Yr eitem nesaf, felly, ar yr agenda yw’r datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Gymunedau a Phlant ar gyfradd comisiwn wrth werthu cartrefi mewn parciau. Rydw i’n galw ar yr Ysgrifennydd Cabinet i wneud ei ddatganiad. Carl Sargeant.

Diolch, Lywydd. Hoffwn ddiweddaru'r Aelodau am fy nghynlluniau i ymdrin â phryderon parhaus am y diwydiant cartrefi mewn parciau yng Nghymru, yn dilyn cyhoeddi'r ymchwil i economeg y sector yr hydref diwethaf. Fe gofiwch ein bod wedi comisiynu ymgynghorwyr economaidd cyhoeddus a chorfforaethol i gynnal yr adolygiad hwn. Rwy'n ddiolchgar iddynt am gwblhau'r adolygiad mwyaf a'r mwyaf cynhwysfawr o’r sector yng Nghymru. Roedd eu hadroddiad yn gwneud pedwar argymhelliad i Lywodraeth Cymru.

Daeth y Dirprwy Lywydd (Ann Jones) i’r Gadair.

Roedd yn nodi'n glir bod angen codi ymwybyddiaeth preswylwyr presennol o rwymedigaethau cytundebol ac i sicrhau bod preswylwyr y dyfodol yn glir ar y materion cyn llofnodi contractau. Roedd hefyd yn argymell ein bod yn ystyried sut i ganfod ac unioni arfer gwael. Rwy’n derbyn y ddau argymhelliad hyn mewn egwyddor, a byddaf yn gwahodd cydweithwyr a rhanddeiliaid allweddol i weithio gyda ni i’w rhoi ar waith, gan gynnwys datblygu deunyddiau i amlinellu’r arfer gorau a hyrwyddo gwell tryloywder ar gyfer preswylwyr a pherchnogion safleoedd. Hefyd, roedd yr adroddiad yn nodi pryderon ynghylch costau ynni ac yn awgrymu y dylid rhoi ystyriaeth bellach i fentrau i'w lleihau. Mae gwaith eisoes wedi'i wneud i atal perchnogion safleoedd rhag codi mwy na’u pris cost am ynni, ac rwy'n hapus i edrych ar sut y gallem annog perchnogion safleoedd i chwilio am y bargeinion ynni mwyaf cost effeithiol ar y farchnad. Fodd bynnag, Lywydd, argymhelliad yr adroddiad ynglŷn â chomisiwn sy’n daladwy ar hyn o bryd i berchennog y safle ar adeg gwerthiant sy'n peri’r pryder mwyaf imi, a byddaf yn canolbwyntio ar hynny heddiw.

Cyn imi wneud hynny, mae'n werth ystyried bod mwy wedi’i wneud i amddiffyn preswylwyr cartrefi mewn parciau yma yng Nghymru nag mewn rhannau eraill o'r DU. Mae pob safle cartrefi mewn parciau yng Nghymru wedi gorfod gwneud cais am drwydded newydd, ac mae rheolwyr safleoedd wedi gorfod pasio prawf unigolyn addas a phriodol. Nid yw Lloegr na'r Alban wedi mynd mor bell â hyn. Rydym wedi ceisio helpu preswylwyr cartrefi mewn parciau yn gyson—er enghraifft, nid yw perchnogion safleoedd yn gallu rhoi feto ar werthiant mwyach, ac mae’n rhaid ymgynghori â phreswylwyr am newidiadau i reolau’r safle. Yn ogystal, mae’n rhaid cydnabod cymdeithasau preswylwyr cymwys mewn ffordd gytbwys, a bydd hyn yn parhau i fod yn wir.

