Detholwyd y gwelliannau canlynol: gwelliant 1 yn enw Jane Hutt, a gwelliant 2 yn enw Rhun ap Iorwerth. Os derbynnir gwelliant 1, bydd gwelliant 2 yn cael ei ddad-ddethol.

Yr eitem nesaf ar ein hagenda y prynhawn yma yw dadl y Ceidwadwyr Cymreig ar fenthyca a’r economi. Galwaf ar Andrew R.T. Davies i gynnig y cynnig.

Cynnig NDM6302 Paul Davies

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:

1. Yn nodi bod angen arweinyddiaeth gryf a chadarn ar Gymru a’r Deyrnas Unedig er mwyn parhau â ffyniant economaidd y wlad.

2. Yn gresynu at gefnogaeth gyhoeddus y Prif Weinidog i gynnig i fenthyca £500 biliwn yn ychwanegol a fyddai’n peryglu dyfodol economi Cymru.

3. Yn cydnabod yr angen i ystyried costau polisïau yn llawn er mwyn sicrhau nad yw cynnydd economaidd Cymru a’r DU yn cael ei beryglu.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch, Dirprwy Lywydd. Cynigiaf y cynnig ar y papur trefn yn enw Paul Davies yn ffurfiol, cynnig sy’n canolbwyntio ar yr arweinyddiaeth gref a chadarn sydd ei hangen ar y wlad hon er mwyn parhau â’i ffyniant economaidd; yn gresynu at gefnogaeth gyhoeddus y Prif Weinidog i fenthyca £500 biliwn yn ychwanegol ar gerdyn credyd y wlad a fyddai’n peryglu dyfodol economi Cymru; ac sy’n cydnabod yr angen i gostio polisïau’n llawn, pan gânt eu cyflwyno, er mwyn sicrhau nad yw cynnydd economaidd Cymru a’r DU yn cael ei beryglu, ac nad yw’r glymblaid o anhrefn yn dychwelyd i wneud yn siŵr fod y goblygiadau economaidd hirdymor yn drychinebus i gymunedau ar hyd a lled y wlad hon.

Mike Hedges a gododd—

Wel, os gallaf ymdrin â’r gwelliannau yn gyntaf, Mike, ac fe fyddaf yn falch o gymryd yr—. Darllen yr hyn a oedd ar y papur trefn yn unig yr oeddwn yn ei wneud ar y cam hwnnw, i fod yn onest, gydag ychydig o sylwadau bachog.

Ni fyddwn yn derbyn y gwelliannau, ac ni fydd hynny’n syndod. Mae gwelliant ‘dileu popeth’ y Llywodraeth yn codi cwestiwn ynglŷn â phwy a ysgrifennodd y gwelliant hwnnw, i fod yn onest gyda chi, oherwydd, yn amlwg, ni all llawer o’r materion ynddo wrthsefyll unrhyw graffu o gwbl, ac yn y pen draw, pan edrychwch ar y fframwaith cyllidol a mesurau eraill y mae Llywodraeth y DU wedi’u rhoi ar waith yn ystod y saith mlynedd gyntaf ers 2010 sydd wedi arwain at gyfraddau uwch nag erioed o gyflogaeth yma yng Nghymru, cyfraddau uwch nag erioed o fewnfuddsoddiad a chyfraniad parhaus, wrth gwrs, i sicrhau bod lle Cymru yn y Deyrnas Unedig yn ddiogel a sicr—mae’n gwneud yn berffaith siŵr y dylai pobl bleidleisio i’r Ceidwadwyr yn y blwch pleidleisio ar 8 Mehefin.

