Symudwn ymlaen at yr eitem nesaf, sef Rheoliadau Cyngor y Gweithlu Addysg (Ffioedd Cofrestru) 2017. Galwaf ar Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg i gynnig y cynnig—Kirsty Williams.

Cynnig NDM6218 Jane Hutt

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru; yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

Yn cymeradwyo bod y fersiwn ddrafft o Reoliadau Cyngor y Gweithlu Addysg (Ffioedd Cofrestru) 2017 yn cael ei llunio yn unol â'r fersiwn ddrafft a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 12 Rhagfyr 2016.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Os caf i wneud ychydig o sylwadau byr am y rheoliadau sydd gerbron y Siambr heddiw, mae Cymru yn parhau i fod ar flaen y gad o ran sicrhau mwy o gydlynu a chydnabod cyfraniad y gweithlu addysg cyfan i ganlyniadau dysgwyr yng Nghymru. Rwy’n siŵr y bydd yr Aelodau'n cytuno bod cofrestru'r gweithlu addysg ehangach yn newyddion da, gan fod hynny’n rhoi sicrwydd y bernir bod y gweithlu yn addas i’w gofrestru. Ers 2015, mae cofrestr Cyngor y Gweithlu Addysg wedi ei ehangu i gynnwys athrawon AB a gweithwyr cymorth dysgu mewn ysgolion ac mewn lleoliadau AB. O fis Ebrill 2017 ymlaen, bydd y sector gwaith ieuenctid ac ymarferwyr dysgu seiliedig ar waith hefyd yn cael eu cynnwys.

Mae’r rheoliadau ffioedd yn nodi'r strwythurau ffioedd y bydd yn ofynnol i gategorïau o unigolion cofrestredig eu talu yn flynyddol o 1 Ebrill 2017 ymlaen, cyfraniad ffi nad yw wedi ei newid o’r swm a bennwyd ar gyfer 1 Ebrill 2016. Roedd ymgynghoriad ffioedd 2014 a 2016 yn nodi model ffioedd a ffefrir lle’r oedd yn ofynnol diwygio dogfen cyflog ac amodau athrawon ysgol ac ailddosbarthu’r lwfans £33 y mae athrawon sy'n gweithio mewn ysgolion a gynhelir yng Nghymru yn ei gael. Bydd yr aelodau hefyd yn ymwybodol nad yw’r ddogfen cyflog ac amodau athrawon ysgol wedi ei datganoli, ac ym mis Awst 2016, cymeradwyodd yr Ysgrifennydd Gwladol dros Addysg dileu’r lwfans o £33 i athrawon ysgol. Bydd y rheoliadau hyn yn pennu lefelau’r ffioedd ar £46 ar gyfer pob ymarferydd sy’n cofrestru, o dan ba bynnag gategori o gofrestriad y maent yn dymuno cofrestru. Fodd bynnag, o 1 Ebrill 2017, ac ar ôl hynny, mae Llywodraeth Cymru wedi neilltuo a chlustnodi cymhorthdal gwerth £1 miliwn i’r ffi gofrestru ar gyfer y gweithlu addysg cyfan. Mae'r cymhorthdal hwn yn cyd-fynd a’r ffaith fod Gweinidogion Cymru yn pennu lefel y ffi ac, mewn termau real, yn sicrhau bod cyfraniadau'r ymarferwyr yn cael eu cadw'n isel. Mae hefyd yn cydnabod bod gweithwyr cymorth dysgu a gweithwyr cymorth ieuenctid yng Nghymru yn ennill llai o’i gymharu ag athrawon ysgol neu athrawon AB, ac, felly, mae'r cymhorthdal yn lleihau eu cyfraniad ffi gwirioneddol i £15. Mae'r categorïau eraill yn cael cymhorthdal llai, sy'n gostwng y cyfraniad ffi gwirioneddol o £45.

Rwy’n gofyn felly, Ddirprwy Lywydd, i'r Siambr gefnogi'r cynnig heddiw.