I droi’n ôl at y gyfradd comisiwn, mae adroddiad yr ymgynghorwyr yn iawn i dynnu sylw at y ffaith bod hwn yn fater cymhleth a allai beri canlyniadau sylweddol. Roedd yr ymgynghorwyr yn wynebu nifer o heriau wrth lunio eu hadroddiad. Er gwaethaf y ffaith bod dros hanner cyfanswm nifer y gweithredwyr parciau wedi cymryd rhan yn yr ymchwil, dim ond chwarter y gweithredwyr a roddodd wybodaeth ariannol fanwl. Mae hyn yn siomedig ac yn golygu ei bod yn anodd deall yn llawn economeg y diwydiant ar hyn o bryd ac union oblygiadau gwneud unrhyw newid i'r gyfradd comisiwn. Yn yr un modd, Lywydd, nid wyf yn argyhoeddedig ychwaith, yn absenoldeb darlun cyflawn a dibynadwy o economeg y diwydiant, bod achos wedi’i wneud i gynnal y status quo. Yn wir, rwyf wedi cael sylwadau cryf iawn sy'n awgrymu y gall fod rheswm da i leihau neu hyd yn oed ddiddymu’r gyfradd comisiwn. Yn amlwg, mae'n rhaid imi seilio fy mhenderfyniad terfynol ar y dystiolaeth orau bosibl. Hoffwn, felly, wahodd perchnogion y cartrefi mewn parciau i adael imi gael y dystiolaeth y credant y byddai'n cyfiawnhau gadael pethau fel ag y maent. O ystyried y prinder gwybodaeth a gyflwynwyd i'r ymgynghorwyr, byddai'n arbennig o ddefnyddiol cael tystiolaeth ariannol a dynnwyd o gyfrifon busnes perchnogion safleoedd a ffynonellau perthnasol eraill a allai fod ganddynt.

Bydd yr opsiynau y byddaf yn eu hystyried yn cynnwys lleihau neu hyd yn oed ddiddymu’r gyfradd comisiwn, sef, ar hyn o bryd, yr hyn yr wyf yn ffafrio ei wneud, ond ni wnaf ymrwymo ymhellach ar hyn o bryd gan nad wyf am achub y blaen ar ganlyniad yr ymarfer ymgynghori cyhoeddus sydd ar ddod. Mae'r adroddiad yn awgrymu bod nifer o safleoedd cartrefi mewn parciau yn gweithredu naill ai ar golled neu ag elw bach yn unig. Mae hyn yn atgyfnerthu'r angen am wybodaeth ariannol ystyrlon oherwydd, yn ogystal â bod yn deg â phreswylwyr, yn enwedig o ran eu gallu i gael cartrefi iddynt eu hunain, mae angen inni sicrhau nad ydym yn cael effaith anfwriadol ar hyfywedd hirdymor y sector cartrefi mewn parciau yng Nghymru ychwaith, sydd yn gyffredinol yn cynnwys safleoedd llai na'u cymheiriaid yn Lloegr. Fy mlaenoriaethau portffolio yw lles a ffyniant economaidd. Yn amlwg, felly, rwy’n awyddus i sicrhau ein bod yn taro cydbwysedd rhwng cynaliadwyedd y sector a buddiannau preswylwyr. Bydd hyn yn gofyn am asesiad manwl o'r achos busnes dros newid, ond rwy'n hyderus y gallwn gynnal yr ymarfer hwn gyda chyfranogiad llawn perchnogion safleoedd a phreswylwyr cartrefi mewn parciau.

Lywydd, byddaf nawr yn ceisio ymgysylltu â phawb dan sylw, drwy gyrff cynrychioliadol ar gyfer preswylwyr a pherchnogion safleoedd a drwy fwy o ymgysylltu â'r cyhoedd ac ymgynghori. Hoffwn i bawb, ar bob ochr i'r ddadl, gael cyfle teg a chyfartal i ddweud eu dweud, cyflwyno eu tystiolaeth, a chyfrannu at y ddadl. Nid wyf yn credu bod y dystiolaeth yr wyf wedi ei gweld hyd yma yn dangos ei bod yn ddymunol gadael pethau fel y maent. Rwy'n mawr obeithio y bydd pawb sydd â diddordeb yn manteisio ar y cyfle y byddwn yn ei ddarparu nawr i gyflwyno gwybodaeth bellach a chraffu’n fanylach ar y dystiolaeth sydd ar gael. Rwy’n bwriadu dechrau ymgysylltu ar unwaith a byddaf yn ymgysylltu â'r cyrff sy'n cynrychioli’r ddwy ochr, sef preswylwyr a pherchnogion safleoedd. Byddwn yn cyhoeddi’r ymatebion i'r ymgynghoriad cyn gynted a bod hynny’n ymarferol.

