3. Beth y mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i gefnogi anghenion tai pobl Sir Benfro? OAQ(5)0566(FM)

Rŷm ni’n buddsoddi’n helaeth ym mhob math o’r byd tai, a hynny yn sir Benfro a thrwy weddill Cymru. Mae hyn yn cynnwys parhau i fuddsoddi mewn tai cymdeithasol a Chymorth i Brynu—Cymru, yn ogystal â chynlluniau newydd sydd â’r nod o’i gwneud yn haws i bobl brynu tai ac sy’n cefnogi arloesedd.

Diolch i chi am yr ymateb yna, Brif Weinidog. Fe gwrddes i yn ddiweddar â chynrychiolwyr Cyd-dai Hafan Las i drafod cynigion ar gyfer cymuned cyd-dai yn sir Benfro. Byddai’r project yn golygu tai ynni effeithlon fforddiadwy i bobl leol, gydag o leiaf draean o’r trigolion dros 50 oed er mwyn hybu pontio’r cenedlaethau. A ydych chi’n cytuno felly gyda fi y dylem ni fod yn annog projectau fel hyn ac, os hynny, a allwch chi ddweud wrthym ni pa gefnogaeth mae Llywodraeth Cymru yn ei gynnig i brojectau fel hyn?

Wrth gwrs, byddai’n ddiddorol pe buasai Hafan Las yn gallu cwrdd â swyddogion er mwyn i ddeall mwy beth yw’r model sydd gyda nhw, ac rwy’n siŵr pe buasen nhw eisiau gwneud hynny byddai croeso iddyn nhw i gwrdd.

Mae problem ail gartrefi a thai haf yn benodol yn broblem yn sir Benfro, fel y mae mewn nifer o ardaloedd sy’n boblogaidd gydag ymwelwyr a thwristiaid a phobl sy’n dymuno ymddeol yn y pen draw. Ac, wrth gwrs, mae’n gorbrisio’r farchnad dai leol y tu hwnt i nifer, yn sicr o ran yr incwm sydd gan bobl leol a phobl ifanc yn arbennig. Mae yna strydoedd cyfan yn Ninbych-y-pysgod heb un person yn byw ynddyn nhw drwy’r flwyddyn, er enghraifft. Beth all y Llywodraeth wneud i helpu yn y cyd-destun yna? Mae Plaid Cymru wedi cynnig y gellid defnyddio rheolau cynllunio yn benodol mewn rhai cymunedau er mwyn gwneud yn siŵr bod yna newid defnydd pan fo cartref yn gadael defnydd parhaus ac yn mynd yn dŷ haf. Onid yw hynny yn rhywbeth sy’n werth ei ystyried gan y Llywodraeth?

Mae hwn yn rhywbeth sydd wedi cael ei ystyried o’r blaen. Mae’n llawer fwy anodd nag y mae o ran egwyddor ynglŷn â pa fath o ddiffiniad yr ydych yn ei ddodi ar ail dŷ. Wrth ddweud hynny, rwy’n deall yn hollol beth mae’r Aelod yn ei ddweud ynglŷn â’r effaith ar rai cymunedau. Wrth gwrs, rŷm ni wedi sicrhau bod yna fwy o dai cymdeithasol ar gael a stopio’r hawl i brynu tai, ystyried ffyrdd eraill, sef ymddiriedolaethau tir i helpu pobl i brynu tai, siaro ecwiti hefyd mewn tai. Un o’r pethau efallai y bydd yn rhaid ei ystyried yn y blynyddoedd i ddod yw ym mha ffordd y gall y Llywodraeth brynu tai ar y farchnad breifat er mwyn sicrhau bod y tai hynny ar gael i bobl, yn enwedig mewn pentrefi lle mae’n anodd iawn creu tai cymdeithasol. Felly, mae yna sawl ffordd y gallwn ni sicrhau dyfodol i bobl sydd eisiau byw yn y cymunedau hynny, ac mae’n rhaid meddwl yn fwy eang, efallai, na’r ffordd draddodiadol sydd wedi cael ei hystyried dros y blynyddoedd diwethaf.