Part of the debate – Senedd Cymru am 5:19 pm ar 1 Chwefror 2017.
Hoffwn ddiolch i Blaid Cymru am gyflwyno’r ddadl bwysig hon. Rwy’n credu bod y rhan fwyaf o’r pwyntiau yr oeddwn am eu nodi wedi cael sylw bellach. Felly, fe gyfyngaf fy nghyfraniad i’r ddadl hon i’r rhan o’r cynnig sy’n ymdrin yn benodol ag ysbytai cymuned ac yn arbennig, pwysigrwydd datblygu’r agenda integreiddio.
Rwy’n tybio bod pawb, fel minnau, yn rhoi pwys mawr ar ein hysbytai cymuned lleol, ond yn anffodus, rwy’n meddwl bod geiriad y cynnig yn awgrymu mai cadw pob ysbyty cymuned presennol ar agor yw’r ateb ar gyfer darparu gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol yn y gymuned. Mae’n ddigon posibl y gallai rhai ysbytai cymuned presennol ddarparu’r sylfaen ar gyfer rhai cynlluniau yn y gymuned, gan ddarparu ystod o wasanaethau gofal iechyd, fel practisau meddygon teulu, gwasanaethau deintyddol, optegwyr a fferyllfeydd, a bod yn sylfaen hefyd ar gyfer darparu gofal cymdeithasol. Ond mewn gwirionedd gallai polisi cyffredinol o gadw pob ysbyty cymuned ar agor fod yn rhwystr, mewn rhai achosion, i gynlluniau ar gyfer integreiddio gwasanaethau iechyd a gofal yn well.
Mae yna enghreifftiau gwych i’w cael yn barod, a soniodd Sian Gwenllian am rai yn ei hetholaeth, canolfannau un stop ar gyfer darparu iechyd a gofal cymdeithasol. Yn fy etholaeth mae gennyf ddwy enghraifft wych, ac un ohonynt yw Parc Iechyd Keir Hardie ym Merthyr Tudful, a’r llall yw’r ganolfan iechyd a gofal cymdeithasol integredig yn Rhymni. Credaf mai i’r cyfeiriad hwnnw y dylid teithio, yn gyffredinol, o ran darpariaeth gymunedol.
O’r cyfraniadau a glywsom gan Mark Isherwood a Hannah Blythyn, rwy’n gwybod pa mor emosiynol y gall cynigion i gau ysbytai cymuned fod, ond ni ddylai hynny ein rhwystro rhag yr angen i fwrw ymlaen â’r broses o integreiddio gofal cymdeithasol ac iechyd, a ni ddylai beri i ni, yn y tymor byr ac er hwylustod gwleidyddol yn unig, i gadw ysbytai cymuned anghynaladwy yn agored heb gyfiawnhad, os yw gwneud hynny’n atal y gwaith o ddatblygu gwasanaethau iechyd a gofal integredig lleol cynaliadwy.