Part of the debate – Senedd Cymru am 3:36 pm ar 11 Ionawr 2017.
Nid wyf ond yn ymwybodol o’r prif faterion yn y pwynt penodol rydych yn ei nodi, ond rwy’n credu mai un achos ar ei ben ei hun ydyw. Ac mewn gwirionedd, mae ein tystiolaeth ystadegol o’r hyn sy’n digwydd pan fydd pobl yn gwneud galwadau yn dangos bod y mwyafrif helaeth o bobl yn cael ymateb yn gynt o lawer, yn y categori coch a’r categori ambr. Ac mae hynny’n rhan o’r pwynt lle rwy’n meddwl y dylem fod yn falch o’r hyn y mae ein gwasanaeth yn ei wneud. Mae cydnerthedd y gwasanaeth ambiwlans yn arbennig, yn ystod y gaeaf hwn o gymharu â’r un cynt, a’r un cyn hynny—nid wyf yn meddwl y buasech wedi gweld y math o gydnerthedd a gyflawnwyd yn gyffredinol gan ein staff. Y rheswm am hynny yw oherwydd y staff, ac mae hynny’n deillio o newid yn y model a blaenoriaethu cleifion sydd â’r angen mwyaf. Ac unwaith eto, rwy’n falch iawn o’r hyn y mae ein gwasanaeth ambiwlans yn ei gyflawni, ar adeg fwyaf heriol y flwyddyn fel hyn. Ac mae gwybodaeth reoli hefyd yn dangos bod y nifer sy’n mynychu’r prif adrannau damweiniau ac achosion brys cymaint â 5 y cant yn uwch ar gyfer y dyddiau’n dilyn Calan eleni o gymharu â’r llynedd. Felly, mae’r galw’n parhau i gynyddu, ac mae data rheoli mewnol cynnar o’r ysbytai hefyd yn dangos bod nifer y derbyniadau brys wedi cyrraedd y lefel uchaf ers pum mlynedd ar 27 Rhagfyr.
Nawr, rydym yn cefnogi iechyd a gofal cymdeithasol gyda’r lefelau uchaf erioed o fuddsoddiad, gan gynnwys cymorth ychwanegol o £50 miliwn a gyhoeddais yn flaenorol. Mae hynny ar ben y £43 miliwn ar gyfer y gronfa gofal sylfaenol, a’r £60 miliwn ar gyfer y gronfa gofal canolraddol eleni, i helpu i atal derbyniadau diangen ac oedi cyn rhyddhau. Ac ar oedi wrth ryddhau o ofal, unwaith eto mae gennym newyddion da i’w roi yng Nghymru. Rydym wedi mynd o gyfnod pan gafwyd lefel uchel ychydig flynyddoedd yn ôl i gynnal lefel sy’n gostwng. Mae rhagor i’w wneud bob amser, a dyna’n union yw’r ymagwedd sydd gennyf, sef deall a chydnabod y cyflawniadau a’r gwelliant sydd yno, gan ystyried hefyd beth arall sydd angen i ni ei wneud i sicrhau gwelliant pellach, a’r angen i wahanol bartneriaid gael eu cynnwys, a chymryd rhan a chael cyfran yn y gwelliant hwnnw. Mae hyn i gyd yn cael ei gyflawni yn erbyn cefndir o galedi parhaus i wasanaethau cyhoeddus, ac mae hwnnw’n realiti anochel i bawb ohonom yn y Siambr hon, ond yn bwysicach, i’n staff a’r cyhoedd yn gyffredinol.
Rydym wedi gwneud dewisiadau gwahanol i Loegr, sydd, wrth gwrs, wedi bod yn y newyddion yn ystod yr wythnos ddiwethaf—gwahanol ddewisiadau mewn perthynas â chynllunio ac ariannu ein system iechyd a gofal cymdeithasol gyda’i gilydd. Dyna pam ein bod yn dewis peidio â gwneud y toriadau i ofal cymdeithasol y mae Simon Stevens, ac eraill yn GIG Lloegr, bellach yn dweud eu bod yn broblem real iawn iddynt hwy. Cawsom ein beirniadu am ein dull o weithredu, wrth i ni edrych ar iechyd a gofal cymdeithasol gyda’i gilydd yn ystod y tymor diwethaf, ond rwy’n dweud wrth y bobl yn y Siambr hon, sydd bellach yn galw arnom i roi mwy o arian ar gyfer gofal cymdeithasol ac ar gyfer y gwasanaeth iechyd gwladol, i beidio ag edrych yn unig ar ddoe, yn y gyllideb derfynol, ond ar y cyhoeddiad o £25 miliwn ychwanegol yn y gyllideb ddrafft, a £310 miliwn ychwanegol ar ben hynny yn y gyllideb derfynol ddoe. Rydym yn ariannu gofal cymdeithasol ar lefelau nas gwelir mewn rhannau eraill o’r DU, a dylem i gyd fod yn falch o’r dewis rydym yn ei wneud, ond nid yw’n golygu nad oes canlyniadau o gwbl yn sgil hynny mewn rhannau eraill o’n gwasanaethau cyhoeddus.
Dywedais o’r blaen yn y Pwyllgor Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Chwaraeon ein bod wedi paratoi’n well ar gyfer y gaeaf nag erioed o’r blaen. Rydym wedi dysgu o’n gaeafau blaenorol. Ac yn ogystal, wrth gwrs, bydd gwersi i’w dysgu eto yn sgil y gaeaf hwn a mwy o welliannau ar gyfer y blynyddoedd i ddod. Ond rwy’n dweud eto y byddwn yn disgwyl dyddiau heriol o’n blaenau, pan fydd y pwysau’n gwaethygu ac yn lleihau eto. Dylai pob un ohonom yn y Siambr hon deimlo’n hynod o ddiolchgar ac yn ffodus ein bod ni yma ac nid yn wynebu’r pwysau y mae ein staff yn ei wynebu ar y rheng flaen.
Byddwn yn parhau i weithio gyda phartneriaid i ddarparu’r gofal gorau posibl ar yr amser mwyaf heriol o’r flwyddyn, ac ni fyddai hynny’n bosibl heb y staff sydd gennym ym maes iechyd a gofal cymdeithasol.