Part of the debate – Senedd Cymru am 4:51 pm ar 11 Ionawr 2017.
Rwy’n derbyn hynny ac rwyf hefyd yn dadlau, pe bai ein sefydliadau addysg uwch yn ehangu eu rhwyd, gallent wneud llawer mwy o arian yn y tymor hir mewn gwirionedd, a bod yn fwy cynaliadwy yn y tymor hir, yn hytrach na chanolbwyntio ar fyfyrwyr o’r UE y mae’n rhaid cynnig yr un telerau iddynt â myfyrwyr o’r wlad hon.
Bydd y rhai sy’n gweithio ym mhrifysgolion y DU ar hyn o bryd yn cael caniatâd i aros. Mae dweud efallai na fyddant, unwaith eto, yn dod o bosibl gan blaid sy’n gwneud popeth yn ei gallu i godi bwganod a mynnu pethau a fydd yn digwydd beth bynnag fel y gallant geisio hawlio buddugoliaeth ymhellach i lawr y lôn. Mae UKIP wedi dweud, dro ar ôl tro, y dylai gwladolion yr UE sy’n byw yma ar hyn o bryd gael hawl i aros. Dylai Theresa May gyhoeddi hynny ar unwaith a rhoi’r gorau i ddefnyddio pobl sydd wedi setlo yma fel rhyw fath o ddarn bargeinio. Ni ddylai’r Aelod Torïaidd a gynigiodd y gwelliant fynnu dim llai na hynny. Rwy’n ofni bod ei welliant gwangalon i edrych yn unig ar drefniadau ar gyfer cytundeb dwyochrog yn llawer llai na hynny. Mae UKIP yn dweud y dylai’r rhai sydd yma ar hyn o bryd gael caniatâd i aros heb ystyried unrhyw gytundeb dwyochrog. Mae’r gyfraith yn awgrymu mai felly y mae beth bynnag.
Mae fisâu gwaith ar ôl astudio yn rhan hanfodol o ddenu a chadw graddedigion o ansawdd uchel yn y wlad, ac rwy’n cefnogi eu defnydd. Fodd bynnag, o dan drefniadau rhyddid i symud yr UE, rydym wedi dod yn gyfarwydd â gorsymleiddio dosbarthiadau’r rhai sy’n dod yma. Nid oedd gennym unrhyw ddewis yn hynny. Fodd bynnag, mae llawer o bobl yn dod i Gymru i astudio. Dylem o leiaf eu cyfrif ac ystyried a allwn ymdopi â’r niferoedd neu a oes angen i ni ddenu mwy. Nid oes unrhyw reswm pam na allwn gael targedau ar wahân ar gyfer niferoedd myfyrwyr, ond mae angen i ni gydnabod bod pen draw ar ein hadnoddau a’n gwasanaethau cyhoeddus yn y wlad hon. Mae esgus fel arall yn anghyfrifol.
Mae cyllid ymchwil rhyngwladol yn bwysig, ond rhaid iddo basio prif brawf ansawdd addysg. Nid oes y fath beth â chinio am ddim a buasai’n drueni gweld ymchwil yn cael ei wneud yn unig am ei fod yn cael ei noddi gan gwmnïau rhyngwladol sy’n canolbwyntio ar elw. Mae’n mynd yn groes i’r hyn y dylai addysg fod. O ran graddedigion y dyfodol, rwy’n llwyr gefnogi gallu graddedigion rhyngwladol i aros, gweithio a setlo yma. Ond mae polisi ymfudo drws agored yr UE ar hyn o bryd yn golygu y byddai person graddedig cymwys iawn o Nigeria yn cael anhawster mawr i aros yma ar ôl eu hastudiaethau, neu hyd yn oed i ddod yma yn y lle cyntaf.
Yn dilyn Brexit, mae gennym ddyletswydd i wneud yn siŵr fod ein polisi mewnfudo yn seiliedig ar deilyngdod, nid ar genedligrwydd fel y mae yn awr. Mae enw da iawn gan sefydliadau addysg uwch y DU ar draws y byd. Mae saith o 11 prifysgol orau Ewrop yn y DU, ac er bod gan y DU bedair prifysgol yn 20 prifysgol orau’r byd, nid oes yr un gan wledydd eraill yr UE. Mae gennym fanteision nad oes gan lawer o wledydd eraill mohonynt. Rhaid i Lywodraeth Cymru hyrwyddo a marchnata addysg uwch Cymru ar draws y byd, pan gânt y rhyddid i wneud hynny ar ôl Brexit. Diolch.