Part of the debate – Senedd Cymru am 6:24 pm ar 23 Tachwedd 2016.
Hoffwn longyfarch Angela am gyflwyno’r ddadl, fel rhywun sydd â dyslecsia. Rwy’n ei ystyried yn ddiddorol, weithiau, pan fyddwch yn edrych ar rai tudalennau, neu ar rai pethau rydych yn ceisio gwneud synnwyr ohonynt, ac yna, yn amlwg, mynegi eich hun. Ond efallai fod y cardiau wedi’u delio’n wahanol i rai pobl, ac yn amlwg, gwnaed iawn am fy nyslecsia gan fy wyneb golygus wrth ddelio’r cardiau ar ddechrau bywyd. [Chwerthin.]
Rwy’n meddwl bod sylwedd araith Angela yn crisialu’n bendant fod angen gwneud mwy. Dro ar ôl tro, down yma a dweud, ‘Mae angen gwneud mwy ynglŷn â phroblem A, problem B a phroblem C’, ond pan edrychwch ar y niferoedd y mae Angela wedi nodi yma—rhywle rhwng 300,000 a 500,000 o bobl, ar hyd eu bywydau, yn cael problemau gyda dyslecsia i wahanol raddau—a’r cymorth y gellid ei roi ar waith ar ddechrau’r system addysg, gellir ei roi yno os yw’r ewyllys yno ar lefel awdurdod lleol, ac yn wir, yn ôl cyfarwyddyd y Llywodraeth. Byddwn yn erfyn ar y Llywodraeth i gael rheolaeth ar y sefyllfa hon, oherwydd, fel y dangosodd Angela yn ei chyfraniad, mae yna wahaniaethau mawr ledled Cymru, a’r unig reswm y mae’r gwahaniaethau hynny yno yw oherwydd bod y cymorth wedi’i gadw’n ôl mewn ardaloedd cod post penodol, hynny yw mewn ardaloedd awdurdodau lleol, am resymau ariannol. Nid yw hynny’n ddigon da yn ail ddegawd yr unfed ganrif ar hugain.
Yn fy sylwadau i gloi hoffwn gofnodi fy ngwerthfawrogiad a rhoi teyrnged i’r hyfforddwr a fu’n fy nghynorthwyo i, Mr Wilson, sydd, yn anffodus, wedi ymadael â’r fuchedd hon ers tro byd, a rhoddodd hyder a gallu i mi mewn gwirionedd i oresgyn y problemau a oedd gennyf gyda dyslecsia. Heddiw, yn niffyg rheswm gwell, rwy’n sefyll yma ac yn dadlau a thrafod. Efallai y bydd rhai pobl yn cwyno ac yn gwarafun hynny, ond rwy’n gwneud hynny. [Torri ar draws.] Gallai fod wedi bod mor wahanol. Rwyf hefyd yn talu teyrnged i’r athro Ffrangeg druan a’r athro Lladin a geisiodd ddysgu Lladin a Ffrangeg i mi. Nid yw ceisio dysgu Lladin a Ffrangeg i rywun dyslecsig yn ateb i broblem dyslecsia, gallaf eich sicrhau. Ond os gwelwch yn dda, Weinidog, byddwch yn gadarnhaol yn eich cyfraniad i’r ddadl hon heddiw. Mae yna atebion i’w cael, ond mae angen cyflwyno’r atebion hynny.