Part of the debate – Senedd Cymru am 3:22 pm ar 11 Ionawr 2017.
Ddim ar hyn o bryd, na wnaf. Roedd llawer o’r sylwadau a gyflwynwyd i’r Pwyllgor Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Chwaraeon yn nodi cynllunio ar gyfer y gweithlu a phrinder staff fel mater allweddol i’n gwasanaethau gofal drwy gydol y flwyddyn.
Fodd bynnag, yr hyn sydd gennym yng Nghymru yw Llywodraeth sy’n barod i ddyrannu cyllid ychwanegol a chyflwyno deddfwriaeth a chynlluniau i fynd i’r afael â’r heriau sy’n ein hwynebu. Roedd themâu cyffredin eraill yn y dystiolaeth a gyflwynwyd i’r pwyllgor yn cynnwys potensial fferyllwyr a staff gofal eraill i ryddhau gwasanaethau meddygon teulu a’r angen am integreiddio iechyd a gofal cymdeithasol yn well.
Nawr, yn fy etholaeth i, roedd bwrdd iechyd Cwm Taf yn rhan o gynllun peilot llwyddiannus lle roedd meddygon teulu’n brysbennu cleifion at sylw’r fferyllfa lle roedd hynny’n briodol. Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i gyflwyno’r cynllun Dewis Fferyllfa ymhellach ar draws rhannau eraill o Gymru. Rwy’n credu ei bod yn werth nodi bod hyn mewn gwrthgyferbyniad llwyr â Lloegr lle y cyhoeddodd Llywodraeth San Steffan doriad yn y cyllid sydd ar gael i fferyllfeydd yno. Yn arwyddocaol, mae gennym £60 miliwn yn cael ei fuddsoddi yn y gronfa gofal canolraddol arloesol y nododd y rhai a roddodd dystiolaeth i’r pwyllgor ei bod yn hanfodol i leddfu pwysau bob dydd ar ein gwasanaethau iechyd.
Felly, yr hyn y gallwn ei ddangos yma yng Nghymru yw mesurau i fynd i’r afael â’r problemau sy’n creu heriau gwirioneddol i’r GIG drwy gydol y flwyddyn, ond sy’n gwaethygu yn ystod misoedd y gaeaf. Rwyf wedi cyfeirio at rai o’r cynlluniau hynny eisoes ond mae mesurau eraill yn cynnwys y Ddeddf lefelau staff nyrsio; ymestyn y bwrsariaethau i fyfyrwyr nyrsio, bydwragedd a gweithwyr proffesiynol perthynol i iechyd, sydd, wrth gwrs, wedi cael eu diddymu gan y Torïaid yn Lloegr; buddsoddi mewn gofal sylfaenol gyda chynllun gofal sylfaenol a’r gweithlu wedi’i gefnogi gan £43 miliwn; meddygfeydd teulu yn cael cynnig mynediad at becyn cymorth newydd; hyrwyddo’r ymgyrch Dewis Doeth i geisio lliniaru’r pwysau ar y gwasanaethau brys; £50 miliwn ychwanegol i fynd i’r afael â’r cynnydd yn y galw yn ystod misoedd y gaeaf; a sicrhau bod gan fyrddau iechyd, awdurdodau lleol a gwasanaeth ambiwlans Cymru gynlluniau wedi’u diweddaru a’u hintegreiddio ar gyfer y gaeaf. Mae’r holl gynlluniau hyn yn ymwneud ag atebion mwy hirdymor i’r heriau a wynebir gan ein gwasanaethau iechyd a gofal, ac maent yn rhan ganolog o’r £50 miliwn ychwanegol a gyhoeddwyd gan yr Ysgrifennydd iechyd i helpu i ymdopi â phwysau’r gaeaf. Wrth gwrs, gyda’r holl gynlluniau hyn, dylem gydnabod bob amser na fuasent yn cynhyrchu’r effaith a ddymunir pe na baent yn seiliedig ar ymroddiad aruthrol yr holl staff sy’n gweithio yn ein gwasanaethau iechyd a gofal—