Lywydd, rwy’n gobeithio y bydd yr ymgysylltiad hwn yn rhoi mwy o eglurder ynghylch y materion ac yn fy ngalluogi i gymryd golwg gytbwys ar y camau nesaf o ran y gyfradd comisiwn. Yn y cyfamser, bydd fy swyddogion yn bwrw ymlaen â datblygu canllawiau arfer gorau ac yn rhoi sylw i argymhellion eraill yr adroddiad. Diolch.

Diolch am eich datganiad. Rydym ni ym Mhlaid Cymru yn hapus i ddweud ein bod ar ochr perchnogion y cartrefi mewn parciau ac nid y landlordiaid yn yr achos hwn. Mae'r comisiwn o 10 y cant yn annheg. Nid wyf yn meddwl y gallai fod unrhyw gasgliad arall. Mae ffi comisiwn fympwyol o 10 y cant i'r landlord ar ben unrhyw ffi arall y gallai fod yn rhaid i werthwr ei thalu yn ystod proses yn rhywbeth nad ydym yn ei weld fel bod yn dderbyniol.

Rydym yn gwybod nad oedd y ddeddfwriaeth yn nodi diddymu'r ffioedd oherwydd pryderon y byddai ffioedd llain a thaliadau cynnal a chadw yn cynyddu. Rydym wedi edrych ar hyn ac nid ydym yn argyhoeddedig bod hyn yn wir. A dweud y gwir, rydym yn meddwl bod lle hefyd i ddefnyddio rhai o'r mecanweithiau sydd gennym i atal hyn rhag digwydd beth bynnag.

Mae'r datganiad yn nodi y gall economeg y diwydiant fod mewn perygl ac, yn amlwg, bydd y gwaith sy'n cael ei wneud yn taflu goleuni ar economeg ehangach y busnes. Ond, mae'n amlwg yn annheg cadw comisiwn o 10 y cant ar werthiant i gadw'r diwydiant yn hyfyw gan ei fod yn cosbi perchnogion y cartrefi, a bydd llawer ohonynt yn oedrannus ac wedi ymddeol. Felly, a fydd ef yn fodlon edrych ar ffyrdd eraill y gellid cefnogi safleoedd neu hyd yn oed ffyrdd i’r preswylwyr eu hunain gymryd yr awenau os aiff y perchennog i'r wal? Rwy'n meddwl y gallai fod gwerth inni edrych ar fodel perchenogaeth gydweithredol, er enghraifft.

Rydych hefyd yn dweud y byddwch yn ymgynghori ar y cynnig i leihau neu ddileu'r ffioedd. Hoffwn ddeall ai un o ymgynghoriadau arferol y Llywodraeth fydd hwn: ddim yn hygyrch i lawer o bobl ac wedi’i ogwyddo o blaid budd y diwydiant. Sut yr ydych chi wir yn mynd i sicrhau eich bod yn cyrraedd nifer fawr o bobl, gan gynnwys, er enghraifft, pobl a oedd yn arfer bod yn berchen ar gartref mewn parc ac nad ydynt bellach oherwydd arferion rhai o'r perchnogion safleoedd dywededig hyn? Rwy'n siŵr y gallai’r bobl hyn roi mewnwelediad a mewnbwn pwysig i'r broses o wneud penderfyniadau a hoffem glywed ganddynt hwythau hefyd.

