Part of the debate – Senedd Cymru am 4:59 pm ar 10 Mai 2017.
Mae’r Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd yn ei gefnogi, fel y mae nifer o economegwyr eraill, gan gynnwys rhai economegwyr Americanaidd mawr. Fe ysgrifennaf atoch i roi enwau i chi. Nid ydynt gennyf ar hyn o bryd. Nid oeddwn yn disgwyl gorfod ateb hynny. [Torri ar draws.] Soniwyd wrthyf am Paul Krugman ond ceir nifer ohonynt yn America sy’n credu hynny.
Rydych yn benthyg ar gyfer offer ac adeiladau. Nid ydym yn benthyca ar gyfer cyflogau, rydym yn benthyca ar gyfer gwariant cyfalaf. Gallwn edrych ar hanes America a Phrydain. Herbert Hoover oedd arlywydd America ar adeg o gyni. Trodd ddirywiad economaidd yn ddirwasgiad. Aeth Hoover ar drywydd llawer o bolisïau mewn ymgais i dynnu’r wlad allan o ddirwasgiad; yr hyn na wnaeth oedd atchwyddo’r economi. Cefnogai Hoover ddatblygiadau cyhoeddus newydd, ond nid oedd digon ohonynt. Felly yn awr mae gan Brydain Lywodraeth i’r dde o Herbert Hoover. Sut y daeth America allan ohoni? Drwy ethol Franklin Delano Roosevelt, nid comiwnydd, Trotscïad na dyn yr ystyrid ei fod ar yr asgell chwith hyd yn oed yn y byd ar y pryd; heddiw, mae’n debyg y byddai, gan fod y byd wedi symud gryn dipyn o ffordd i’r dde. Ac fe atchwyddodd yr economi—un enghraifft oedd prosiect dyffryn Tennessee. Roedd angen yr ail ryfel byd ar y Torïaid i atchwyddo economi Prydain drwy fod y Llywodraeth yn benthyca’n sylweddol i dalu am yr ail ryfel byd. Roedd yn rhaid talu am y benthyca a wrthodwyd ganddynt yn y cyfnod cyn yr ail ryfel byd, a fyddai wedi atchwyddo’r economi, yn ystod y rhyfel. Rwy’n siŵr fod y Ceidwadwyr yn edrych at y 1930au fel cyfnod o reolaeth Dorïaidd ddi-dor. Mae Llafur, a Phlaid Cymru rwy’n siŵr, yn edrych arno fel cyfnod o dlodi ac anobaith i lawer a oedd yn byw yng Nghymru.
Nid oes gennyf amser i esbonio sut y cynorthwyodd Cynllun Marshall i ailadeiladu economi gorllewin Ewrop. Gan droi at Lywodraeth gref a chadarn, rwy’n meddwl mai’r dyn sy’n siarad fwyaf am Lywodraeth gref a chadarn yw’r Arlywydd Erdogan, arlywydd Twrci; mae’n credu’n gryf mewn Llywodraeth gref a chadarn. Byddai rhai’n meddwl nad yw ei syniad ef o gryf a chadarn yn arbennig o debyg i’r math o Lywodraeth yr hoffem ei chael. Yr hyn sydd gennym yw Prif Weinidog Torïaidd sy’n gryf gyda’r gwan ac yn wan gyda’r cryf. Theresa May yw’r person lleiaf addas i fod yn Brif Weinidog ers Neville Chamberlain, ac fe weithiodd hynny’n dda, oni wnaeth? Yr hyn rydym ei eisiau yw arweinyddiaeth ar gyfer y wlad gyfan, nid i’r cyfoethog a’r grymus yn unig; parodrwydd i drafod, nid i droi cefn ar ddadleuon arweinwyr; a pharodrwydd i egluro, nid i sloganeiddio. Mae’r arweinwyr gorau bob amser wedi gwrando. Bydd yr arweinwyr gorau bob amser yn gwneud hynny.
Yn olaf, ar yr economi, nid wyf yn siŵr beth sydd dristaf, y rhai ar feinciau’r Ceidwadwyr sy’n gwybod bod angen atchwyddo’r economi ond a fydd yn pleidleisio dros y cynnig hwn, neu’r rhai nad ydynt.