6. Pa asesiad y mae'r Gweinidog wedi'i wneud o effaith bosibl y pedwerydd chwyldro diwydiannol ar swyddi yng Nghymru? OAQ(5)0088(EI)

Mae hwn yn bwnc hynod o ddiddorol ac mae Llywodraeth Cymru yn gwbl ymrwymedig i harneisio’r cyfleoedd y mae’r pedwerydd chwyldro yn eu darparu. Bydd ein cefnogaeth i dechnoleg, ymchwil a datblygu arloesol yn sicrhau bod arloesedd yn alluogwr economaidd o bwys i Gymru.

Diolch, Ysgrifennydd y Cabinet. Bydd yr awtomeiddio a’r roboteg sydd i ddod yn darparu cryn gyfleoedd, ond bygythiadau gwirioneddol hefyd i swyddi yng Nghymru. Nos Lun yn Lerpwl, rhoddodd llywodraethwr Banc Lloegr, Mark Carney, araith lle y dywedodd y gallai oddeutu 15 miliwn o swyddi gael eu heffeithio gan awtomeiddio. Gan ddefnyddio’r fformiwla a ddefnyddiwyd gan Fanc Lloegr i gyfrifo’r ffigur hwnnw, rwyf wedi cyfrifo y gallai oddeutu 700,000 o swyddi yng Nghymru fod mewn perygl o ganlyniad i awtomeiddio. Cyfrifiad bras yw hwn, ond a wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ymrwymo i wneud astudiaeth briodol o’r effaith er mwyn deall y bygythiad, ond hefyd y cyfle gwirioneddol a ddaw o’r pedwerydd chwyldro diwydiannol hwn?

Gwnaf, yn sicr. Rwy’n falch o allu dweud wrth yr Aelod heddiw fod Swyddfa Cyllid Ewropeaidd Cymru yn deall bod Diwydiant Cymru—sydd wedi bod o gymorth mawr, a hoffwn gofnodi hyn, yn dysgu rhywbeth i mi am ddiwydiant 4.0—yn gweithio mewn partneriaeth â nifer o brifysgolion Cymru ac yn bwriadu cyflwyno cais am gyllid mewn perthynas â diwydiant 4.0 yn rownd gyfredol cronfa datblygu rhanbarthol Ewrop ac maent yn galw am gynigion ymchwil ac arloesi, a fydd yn cau ar 31 Ionawr. Gobeithiaf y bydd y cais hwnnw’n llwyddiannus, gan y credaf y byddai’n cyflawni’r hyn yn union y mae’r Aelod wedi galw amdano.

Yn ogystal â hyn, rwy’n falch o ddweud bod tîm arloesi Llywodraeth Cymru yn ymgysylltu’n weithredol â rhwydweithiau trosglwyddo gwybodaeth y DU ar gyfer menter gweithgynhyrchu a lansiwyd yn ddiweddar, ac sydd wedi eu hanelu’n benodol at wireddu potensial y pedwerydd chwyldro diwydiannol. Mae’r Aelod yn hollol gywir i dynnu sylw at y cyfleoedd a’r heriau a’r bygythiadau a ddaw yn sgil y pedwerydd chwyldro diwydiannol, ac os edrychwn ar Ffrainc, efallai, fel model lle y gallem ddysgu rhai gwersi pwysig iawn o ran sut i symud tuag at economi awtomataidd, gan gymryd y gallwn wneud y newid hwnnw’n ddigon cyflym, credaf yn gryf y gallwn fwynhau’r cyfleoedd yn hytrach na’r bygythiadau.