Mae eich datganiad hefyd yn nodi’r rhwystredigaeth sydd gan lawer o bobl ynglŷn â biliau ynni. Rydym yn gwybod am rai enghreifftiau o arfer rhagorol a chynlluniau lle mae preswylwyr yn prynu swmp o danwydd i gael gostyngiadau. Felly, rwy'n meddwl tybed a ydych chi, Ysgrifennydd y Cabinet, yn meddwl y dylai fod cynlluniau o'r fath yn orfodol, neu o leiaf ar gael yn eang fel bod mwy o bobl yn ymwybodol ohonynt ledled Cymru.

Yn olaf, yn amlwg mae deddfwriaeth newydd yn mynnu bod landlordiaid preifat yn cael hyfforddiant fel eu bod yn ymwybodol o'u rhwymedigaethau. Rwy’n meddwl tybed, yn rhan o'r broses drwyddedu a'r prawf unigolyn addas a phriodol, a allech chi edrych ar ba un a fyddai hyfforddiant gorfodol o werth i landlordiaid cartrefi mewn parciau. Diolch yn fawr.

Diolch i'r Aelod am ei sylwadau a’i chwestiynau. Yn gyntaf oll, yr hyn mae'n rhaid inni ei ddeall yn llawn, ac rwy’n meddwl fy mod wedi cyfleu hynny drwy'r datganiad heddiw, yw economeg y parc. Roedd hyfywedd ariannol yr adroddiad yn amheus o ran y manylion a gawsom yn ôl a dyna pam nad wyf wedi gallu gwneud penderfyniad. Ond, rwyf yn ddeall y bydd rhai parciau’n cynnwys cyfradd comisiwn o 10 y cant yn eu cynlluniau busnes. Mae'n rhaid i ni ddeall hynny’n well, a phan gawn dystiolaeth yn ôl ganddynt, byddwn yn deall hynny’n llawn.

Rwy’n anghytuno ag awgrym yr Aelod bod ein hymarferion ymgynghori wedi’u gogwyddo i un ochr, wedi’u gogwyddo tuag at fusnesau, ac ati—nid yw hynny’n wir. Bydd hwn yn gyfle llawn, agored a thryloyw i bob ochr neu bawb â diddordeb i gymryd rhan. Mae fy nhîm eisoes yn dechrau cynllunio sut i ymgysylltu â rhanddeiliaid, sef y perchnogion safleoedd a’r preswylwyr, sy’n broses bwysig.

Mae'r Aelod yn ehangu’r cwmpas o ran cyfle’r datganiad hwn ynglŷn â biliau ynni ac arfer gorau. Byddaf yn edrych ar gyhoeddi canllawiau o gwmpas hynny. Mae'r Aelod yn codi rhai materion, neu gyfleoedd efallai, hyfforddiant ac ati, a hyfforddiant gorfodol. Rhoddaf ystyriaeth bellach i hynny. Yn wir, mae modelau cydweithredol o berchnogaeth safleoedd yn rhai y mae gennyf ddiddordeb mawr ynddynt. Rwyf eisoes wedi siarad â fy nghydweithiwr Jeremy Miles, a gododd hynny ar ymylon y trafodaethau yn gynharach heddiw. Wrth gwrs, rwy’n meddwl mai’r hyn y mae'n rhaid inni ei wneud yw sicrhau bod gennym ddiwydiant cynaliadwy, gan fod pobl yn byw yno, ond gwneud yn siŵr ei fod yn deg i bawb.

A gaf i ddweud fy mod yn cytuno â chraidd adroddiad yr ymgynghorwyr, yn enwedig o ran codi ymwybyddiaeth preswylwyr o natur a maint y trefniadau cytundebol, canfod arfer gwael a’i unioni a mentrau i reoleiddio ac, os yn bosibl, lleihau costau ynni? Felly, ar y darn hwnnw nad yw'n ymddangos yn ofnadwy o ddadleuol ac a fyddai o fudd i'r sector cyfan, tybed pryd y byddwch yn cyflwyno cynigion i sicrhau bod y rhan honno o adroddiad yr ymgynghorwyr yn cael ei rhoi ar waith cyn gynted ag y bo modd.