Diolch yn fawr iawn, Ysgrifennydd y Cabinet, am gyflwyno hwn heddiw ac rwy’n cefnogi yn fawr iawn cofrestru’r holl staff addysgu a chymorth. Am staff cymorth yn benodol yr oeddwn i eisiau gwneud sylw, oherwydd, yn y memorandwm esboniadol yr ydych newydd sôn amdano, lle mae'r model ffioedd yn deg ac yn gyfartal ar draws y gweithlu cyfan, i fod yn glir nid dim ond y radd a'r raddfa gyflog sy'n gwneud gwahaniaeth sylweddol. Mae'r rhan fwyaf o weithwyr cymorth dysgu ysgolion ac AB nid yn unig ymhlith y staff cofrestredig sydd ar y cyflogau isaf, ond yn gyffredinol maen nhw hefyd yn tueddu i fod yn weithwyr rhan-amser, yn gweithio yn ystod y tymor yn unig, yn wahanol i'r rhan fwyaf o athrawon cymwysedig. Felly, er fy mod yn croesawu'r gyfundrefn cymhorthdal sydd wedi ei chynnwys yn y rheoliadau, gall y ffi o £15 ddal i fod yn faich i rai o'r gweithwyr rhan-amser ac yn ystod y tymor yn unig sydd ar y cyflogau isaf, a menywod yw’r rhan fwyaf ohonynt. Felly, a gaf i ddweud—? Rwy’n credu bod 11 o awdurdodau lleol, gan gynnwys Merthyr a Chaerffili, sy'n cwmpasu fy etholaeth i, wedi cytuno, mewn gwirionedd, i dalu cost lawn cofrestriad gweithwyr cymorth dysgu y llynedd er mwyn cydnabod yr agwedd cyflogau isel honno. Felly, a gaf i ofyn i Ysgrifennydd y Cabinet, ac, yn wir, efallai pob Aelod yn y Siambr, i annog pob un o'r 22 o awdurdodau lleol i ddilyn yr arweiniad a roddwyd gan yr 11 o gynghorau hynny eleni o ran talu am gostau cofrestru llawn gweithwyr cymorth dysgu?

Ysgrifennydd y Cabinet i ymateb. Diolch.

Diolch am hynna, Dawn, a byddwn yn croesawu yn fawr iawn yr agwedd sydd wedi’i chymryd gan rai o'r cynghorau yr ydych chi wedi’u nodi, ac mae eraill yng Nghymru sydd wedi gwneud hynny. Mae Llywodraeth Cymru yn cydnabod bod rhai o'r bobl yr ydym yn ei gwneud yn ofynnol iddyn nhw gofrestru yn cael eu talu ar lefel is, a dyna’r rheswm am natur y rheoliadau—ein bod wedi ceisio rhoi cymhorthdal i’r rhai ar y graddfeydd cyflog is yn fwy na'r cydweithwyr hynny sydd o bosibl yn cael cyflog uwch. Mae'r model ffioedd a gynigir wedi ei ddatblygu ar sail tair egwyddor allweddol, sef cynaliadwyedd, cymesuredd, a chost-effeithiolrwydd. Nawr, gallem greu model ffioedd sy'n ystyried graddfeydd tâl gwahanol, sy'n ystyried swyddi llawn amser ac sy’n ystyried swyddi rhan-amser, ond, wrth wneud hynny, wrth ddadansoddi’r model hwnnw, rydym wedi darganfod y gallai fod mor feichus, mor drafferthus, sy’n golygu y gallai fynd mor gymhleth, mewn gwirionedd, fel ei fod yn arwain at orfod talu ffioedd uwch ar ran pobl. Felly, mae ceisio ei gadw mor syml ag yr ydym ni wedi ei wneud yn ein galluogi i geisio cadw ffioedd mor isel â phosibl, ond rwyf yn canmol gweithredoedd y cynghorau hynny yr ydych wedi’u crybwyll am yr awydd i wneud y cyfraniad hwnnw yn y ffordd y maen nhw wedi’i wneud. Diolch.

Diolch yn fawr iawn. Y cynnig yw derbyn y cynnig. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Nac oes. Felly, caiff y cynnig ei dderbyn yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.