Mae gwelliant 2 gan y cenedlaetholwyr Cymreig yn gofyn i bobl gydnabod bod angen amddiffyn Cymru rhag y posibilrwydd o Lywodraeth Geidwadol ddi-hid yn y DU. Rhaid i mi ddweud mai’r unig beth a fyddai’n ddi-hid fyddai gwneud yn siŵr fod Cymru’n dod yn annibynnol a’r canlyniadau difrodus y byddai hynny’n eu cael ar ein GIG yng Nghymru. Roedd yn eironig iawn gwrando ar Blaid Cymru yn siarad am GIG wedi’i ariannu’n gyhoeddus, ac sy’n eiddo cyhoeddus, ac mewn gwirionedd, y canlyniad mwyaf dinistriol i’r GIG yng Nghymru fyddai i Gymru ddod yn annibynnol a methu darparu, yn economaidd—[Torri ar draws.]—darparu—[Torri ar draws.]—darparu—[Torri ar draws.]—ar gyfer pobl Cymru. Rwy’n hapus i gymryd ymyriad gan Mike.

Fe sonioch am glymblaid o anhrefn; ai’r glymblaid rhyngoch a’r Democratiaid Rhyddfrydol rhwng 2010 a 2015 a olygwch? Neu’r glymblaid y ceisioch ei chael gyda Phlaid Cymru ac UKIP ar ôl yr etholiad diwethaf?

Un glymblaid o anhrefn sydd ar y papur pleidleisio ar gyfer 8 Mehefin, Mike, fel y gwyddoch yn iawn, sef y glymblaid o anhrefn a fyddai’n cael ei harwain gan Jeremy Corbyn a’r canlyniadau dinistriol, yn economaidd ac i ddyfodol y Deyrnas Unedig. Ac wrth gwrs, rydych yn rhan o glymblaid gyda’r cenedlaetholwyr a chyda’r Democratiaid Rhyddfrydol, fel y gwelsom, ers mis Mai diwethaf. Mae clymblaid ffurfiol yma. Fe’i gwelwch ar adeg y gyllideb, ac fe’i gwelwch am fod gennych Weinidog Addysg sy’n Ddemocrat Rhyddfrydol a fu’n ateb cwestiynau yn gynharach. Mae’n rhan o’ch Llywodraeth rydych yn ei chymeradwyo, Mike, ydych.

Ond gan edrych ar yr hyn sy’n ofynnol wrth inni symud ymlaen, y brif thema ar gyfer y Senedd nesaf, yn ddi-os, ac i’r Cynulliad hwn, fydd cyflawni canlyniad refferendwm Brexit ar 23 Mehefin y llynedd, a dyna pam y mae arweinyddiaeth gref a chadarn yn angenrheidiol—[Torri ar draws.]—yn angenrheidiol—[Torri ar draws.]—fe allwn gael bisged ar fel y mae pethau—yn angenrheidiol er mwyn sicrhau ein bod yn parhau â’r twf economaidd hirdymor sy’n sail i fuddsoddiad yn ein gwasanaethau cyhoeddus gwych, sy’n sail i’r gallu i bobl gael cyflog gweddus i fynd adre, ac sy’n sail i’r gallu i entrepreneuriaid ddechrau busnesau newydd, yma yng Nghymru neu’n wir, mewn rhannau eraill o’r Deyrnas Unedig.

A all fod yn wir mewn gwirionedd y gall unrhyw un fod ag unrhyw hyder yn arweinyddiaeth y Blaid Lafur bresennol mewn perthynas â diogelwch, mewn perthynas â negodi trafodaethau Brexit? Ddoe, er enghraifft, gofynnwyd i arweinydd y Blaid Lafur chwe gwaith am ei syniadau ynglŷn â Brexit ac ni allodd roi ateb argyhoeddiadol ar unrhyw un o’r troeon hynny. A hyn gan blaid sydd wedi treulio’r 18 mis diwethaf, mewn dwy ddadl arweinyddiaeth, yn rhwygo’i hun yn ddarnau ac sydd erbyn hyn yn y bôn yn sefyll gerbron yr etholwyr i ddweud, ‘Gallwch ymddiried ynom, fe fyddwn yn cyflawni’. A phan edrychwn ar yr hyn y mae Llywodraeth Cymru wedi’i gyflawni yma, pan edrychwn ar y GIG, dyma’r unig ran o’r Deyrnas Unedig a oedd â Llywodraeth yn y sesiwn ddiwethaf a gyflwynodd doriadau mewn termau real i’r GIG—penderfyniad gwleidyddol ymwybodol, gallwn ychwanegu, a gymerwyd ar y pryd.

