9. Pa fesurau sydd yn eu lle i wella cynhyrchiant economi Cymru? OAQ(5)0109(EI)

Rydym yn datblygu amrywiaeth o fesurau er mwyn cynyddu cynhyrchiant yng Nghymru, gan gynnwys codi lefelau sgiliau, buddsoddi mewn seilwaith o ansawdd uchel a chefnogi arloesedd hefyd.

Rwy’n credu bod sgiliau’n allweddol i gynhyrchiant, ac un maes sy’n aml yn cael ei anwybyddu yw sgiliau rheoli, yn enwedig rheolaeth ganol. Mae llawer o dystiolaeth fod hwnnw’n sector allweddol, yn y sectorau cyhoeddus a phreifat, ac efallai fod angen buddsoddi mwy o fenter yno i gael y rheolaeth o’r ansawdd gorau y gallwn ei chael.

Mae’r Aelod yn hollol iawn, ac rwy’n credu bod hwn yn bwnc y mae’r Athro Dylan Jones-Evans wedi bod yn ei ystyried yn ofalus iawn yn ddiweddar. Trwy wasanaeth Busnes Cymru, gallwn ddarparu gwasanaeth mentora sy’n cynyddu argaeledd cyngor sgiliau ar draws y gymuned fusnes. Mae’r Aelod hefyd yn iawn i ddweud bod sgiliau’n hanfodol ar gyfer hybu gwelliant mewn cynhyrchiant. Fel rhan o’r gwaith ar y strategaeth ffyniannus a diogel, rydym wedi bod yn gweithio ar amrywiannau cynhyrchiant is-ranbarthol, a’r hyn a welsom yw bod dosbarthiad sgiliau anffafriol yn bendant yn ffactor allweddol yn y cyfraddau cynhyrchiant is. Gwelsom hefyd fod dwysedd is o weithgaredd, neu ddiffyg crynhoad os mynnwch, hefyd yn nodwedd, sy’n egluro pam y mae cyfraddau cynhyrchiant yn tueddu i fod yn uwch mewn dinasoedd mwy o faint.

Felly, mae amryw o resymau pam nad yw cynhyrchiant mor uchel ag y buasem yn dymuno, ond gan fod gennym y sylfaen dystiolaeth yn awr i allu bwrw ymlaen â strategaeth, rwy’n argyhoeddedig y bydd y strategaeth yn gallu cyflawni ar ddyhead a rennir ar draws y Siambr hon i wella cyfoeth a ffyniant Cymru.

Ysgrifennydd y Cabinet, roeddwn yn falch yn gynharach fod Adam Price wedi dyfynnu o’r ‘Llanelli Star’ yr wythnos hon, a oedd yn adrodd yn ffyddlon yr hyn a ddywedais yn y Senedd yr wythnos diwethaf. Ers hynny, mae Nia Griffith—yr AS dros Lanelli—a minnau wedi gohebu ymhellach gyda gweithwyr dur yn ein hetholaeth, ac mae gennym bryderon gwirioneddol fod y cynnig, sydd ond yn bosibl oherwydd ymyrraeth Llywodraeth Cymru, yn wynebu pleidlais i’w wrthod. A fuasai’n adleisio fy mhryderon wrth gadeirydd Tata y gallai’r cytundeb hwn gael ei golli oni bai bod newidiadau pellach yn cael eu gwneud, ac y bydd yr effaith ar gynhyrchiant a chyfoeth economi Cymru yn sylweddol? A fuasai hefyd yn cytuno bod galw am gynnig gwell, a galw am wrthod y cynnig, yn gwbl wahanol, oherwydd buasai hynny’n anghyfrifol?

Rwy’n credu bod yr Aelod yn iawn i dynnu sylw at y ffaith y gallai annog pobl i bleidleisio yn erbyn cynnig—fel y mae Plaid Cymru wedi ei wneud—arwain at fethiant y diwydiant dur. Nid yw hynny o fudd i neb, pa un a ydych yn gyflogedig fel gweithiwr dur, neu’n byw mewn cymuned neu’n perthyn i weithiwr dur, fel yr wyf fi.

Diolch, Ysgrifennydd Cabinet.