Part of the debate – Senedd Cymru am 4:36 pm ar 18 Ionawr 2017.
Mae’n debyg y dylwn ddatgan diddordeb yma: rwy’n byw ar Ynys Môn. Felly, y realiti yw, wrth i chi yrru ar draws pont Britannia, y peth cyntaf un a welwch os edrychwch i’r dde yw harddwch y Fenai a’r golygfeydd hyfrytaf y gallwch eu dychmygu. Ond wrth i chi yrru ar draws y bont, ar y chwith mae yna beilon anferth, sydd wedyn yn parhau yr holl ffordd at Wylfa. Nawr, rwy’n cytuno â phopeth y mae Simon Thomas wedi’i ddweud yn ei ddatganiad agoriadol, a Rhun ap Iorwerth, yn wir. Fe sonioch fod gwrthwynebiad i beilonau yn aml yn esgus dros wrthwynebu’r prosiect ei hun. Nid yw hynny’n wir ar Ynys Môn. [Torri ar draws.] Yr hyn rwy’n ei ddweud yw bod pobl Ynys Môn ar y cyfan yn gyfan gwbl o blaid Wylfa Newydd. [Torri ar draws.] Ar y cyfan, ydynt, Rhun. Rwyf wedi curo ar gynifer o ddrysau â chi ar Ynys Môn, mwy hyd yn oed efallai, ac a dweud y gwir, mae pobl yn gwybod bod arnom angen swyddi ar yr ynys. Ond nid ydym eisiau’r swyddi ar draul peilonau.
Cyn belled ag y gwelaf, mae Ynys Môn yn ardal o harddwch naturiol eithriadol. Nawr, fel y dywedoch, nid ydym yn barc cenedlaethol, felly nid oes gennym yr amddiffyniad y byddai hynny’n ei roi i ni, ond heb os nac oni bai, bydd unrhyw un sydd wedi bod yno yn cyfaddef bod Ynys Môn yn ardal o harddwch naturiol eithriadol, a’r cyflogwr mwyaf ar yr ynys yw twristiaeth. Twristiaeth, yn y bôn, sydd i gyfrif am—[Torri ar draws.] Wel, mae Wylfa yn dal i fod, fwy neu lai, ond twristiaeth sydd i gyfrif am lawer iawn o’r cyfleoedd gwaith ar gyfer ein pobl ifanc ac i lawer o bobl ar yr ynys, drwy ddarpariaeth Gwely a Brecwast a’r gweddill i gyd. Yn bendant, nid yw pobl am weld peilonau. Os ydych yn dod ar wyliau i ynys mor brydferth, y peth olaf rydych ei eisiau yw’r peilonau mawr hyll hyn. Ceir gwrthwynebiad llwyr i unrhyw beilonau newydd ar draws yr ynys a chefnogwyd hyn gan Un Llais Cymru, fforwm sy’n cynrychioli 38 o gynghorau tref a chymuned ar Ynys Môn. Nid wyf yn siŵr a fu unrhyw adeg arall pan oedd yr holl gynrychiolwyr a etholwyd yn ddemocrataidd sy’n byw ar Ynys Môn—felly, mae gennym yr ASE, yr AS, dau AC, mae gennym y cynghorwyr sir, cynghorwyr cymuned, cynghorwyr tref—i gyd yn cytuno’n llwyr ar fater penodol, sef ein bod yn gwrthwynebu codi peilonau ar yr ynys. [Torri ar draws.] Nid yw’n byw ar yr ynys.
Mae’r Grid Cenedlaethol yn gweithredu fel monopoli ar ran y Llywodraeth ac mae’r grid wedi bod yn anghyfrifol iawn yn anwybyddu barn y rhai a etholwyd a’r rhai yr effeithir arnynt. Rwy’n annog y Cynulliad Cenedlaethol i gefnogi’r cynnig hwn. Byddaf yn pleidleisio yn erbyn y gwelliannau gan fy mod yn credu eu bod yn ceisio glastwreiddio’r cynnig hwn. Credaf yn gryf y dylai holl geblau’r Grid Cenedlaethol yng Nghymru, gael eu gosod o dan y ddaear—prosiectau newydd yn ogystal â llinellau pŵer presennol. A dweud y gwir, os yw’n ddigon da ar gyfer Denmarc, mae’n ddigon da ar gyfer Cymru.