Rhoddodd y Llywodraeth lawer o hygrededd yn y fantol mewn perthynas ag ad-drefnu llywodraeth leol a bu’n rhaid iddi wneud tro pedol ar ad-drefnu llywodraeth leol. O ran addysg, pan edrychwn ar y ffigurau addysg sydd wedi’u cyhoeddi, nid gan y Ceidwadwyr, nid gan bleidiau gwleidyddol eraill yma, ond ar y safleoedd rhyngwladol a PISA—beirniadaeth ddinistriol ar bolisïau addysg aflwyddiannus yma yng Nghymru sydd wedi difetha cyfleoedd bywyd cenedlaethau olynol o bobl ifanc sy’n mynd drwy ein system addysg yma yng Nghymru. Ac maent yn gofyn o ddifrif i ni ymddiried ynddynt gydag arweinyddiaeth y Deyrnas Unedig. Dyna pam ei bod yn hanfodol fod pobl yn deall y canlyniadau pan fyddant yn bwrw eu pleidlais ar 8 Mehefin, er mwyn sicrhau bod diogelwch a dyfodol hirdymor eu cymunedau, hwy eu hunain, a’r wlad hon yn y dyfodol yn cael eu diogelu gan fandad Ceidwadol cryf yma yng Nghymru, ond mewn rhannau eraill o’r Deyrnas Unedig hefyd.

Ac rwy’n rhyfeddu bod y Prif Weinidog wedi treulio ei amser ar ‘The Politics Show’ yn cymeradwyo—yn cymeradwyo—defnyddio cerdyn credyd y DU i’r pen un i fenthyca gwerth £500 biliwn ychwanegol. Mewn geiriau eraill, cost anhrefn hyd yn hyn. Ar hyn o bryd, mae’r Blaid Lafur yn sefyll gerbron yr etholwyr yma yn y Deyrnas Unedig gyda gwerth £45 biliwn o ymrwymiadau heb eu costio—gwerth £45 biliwn o ymrwymiadau heb eu costio. Mae hynny’n gwbl anghredadwy, ac mae’r Prif Weinidog yn cymeradwyo’r polisi economaidd a fyddai mewn gwirionedd nid yn unig yn gosod dyfodol economaidd y genhedlaeth hon yn y fantol, ond dyfodol cenedlaethau’r dyfodol. Oherwydd nid y genhedlaeth hon yn unig a fydd yn talu am hynny—bydd cenhedlaeth ar ôl cenhedlaeth yn gorfod codi’r darnau wedi i’r wlad fynd i’r wal.

Mae’r hyn a welsom yn ystod tymor cyntaf ac ail dymor y Ceidwadwyr mewn Llywodraeth yn San Steffan, fel y dywedais o’r blaen, yn werth ei ailadrodd: cyfraddau cyflogaeth uwch nag erioed, sydd wedi codi o 28 miliwn o bobl yn cael eu cyflogi yn y Deyrnas Unedig i 31.8 miliwn o bobl fel y mae heddiw; y cyfraddau uchaf erioed o fuddsoddiad yn yr economi; y cyfraddau uchaf erioed o fuddsoddiad mewn busnesau sy’n dechrau; y cyfraddau uchaf erioed o brentisiaethau. Bydd hyn oll yn cael ei beryglu gan y glymblaid o anhrefn y bydd Jeremy Corbyn yn ei harwain, wedi’i chynnal gan y Democratiaid Rhyddfrydol a chan y cenedlaetholwyr, o’r Alban ac yma yng Nghymru. Dyna pam y mae arnom angen arweinyddiaeth gref a chadarn Theresa May—[Torri ar draws.]—Theresa May i wneud yn siŵr yn y pen draw nad yw dyfodol pobl yn cael ei beryglu oherwydd agwedd drahaus, nid yn unig y Blaid Lafur yn Llundain, ond y Blaid Lafur yma yn y Cynulliad.

