8. Beth yw'r goblygiadau i Lywodraeth Cymru yn dilyn yr Uwchgynhadledd Meiri C40, pan ymrwymodd Paris, Athen, Madrid a Dinas Mecsico i statws rhydd rhag diesel erbyn 2025? OAQ(5)0076(ERA)

Diolch. Mae ymrwymiad y meiri i wahardd cerbydau diesel o’r pedair dinas erbyn 2025 yn un ymateb i ymwybyddiaeth gynyddol y cyhoedd o effeithiau llygredd aer ar iechyd. Ar hyn o bryd rydym yn adolygu ein polisïau ansawdd aer, yn dilyn ein hymgynghoriad ar y pwnc, a ddaeth i ben ar 6 Rhagfyr.

Mae’n eithaf clir mai’r neges yma yw bod ardaloedd trefol angen aer glân o’r ansawdd gorau posibl er mwyn bod yn wirioneddol ddeniadol i’r boblogaeth leol, ond hefyd o ran denu mewnfuddsoddiad a’u hiechyd economaidd. Mae yna ffyrdd y gallwn reoli hynny yn awr, hyd yn oed cyn ein bod yn gwahardd ceir diesel yn ffurfiol. Mae’n bwysig iawn ein bod, yng Nghymru, yn gweld yr arweinyddiaeth y gallem fod yn ei rhoi i’r DU gyfan, a bydd hynny’n sicrhau manteision mawr iawn i ni’n economaidd hefyd.

Nid wyf yn siŵr a oeddech yn y Siambr pan dynnodd Simon Thomas sylw at fater tebyg yn ymwneud â hyn, David, ac roeddwn yn dweud, wyddoch chi, eich bod yn hollol gywir. Mae gennym y grŵp hwn o feiri—a chyfarfûm â nifer ohonynt pan oeddwn yng Nghynhadledd y Partïon 22—sy’n uchelgeisiol iawn gyda’u targedau ar gyfer dod â’r defnydd o geir diesel i ben erbyn 2025. Roeddwn yn dweud yn fy ymateb blaenorol fy mod yn credu ei bod yn bwysig iawn fod Cymru yn aros ar flaen y gad. Rydym bob amser wedi bod ar y blaen gyda’r pethau hyn, ac mae angen i ni wneud yn siŵr nad ydym yn cael ein gadael ar ôl.

Mae’n ddiddorol fod yr hwb amgylcheddol yno’n awr i leihau’r defnydd o geir diesel oherwydd mae’n ymddangos mai ychydig flynyddoedd yn unig sydd ers i ni gael ein hannog, mewn gwirionedd, i ddefnyddio diesel gan lawer o’r un bobl. Felly, rwy’n meddwl tybed a fuasai’r Gweinidog yn cytuno fod hon yn un enghraifft o faes lle y mae’r doethineb a dderbyniwyd yn gyffredinol yn y maes amgylcheddol, o fewn ychydig flynyddoedd, yn gwbl anghywir wedi’r cyfan.

Wel, rwy’n credu mai’r hyn y maent yn galw hynny yw gwyddoniaeth a symud ymlaen a dysgu. Buaswn yn sicr yn hoffi gosod targed i gael gwared ar geir tanwydd ffosil erbyn dyddiad penodol, ond i wneud hynny mae’n rhaid i ni wneud yn siŵr fod gennym y metro, er enghraifft, lle y mae gennym y drafnidiaeth gynaliadwy honno ar waith i’r cyhoedd ei defnyddio. Ond yn sicr, y ffordd ymlaen yw cael gwared ar geir diesel a cheir tanwydd ffosil.