Yna rydym yn dod at ran arall y mater, sef y ffioedd comisiwn. Rwy'n meddwl ei fod yn iawn i ddechrau â’r datganiad hwnnw, ond cynaliadwyedd y sector hwn yw'r peth cyntaf, oherwydd os bydd llawer yn gadael, ac yn sydyn, yna bydd hynny'n achosi problemau enfawr. Felly, mae angen inni fod yn fwy ymwybodol o economeg y sector arbennig hwn. Mae, yn wir, yn siom nad oedd hyn yn ddigon clir yng ngwaith yr ymgynghorydd ac rwy’n meddwl y byddem i gyd yn annog perchnogion safleoedd, os ydynt wedi bod yn amharod hyd yn hyn i gyflwyno'r wybodaeth ariannol, eu bod nawr yn cymryd rhan, oherwydd yn ôl pob tebyg bydd angen inni weithredu yn y maes hwn, ac mae angen inni ddeall y sail dystiolaeth yn llawn i wneud y polisi cyhoeddus mwyaf cydlynol posibl.

Ac rwy’n meddwl eich bod yn iawn: y nod yw taro cydbwysedd rhwng cynaliadwyedd y sector a buddiannau preswylwyr, ac yn y fan yna, wyddoch chi, mae cysyniad o elw rhesymol, y mae'n rhaid inni ei wynebu. Yn gyffredinol, nid wyf yn hoffi cyfraddau comisiwn. Rwy'n meddwl y dylai fod yn rhent neu’n gost y llain ar y safle. Dyna, wir, yw’r lle mwyaf rhesymegol i ganolbwyntio ar gostau darparu’r gwasanaeth hwnnw ac mae hefyd, o bosibl, yn fwy sefydlog, oherwydd, ar y funud, os yw wedi’i ymwreiddio yn y model busnes, mae elfen o siawns o ran pryd yr ydych chi’n mynd i gael y comisiwn—yn amlwg, mae hynny’n ddibynnol ar bobl yn gwerthu. Felly, rwy’n gobeithio bod strwythur mwy rhesymegol yn aros i gael ei ddarganfod yn weddol fuan. Hoffwn wybod pa amserlen yr ydych yn mynd i’w gosod ar gyfer yr ymgynghoriad, oherwydd rwy’n meddwl yr hoffai pobl weld gweithredu’n weddol fuan, ond, yn amlwg, mae casglu'r sail dystiolaeth, mae’n siŵr y bydd hynny’n cymryd peth amser. Rwy’n meddwl, efallai, bod paratoi am i rai perchnogion safleoedd adael—rwy’n gobeithio nad yw'n nifer fawr, ond rwy’n meddwl bod angen i hynny bellach fod yn rhan o ddatblygiad polisi cyhoeddus yn y maes hwn. Yn olaf, dywedasoch, 'diddymu neu leihau'. Wrth gwrs, mae’r comisiwn hwn eisoes wedi cael ei leihau amser maith yn ôl erbyn hyn—1983, rwy’n meddwl—pan ddaeth i lawr o 15 y cant i 10 y cant. Felly, pe byddech yn ei leihau i rywbeth fel 8 y cant, rwy’n meddwl y gallai pawb feddwl bod hwnnw’n bolisi gwael. Mae'n ymddangos i mi mai eich dewis yw ei ddiddymu neu ei adael fel ag y mae. Tybed a ydych chi’n mynd i ddiystyru ymyrryd â’r gyfradd a chadarnhau yn lle hynny eich bod am ateb y cwestiwn hwn yn llawn, oherwydd mae’n hen bryd, a dweud y gwir, inni roi eglurder yn y sector hwn. Diolch.

