Diolch i Ysgrifennydd y Cabinet am ei ateb ac am egluro’r effaith. Bydd yn gwybod, flwyddyn yn ôl, cyn y gyllideb fis Mawrth diwethaf, fod yr Ysgrifennydd Gwladol dros Waith a Phensiynau wedi ymddiswyddo dros y toriadau a oedd ar y ffordd ar y pryd i daliadau annibyniaeth personol gan ddadlau nad oedd modd amddiffyn y toriadau mewn cyllideb a oedd yn creu budd i drethdalwyr ar gyflogau uwch. Ac wrth ymddiswyddo, fe ddywedodd:

Bu gormod o bwyslais ar ymarferion arbed arian a dim digon o ymwybyddiaeth gan y Trysorlys, yn benodol, na allai gweledigaeth y llywodraeth o system fudd-dal i waith newydd gael ei thorri fesul tamaid dro ar ôl tro.

Eleni, ceir tynhau pellach ar drefniadau taliadau annibyniaeth personol drwy offeryn statudol, yn hytrach nag ar lawr Tŷ’r Cyffredin yng ngolwg y cyhoedd. Mae rhai ASau Ceidwadol wedi mynegi anesmwythyd dwfn ynglŷn â hyn, nid yn lleiaf wedi i Weinidog ddweud ei fod am ganolbwyntio ar yr ‘anabl iawn’, a chafwyd ymddiheuriad ganddo yn sgil hynny. Felly, a wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet gomisiynu archwiliad cyfredol o effaith y rhain a newidiadau polisi eraill diweddar iawn yn y DU ar bobl ag anableddau, ac ar gyfraddau tlodi yng Nghymru, efallai drwy swyddfa’r archwilydd cyffredinol, fel bod modd i ni asesu’r niwed i unigolion a chymunedau, a chyflwyno gwir effaith y polisïau hyn i Lywodraeth y DU gyda’r dystiolaeth honno?