar gyfer trechu tlodi plant yn parhau i ganolbwyntio ar adeiladu economi gref, cynyddu sgiliau, lleihau diweithdra, lleihau anghydraddoldebau mewn canlyniadau addysg ac iechyd, a mynd i’r afael â’r premiwm tlodi. Mae’r blaenoriaethau hyn yn cyd-fynd yn agos ag elfennau strategaeth gwrthdlodi Sefydliad Joseph Rowntree.

Mae un o fy etholwyr wedi tynnu fy sylw at y ffaith ei bod yn gorfod talu £8 yr wythnos i’w phlentyn hynaf ymgartrefu yn ei thymor cyntaf yn yr ysgol uwchradd, sy’n llai na 3 milltir i ffwrdd ond yn fwy na 2 filltir i ffwrdd. Rwy’n deall ei phryderon yn ystod y cyfnod anodd hwn ym mywyd y plentyn, ond dyma fenyw sydd ar fudd-dal tai a chymhorthdal ​​incwm, ac mae £8 yr wythnos yn rhan fawr iawn o’r arian sydd ei angen arni i’w wario ar weddill ei theulu. Os ydym yn cymharu hynny â’r rhieni braidd yn ddi-hid hynny sy’n parhau i fynd â’u plant at gatiau’r ysgol yn eu ceir, heb ystyried y canlyniadau amgylcheddol, gallwch weld y gwahaniaethau yn ymagwedd plant tuag at addysg uwchradd.

Nawr, mae pum gofyniad yn adroddiad Rowntree mewn perthynas â thlodi plant, gan gynnwys cynorthwyo pobl i fod yn rhieni da, cymorth gydag iechyd meddwl rhieni a phlant, a mynediad at ofal plant fforddiadwy o ansawdd uchel. Beth arall y credwch y gall Llywodraeth Cymru ei wneud i fynd i’r afael â’r achosion endemig hyn o dlodi plant parhaus?

Wel, mae’r gofynion y mae adroddiad Sefydliad Joseph Rowntree yn ymateb iddynt yn cyd-fynd yn agos iawn â datblygiad polisi Llywodraeth Cymru. Cytunaf fod cynorthwyo rhieni yn flaenoriaeth, ac rwyf wedi penderfynu newid ffocws y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf i sicrhau ei bod yn datblygu gwasanaethau sy’n mynd i’r afael â bylchau a nodwyd yn y ddarpariaeth i rieni. Bydd hynny’n cysylltu’n agos iawn â’r gwaith a wnawn ar brofiadau niweidiol yn ystod plentyndod. Mae rhianta hefyd yn rhan annatod o Dechrau’n Deg. Rwy’n fwy na hapus, fel arfer, i gyfarfod â’r Aelod dros Ganol Caerdydd os oes gan yr Aelod fwy o syniadau ynglŷn â sut y gallwn wella ein mecanweithiau cymorth, a byddaf yn parhau i wneud hynny. Ond rydym yn meddwl yn ofalus iawn am hyn, a byddaf yn gwneud datganiad yn fuan.

Ysgrifennydd y Cabinet, rwy’n siŵr eich bod yn ymwybodol mai’r unig beth sy’n mynd i drechu tlodi plant mewn gwirionedd yw polisi integredig iawn ar draws meysydd y Llywodraeth. Er enghraifft, mae’r lefel o anweithgarwch economaidd yn cael effaith fawr ar nifer y plant sy’n byw mewn tlodi. Gobeithiaf y byddwch yn siarad â’ch cyd-Aelodau, Gweinidog yr economi a’r Ysgrifennydd addysg, fel y gallwn sicrhau bod cyrsiau addysg bellach a chyrsiau addysg uwch, er enghraifft, yn fwy hygyrch—mwy o gyrsiau rhan-amser, mwy o gymorth ariannol—fel y gall pobl ddatblygu eu sgiliau, naill ai i fynd i mewn i’r farchnad lafur neu i gael swydd well o fewn y farchnad lafur honno.

Diolch i’r Aelod am y cwestiwn. Rydym wedi gweld gostyngiad bychan o 2 y cant mewn tlodi plant yma yng Nghymru. Credaf fod hynny’n rhannol oherwydd economeg Cymru, gyda mwy o swyddi a llai o bobl ifanc yn byw mewn cartrefi di-waith. Mae’n rhywbeth y mae Ysgrifennydd y Cabinet dros yr economi yn arwain arno o ran y strategaeth tlodi, ond rydym yn gweithio’n agos iawn gyda’n gilydd i sicrhau ein bod yn cydgysylltu ar bob agwedd ar y gwaith a wnawn.