Diolch i'r Aelod am ei gyfraniad. Rwy’n meddwl bod yr Aelod, mewn egwyddor gyffredinol, yn gefnogol i'r datganiad heddiw. Wrth gwrs, o ran yr argymhellion eraill heblaw am y comisiwn, mae fy nhîm eisoes wedi dechrau gweithio ar hynny a byddwn yn gobeithio cyhoeddi rhywfaint o arweiniad tuag yr hydref. O ran y gyfradd comisiwn yn benodol, rwy’n disgwyl i’r broses lawn o ymgysylltu ac ymgynghori ddechrau o gwmpas amser y Pasg ar gyfer proses ymgynghori lawn 12-wythnos i bobl â budd gymryd rhan ynddi. Mae fy nhîm eisoes wedi dechrau ar y rhestr o bobl y mae angen iddynt ymgysylltu'n bersonol â nhw, ni waeth beth yw cynigion yr ymgynghoriad.

Mae’n siŵr y byddwn yn anghytuno â’r Aelod ar hyn o bryd o ran y datganiad a wneuthum ynglŷn â naill ai leihau neu ddiddymu. Rwy'n meddwl ei bod yn bwysig ein bod yn deall economeg y parciau yn llawn, a dyma'r rheswm pam yr wyf yn gwneud hyn. Yn seiliedig ar yr adroddiad—a'r anhawster a gawsom o ran cyflwyno cyfrifon oedd y diffyg tystiolaeth yno. Felly, gallwn, ar sail yr adroddiad yn unig, droi at ymgynghoriad ar y sail ein bod yn mynd i ddiddymu’r cyfraddau hyn. Rwy'n meddwl ei bod yn deg inni gydnabod bod yn rhaid inni fod yn gefnogol o fusnes hefyd. Rwy’n cydnabod eu bod yn darparu gwasanaeth tai i lawer o bobl ledled Cymru. Byddaf yn gwneud y penderfyniad hwnnw ar sail y dystiolaeth a ddarparwyd gan berchnogion parciau, ond bydd yn ddarn cadarn o waith. Rwy’n hyderus y gallwn wneud hynny. Ni fydd methiant i gyflwyno'r cyfrifon na thystiolaeth i awgrymu bod eu busnesau’n economaidd anghynaliadwy yn ddigon da imi oni bai bod gen i dystiolaeth i ategu hynny, a byddaf yn bwriadu, fel y dywedais, lleihau neu ddiddymu, os yw’r broses yn symud ymlaen.

Diolch, Ysgrifennydd y Cabinet. Roeddwn yn bresennol, gydag Aelodau eraill, yn amser cinio lobïo preswylwyr cartrefi mewn parciau ac rwy’n cydnabod eu pryder, gan fod llawer ohonynt ar incwm isel, wedi ymddeol, y byddent yn hoffi gweithredu ar y taliadau hyn, ac rwy’n croesawu’n gryf eich awgrym eich bod yn bwriadu naill ai leihau neu ddiddymu’r ffi. Yn amlwg, mae angen gwneud penderfyniad cytbwys, ac rwy’n cefnogi'n gryf yr awgrym, os gostyngir y tâl a bod hynny’n gwneud y busnes yn anhyfyw, y byddai’r Llywodraeth yn mynd ati’n weithredol i alluogi ateb cydweithredol—nid dim ond bod yn barod i fod yn agored i hynny, ond darparu'r cyllid a'r gefnogaeth i wneud hynny’n ddewis dichonadwy ar gyfer safleoedd llai. Wrth gwrs, nid yw pob safle’n safle llai—rwy’n cydnabod y broblem sydd gennych â'r sail dystiolaeth—mae llawer ohonynt yn rhan o gwmnïau corfforaethol mwy, a fyddai'n gallu amsugno'r ffi. Fy nghwestiwn, Ysgrifennydd y Cabinet, yw: a fyddwch chi’n gwneud yn siŵr wrth ystyried hyn bod unrhyw gyfleoedd eraill i gynyddu taliadau eraill, pe byddai’r comisiwn yn cael ei leihau, yn cael sylw ac yn cael eu hatal yn syth?

