6. A wnaiff y Gweinidog roi’r wybodaeth ddiweddaraf am y cynnydd a wneir gan Lywodraeth Cymru i ostwng y cyfraddau gordewdra ymhlith plant? OAQ(5)0063(HWS)

Er bod y ffigurau diweddaraf yn awgrymu bod lefelau gordewdra ymhlith plant yng Nghymru yn sefydlog, mae’r cyfraddau’n dal i fod yn annerbyniol o uchel. Mae ein rhaglen lywodraethu yn gwneud ymrwymiad clir i fynd i’r afael â gordewdra, gan weithio ar draws y Llywodraeth a gydag ysgolion i hyrwyddo a chynyddu dewisiadau byw’n iachach.

Beirniadwyd cyhoeddiad cynllun gweithredu Llywodraeth y DU ar gyfer mynd i’r afael â gordewdra plentyndod gan ymgyrchwyr yn sgil glastwreiddio llawer o’r cynigion disgwyliedig, yn enwedig rhai’n ymwneud â siwgr ac ar hysbysebu bwydydd afiach. Yn ardal Bwrdd Iechyd Lleol Cwm Taf, sy’n cynnwys fy etholaeth i, mae 28.1 y cant o blant pedair i bump oed yn cario gormod o bwysau neu’n ordew, y gyfradd ail uchaf yng Nghymru, ac mae angen dybryd i weithredu. A wnaiff y Gweinidog gyflwyno sylwadau i Lywodraeth y DU fod y cynigion sydd wedi’u cynnwys yn eu cynllun gweithredu yn annigonol a bod angen ailedrych arnynt ar frys i roi’r amddiffyniad sydd ei angen i blant yn fy etholaeth ac ar draws Cymru?

Wel, ymunodd Llywodraeth Cymru â nifer o rai eraill i fynegi rhywfaint o siom ynglŷn â’r diffyg uchelgais yn strategaeth gordewdra mewn plentyndod Llywodraeth y DU. Mae yna nifer o feysydd lle y mae Llywodraeth Cymru wedi annog yr Ysgrifennydd Gwladol dros Iechyd yn gyson i roi camau gweithredu mwy cadarn ar waith ar lefel y DU, ac mae hynny’n cynnwys camau llymach ar siwgr, er enghraifft, ac yn enwedig ar hysbysebu bwydydd afiach i blant. Mae Ysgrifennydd y Cabinet a minnau wedi ysgrifennu ar y cyd at yr Ysgrifennydd Gwladol dros Iechyd ar yr union fater hwn, yn mynegi ein siom a’n pwyso am weithredu llymach hefyd. Ond yn y cyfamser, rydym yn parhau i ddefnyddio’r holl ddulliau sydd gennym yma yng Nghymru, er enghraifft, i gynorthwyo ein canolfannau diwydiant bwyd i helpu i ail-greu eu cynhyrchion i gynnwys llai o siwgr, halen a braster, ac rydym yn parhau i weithio i sicrhau bod plant yn cael dechrau iachach mewn bywyd, er enghraifft, drwy ein rhaglen 10 Cam at Bwysau Iach, ein rhaglen Plant Iach Cymru a rhwydwaith Menter Ysgolion Iach, gyda 99 y cant o’r ysgolion yng Nghymru yn cymryd rhan ynddi.