9. Cwestiwn Brys: Tata Steel

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:07 pm ar 7 Rhagfyr 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Ken Skates Ken Skates Labour 6:07, 7 Rhagfyr 2016

(Cyfieithwyd)

Ie, hoffwn ddiolch i’r Aelod am ei gwestiynau. Rwy’n cytuno bod hon wedi bod yn flwyddyn hir ac anodd iawn i holl weithwyr Tata, i’w teuluoedd ac i’r cymunedau ehangach, ac rwy’n falch fod yr ansicrwydd yn awr ar ben ac y gallant edrych ymlaen at y Nadolig ac wynebu’r flwyddyn newydd gyda hyder a sicrwydd. Rwy’n mynd i fod yn gwneud cyhoeddiadau pellach maes o law ynglŷn â’r cymorth y mae Llywodraeth Cymru yn gallu ei gynnig i Tata. Efallai fod yr aelodau’n ymwybodol hefyd fod datganiad wedi’i gyhoeddi yn cadarnhau ein cymorth o £4 miliwn tuag at gostau ariannol gweithredu’r ymyriadau hyfforddiant sgiliau. Bydd y buddsoddiad sy’n cael ei wneud gan y cwmni yn cyfateb iddo, ac mae’n sicr yn dangos ein cred gadarn yn nyfodol cynhyrchiant dur yng Nghymru, a’r manteision cystadleuol y mae gweithlu cymwys, effeithlon a medrus iawn yn eu cynnig.

Rwy’n cydnabod yn llwyr fod y manylion yn dal i ymddangos i’r Aelodau eu treulio, ond a gaf fi sicrhau’r Aelodau fod Llywodraeth Cymru, Tata a’r undebau llafur wedi gweithio gyda’i gilydd yn ddiflino dros yr wyth mis diwethaf neu fwy, a heddiw rydym wedi cymryd y cam mwyaf ymlaen ers degawdau i sicrhau cynaliadwyedd hirdymor cynhyrchiant dur yng Nghymru. Byddaf yn gallu rhoi rhywfaint o fanylion ynglŷn â’’r hyn sydd wedi’i gynnwys yn y cytundeb. Mae’r cytundeb a gafwyd yn cynnwys ymrwymiad gan Tata Steel i ddiogelu swyddi a chynhyrchiant ym Mhort Talbot a gweithfeydd dur eraill—y gweithfeydd dur eraill ledled Cymru. Mae hwn yn gyhoeddiad sy’n berthnasol i bob gwaith dur ar draws y wlad.

Cyhoeddodd yr undebau fod elfennau sylweddol o’r ymrwymiad hwn yn ymrwymiad o bum mlynedd fan lleiaf o sicrwydd ar gyfer cynhyrchu dur yn y ddwy ffwrnais chwyth ac ymrwymiad i fuddsoddi yn ffwrnais chwyth 5 fel rhan o gynllun buddsoddi gwariant cyfalaf ehangach. Mae’n cynnwys cytundeb swyddi sy’n gyfwerth â’r hyn a gytunwyd gyda Tata Steel yn yr Iseldiroedd, sy’n cynnwys ymrwymiad i geisio osgoi unrhyw ddiswyddiadau gorfodol am bum mlynedd. Mae’n cynnwys cynllun buddsoddi 10 mlynedd gwerth £1 biliwn i gefnogi cynhyrchiant dur ym Mhort Talbot ac i sicrhau dyfodol gweithfeydd derbyn. Bydd ymgynghoriad gan Tata Steel ar gau cynllun pensiwn Dur Prydain a chael cynllun cyfraniadau wedi’u diffinio yn ei le, gydag uchafswm cyfraniadau o 10 y cant gan y cwmni a 6 y cant gan y cyflogeion, yn dechrau maes o law a bydd yr aelodau’n pleidleisio yn y flwyddyn newydd.

Hyd y gwn, mae trafodaethau uno’n parhau fel roeddent gyda ThyssenKrupp, ond y ffactor pwysicaf yng nghyhoeddiad heddiw yw ei fod yn galluogi Port Talbot a’r gweithfeydd dur ledled Cymru i fod hyd yn oed yn fwy cystadleuol, i fynd drwy drawsnewidiad sy’n mynd i olygu eu bod yn cynhyrchu metel am flynyddoedd lawer i ddod. Y ffordd orau i sicrhau dyfodol hirdymor i gynhyrchiant dur yng Nghymru yw gwneud cynhyrchiant dur ymysg y mwyaf cystadleuol yn unrhyw le ar y blaned, ac ymwneud â hynny y bydd cyhoeddiad heddiw a chyhoeddiadau yn y dyfodol.