Mae'r Aelod yn codi pwynt pwysig iawn, a diolch am ei gyfraniad. Rwy'n meddwl mai’r hyn sy'n bwysig yw ein bod yn deall yn llawn natur y busnesau a sut y maent yn gweithredu yma yng Nghymru. Rydych yn iawn i ddweud bod llawer mwy o weithredwyr llai na rhai mwy yng Nghymru, a beth mae hynny’n ei olygu o ganlyniad—ni fyddwn eisiau cael gwared ar y gyfradd comisiwn pe byddem yn gwybod, yn gyffredinol, bod hyn yn cael effaith anffafriol ar allu parciau i fod yn gynaliadwy, oherwydd mae hynny’n groes i’r diben, ac, mewn gwirionedd, byddwch yn cau'r parc ac yn gwneud 30 o bobl yn ddigartref, neu 60 o bobl yn ddigartref, ac nid dyna ein bwriad. Mater o degwch yw hyn, a’r gallu i fforddio llety teg ar barciau, ac, yn wir, mae pwynt David Melding yn gynharach am y broses gomisiynu, mae'n—ni allwch gynllunio, oherwydd nid ydych yn gwybod pryd fydd pobl yn gadael y parciau. Felly, roeddwn yn synnu bod pobl yn cynnwys hynny yn eu cynllun busnes yn y lle cyntaf, oherwydd efallai na wnaiff neb adael am 10 mlynedd, ac felly ni fydd unrhyw gyfraddau comisiwn. Felly, nid yw'n swnio’n hollol glir imi o ran penderfynu ar eu cyfrifon.

Yr hyn sy'n allweddol yn y fan yma yw cael rhai sgyrsiau agored â pherchnogion parciau i sicrhau eu bod yn gallu dangos bod newid yn y gyfradd comisiwn yn mynd i gael effaith andwyol ar eu busnes. Os na chaf y dystiolaeth i ategu hynny, byddwn yn symud mewn cyfeiriad i leihau neu ddiddymu’r cyfraddau hynny.

Diolch yn fawr iawn. Ac, yn olaf, Gareth Bennett.

Diolch, Ddirprwy Lywydd, a diolch i'r Gweinidog am y datganiad heddiw. Rydym yn croesawu'r datganiad, oherwydd rydym ni yn UKIP yn llawn cydymdeimlad o bryderon preswylwyr y cartrefi mewn parciau. Mae rhai o'r Aelodau UKIP wedi bod yn cwrdd heddiw â’r preswylwyr, a daeth yn amlwg mai un o'u pryderon parhaus yw bod llawer ohonynt yn gweld ymgynghoriad Llywodraeth Cymru yn ddim ond ffordd o gicio mater y comisiwn gwerthu dros yr ystlys. Mae deiseb wedi bod yn cylchredeg yn y Cynulliad ers 2013 ar y mater hwn. Cafwyd trafodaeth yn 2014, pryd yr addawodd y Gweinidog ar y pryd y byddai Llywodraeth Cymru yn gwneud ymchwil i effaith economaidd y gyfradd comisiwn—felly, rydym wedi cymryd amser eithaf hir i gyrraedd y pwynt hwn. Rwy’n deall bod angen casglu tystiolaeth cyn i'r Llywodraeth wneud penderfyniad, ond byddwn yn gofyn, fel fy nghwestiwn cyntaf, pam mae wedi cymryd cyhyd i gyrraedd y fan yma.

