1. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am drafodaethau diweddar gyda Llywodraeth y DU ynglŷn â pholisïau amaeth a chefn gwlad yn dilyn y penderfyniad i adael yr Undeb Ewropeaidd? OAQ(5)0468(FM)[W]

Rydym yn parhau i ymgysylltu’n ymarferol â Llywodraeth y DU ynghylch polisïau amaethyddiaeth a chefn gwlad. Yn fwyaf diweddar, cyfarfu Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Amgylchedd a Materion Gwledig â Gweinidogion o Lywodraeth y DU a'r gweinyddiaethau datganoledig ar 23 Chwefror yng Nghaeredin.

Diolch i'r Gweinidog am ei hateb. Bu gen i ddiddordeb yn yr hyn a ddigwyddodd yn y cyfarfod hwnnw yng Nghaeredin. Dywedodd Ysgrifennydd economi cefn gwlad yr Alban, Fergus Ewing

Ni chyflawnodd gyfarfod heddiw unrhyw beth. Nid oedd unrhyw wybodaeth ffeithiol o gwbl am unrhyw un o'r materion difrifol a godwyd gan ffermwyr.

Dywedodd Roseanna Cunnigham, sef Ysgrifennydd yr amgylchedd yn yr Alban, y bu gwyrgamu yn y cyfarfod gan Andrea Leadsom pryd bynnag y codwyd y mater datganoli, a dywedodd Gweinidog Brexit yr Alban, Mike Russell, y gallai Andrea Leadsom fod wedi bod mewn gwahanol gyfarfod i bawb arall. A yw Llywodraeth y DU wir yn deall yr hyn y mae datganoli polisïau amaethyddiaeth ac amgylcheddol yn ei olygu, ac a all y Gweinidog, yn lle’r Prif Weinidog, roi sicrwydd na fydd Llywodraeth Cymru yn caniatáu i Lywodraeth y DU gydio unrhyw un o’n polisïau datganoledig yn ôl?

Yn sicr, gallaf sicrhau Simon Thomas o hynny. Ac, wrth gwrs, byddai'n cytuno â mi a Llywodraeth Cymru, o ran dyfodol amaethyddiaeth a pholisi amgylcheddol yng Nghymru, ein bod ni, fel Llywodraeth, wedi bod yn ymgysylltu'n helaeth â rhanddeiliaid dros y chwe mis diwethaf drwy ein cyfarfodydd bwrdd crwn ar oblygiadau gadael yr Undeb Ewropeaidd. Rydym wedi tanlinellu pa mor hanfodol yw hi fod gweinyddiaethau datganoledig yn chwarae rhan lawn mewn trafodaethau i sicrhau bod unrhyw safbwynt negodi yn adlewyrchu safbwynt cyfunol y DU gyfan, ac, wrth gwrs, aeth Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid a Llywodraeth Leol i gyngor cydbwyllgor yr UE dim ond 10 diwrnod yn ôl gyda chydweithwyr, wrth gwrs, o weinyddiaethau datganoledig Llywodraeth yr Alban a Gogledd Iwerddon.

Mae arbenigwyr iechyd bellach yn dweud wrthym na ddylem ni fwyta dim ond pump y dydd, ond bod angen i ni fwyta 10 y dydd os ydym ni eisiau byw bywyd hir. Roeddwn i’n meddwl tybed pa drafodaethau a gafwyd ynghylch diogelu’r cyflenwad bwyd, yn sgil y gostyngiad i werth y bunt yn benodol, ac yn enwedig o ran ein gwneud ni’n fwy hunangynhaliol ar draws y DU o ran cynhyrchu ffrwythau a llysiau, ac roeddwn i’n meddwl tybed a yw hynny wedi cael ei drafod o gwbl yn y trafodaethau hyn ar lefel y DU.

Mae hyn yn hanfodol bwysig, ac, wrth gwrs, mae gennym ni ein cynllun gweithredu ar gyfer y diwydiant bwyd a diod, gan weithio'n agos gyda rhanddeiliaid a phartneriaid diogelu’r cyflenwad bwyd i gynnal a gwella'r sylfaen gynhyrchu bwyd yng Nghymru, ac yn gweithio’n ymarferol gyda'r diwydiant. Ac mae hynny’n golygu gwella gwydnwch, cynhyrchiant a chystadleurwydd busnesau bwyd a ffermio, ac ychwanegu gwerth at ein cadwyni cyflenwi. Ac, yn amlwg, mae cynhyrchu bwyd yn rhoi Cymru mewn sefyllfa o fantais gystadleuol, sy’n ddelfrydol o ran cynyddu'r amrywiaeth o gynhyrchion bwyd, ond hefyd yn ystyried ein hanghenion ein hunain. A dyna lle mae busnesau ffermio Cymru yn gwneud cyfraniad hanfodol at ddiogelu cyflenwad bwyd yn y DU.

Arweinydd y tŷ, mae’r Ysgrifennydd Cabinet sy’n gyfrifol am amaethyddiaeth wedi dweud y gall fframwaith amaethyddol ar lefel y Deyrnas Unedig fod yn briodol. Felly, yn sgil hyn, a allwch chi ddweud wrthym ni ba fath o fframwaith yr hoffai’r Llywodraeth ei weld yn cael ei gyflwyno, ac a allwch chi ddweud wrthym ni beth yw nod Llywodraeth Cymru pan ddaw hi i’r fath fframwaith?

Byddwn yn chwarae rhan ymarferol yn y gwaith o ddatblygu fframweithiau gyda Llywodraeth y DU, a gyda'r gwledydd datganoledig eraill hefyd. Rwy'n credu bod angen i ni ystyried lle mae angen fframweithiau a strwythurau y DU i ddisodli’r rhai a bennir gan yr UE ar hyn o bryd, ond rydym ni’n credu y bydd y rhain yn cael eu datblygu a’u cytuno ar y cyd. Mae hynny'n hanfodol bwysig—eu bod yn cael eu datblygu a'u cytuno ar y cyd, ac nid eu gorfodi, ac, yn bwysicaf oll, rhaid cael dull cyflafareddu annibynnol i ddatrys anghydfod ynghylch ddehongliad.