Yn ail, mae llawer o'r preswylwyr wedi cwyno am yr anhawster o gwrdd â Gweinidogion fel grŵp preswylwyr, felly a oes gennych nawr gynlluniau i gwrdd â’r preswylwyr yn rhan o'ch ymgynghoriadau? Rydym yn teimlo yn UKIP nad yw’r gwasanaeth yr oedd perchnogion y cartrefi mewn parciau yn arfer ei ddarparu i hwyluso gwerthu’r cartrefi hyn yn cael ei ddarparu mwyach, felly nid yw’r comisiwn o 10 y cant, erbyn hyn, yn ddim mwy na threth gwerthiant. Yn anffodus, mae llawer o'r preswylwyr, fel y mae siaradwyr eraill wedi’i nodi, yn bobl oedrannus, ac mae rhai ohonynt angen symud i dai gwarchod. Mae'r dreth o 10 y cant a godir arnynt yn cyfyngu’n ddifrifol ar eu cyfalaf, ac felly’n cyfyngu ar eu gallu i symud i mewn i lety addas arall. Felly, byddem yn eich cefnogi pe byddech yn dymuno symud tuag at ddiddymu'r comisiwn. A ydych yn gweld y comisiwn yn yr un modd, fel baich ariannol diangen ac annheg, ac a fyddech yn cytuno mai’r hyn sydd ei angen arnom mewn gwirionedd yw marchnad dai fwy hyblyg, a fyddai'n fwy cyraeddadwy pe byddech yn bwrw ymlaen ac yn diddymu'r comisiwn? Nawr, rwy’n gwerthfawrogi'r ffaith bod angen cydbwysedd yn eich ymchwiliad, ac rwy’n croesawu eich sylwadau y byddech yn dangos agwedd gadarn tuag at ymgynghoriadau pellach, yn enwedig â pherchnogion parciau, oherwydd, os ydynt yn dymuno gwneud achos y gallai eu busnes fod yn anhyfyw heb ddim comisiwn, eu lle nhw, mewn gwirionedd, yw darparu'r dystiolaeth honno. Diolch.

Mae'r Aelod yn codi rhai pwyntiau diddorol. Rwy'n meddwl y dylai'r Aelod gymryd rhan yn yr ymarfer ymgynghori ar ran ei blaid os dyna mae'n dymuno ei wneud. Rwyf i wedi cwrdd â phreswylwyr cartrefi mewn parciau a pherchnogion safleoedd cartrefi mewn parciau yn y gorffennol ac mae'n anffodus fy mod—fel Ysgrifenyddion Cabinet a Gweinidogion rydym yn cael llawer o geisiadau gan unigolion i gwrdd â nhw; mae’n gorfforol amhosibl inni wneud hynny oherwydd ymrwymiadau’r dyddiadur. Ond yr hyn yr wyf wedi ymrwymo i’w wneud yn ystod yr ymgynghoriad 12 wythnos—a chyn hynny, mae fy nhîm eisoes yn cynllunio i gwrdd â rhanddeiliaid, felly, grwpiau cymdeithas y preswylwyr, gyda chyrff cynrychioliadol perchnogion y safleoedd cartrefi mewn parciau, a byddwn yn gwneud hynny drwy broses agored a thryloyw. Mae gennyf lawer o lythyrau gan lawer o Aelodau: Lesley Griffiths, Jane Hutt, a llawer o rai eraill sydd wedi ysgrifennu ataf; mae Kirsty Williams yn ysgrifennu ataf bob yn ail wythnos am faterion cartrefi mewn parciau. Rwyf wedi gwneud ymrwymiad i edrych ar hyn yn fanwl a gwneud penderfyniad eleni am yr hyn y byddwn yn ei wneud ac a oes angen inni ddeddfu neu beidio neu a ydym yn diddymu’r cyfraddau comisiwn hynny neu’n eu cadw. Ond nawr, fel y dywedodd yr Aelod yn gwbl briodol, lle perchnogion y safleoedd cartrefi mewn parciau yw dangos imi y byddai eu busnesau’n mynd yn anhyfyw pe byddem yn diddymu'r cyfraddau comisiwn neu’n gwneud newidiadau iddynt.

Diolch yn fawr iawn, Ysgrifennydd y Cabinet.