Yn anad dim, yr hyn sy’n ofynnol gan Lywodraethau yn y dyfodol yw bod yna raglen wedi’i chostio’n llawn ar gyfer cyflawni a rhaglen wedi’i chostio’n llawn ar gyfer seilwaith a buddsoddi yn ein gwasanaethau cyhoeddus. Mae adeiladu gobeithion gwag, sef yr hyn y mae’r Blaid Lafur a’r cenedlaetholwyr yn ei wneud ar hyn o bryd, yn rhywbeth na fydd y cyhoedd yn ei faddau, ac fel y dywedais, mae cost anhrefn hyd yn hyn yn dangos yn glir fod yna dwll du o £45 biliwn—[Torri ar draws.] Os yw Ysgrifennydd Cabinet dros iechyd yn awyddus i siarad, rwy’n fwy na pharod i gymryd ymyriad ganddo, gan ei fod yn grwgnach yn y fan acw. Ond mae’n gwybod, yn y pen draw, fod yr ystadegau yn y GIG yng Nghymru, lle mae un o bob saith o bobl ar restr aros yma yng Nghymru, lle mae amseroedd aros damweiniau ac achosion brys—[Torri ar draws.] Wel, fe ildiaf i chi. A ydych chi am ymyrryd? Fe ildiaf i chi. Dyna ni—nid ydych yn mynd i amddiffyn y safbwynt. Mae un o bob saith o bobl ar restr aros, ac mae pobl yn aros yn hwy ac yn hwy am driniaeth yma yng Nghymru.

Felly, fel y dywedais, y dewis clir gerbron pobl Cymru, a gerbron pobl y Deyrnas Unedig, yw’r arweinyddiaeth gref a chadarn—[Torri ar draws.]—y mae angen i bobl bleidleisio drosti ar 8 Mehefin yn erbyn y glymblaid o anhrefn y bydd y Blaid Lafur, y cenedlaetholwyr a’r rhyddfrydwyr yn ei chyflwyno, na fydd yn cyflawni’r trafodaethau Brexit sydd eu hangen ar y wlad i wrthsefyll y 27 o aelod-wladwriaethau eraill a fydd yn gwneud cam â ni; na fydd yn cyflawni’r ffyniant economaidd sydd ei angen ar y wlad hon a’i chymunedau; na fydd yn diogelu ein gwasanaethau cyhoeddus; ac yn anad dim, na fydd yn sicrhau’r dyfodol disglair y gwyddom ei fod ar gael i’r wlad hon. Rwy’n hapus i gymryd yr ymyriad.

Diolch am gymryd yr ymyriad. Rydych newydd ei ddweud: a ydych yn dweud yn gyhoeddus, cyn i chi gychwyn ar y trafodaethau, fod 27 gwlad yr UE yn bwriadu gwneud cam â ni? Oherwydd dyna beth rydych newydd ei ddweud.

Pan edrychwch ar yr hyn sy’n dod o’r Comisiwn Ewropeaidd, mae negodi’n golygu dau barti’n trafod er mwyn sicrhau’r fantais orau iddynt. Mae’n ffaith fod gan yr UE fel y mae ar hyn o bryd 27 aelod yn y trafodaethau hynny. Rydym ar yr ochr arall i’r bwrdd hwnnw. Wrth gwrs, maent yn mynd i uno ar safbwynt negodi. Pwy hoffech ei weld yn trafod y strategaeth honno ar ran Prydain? A ydych eisiau Jeremy Corbyn neu a ydych eisiau Theresa May? Oherwydd yr hyn y mae’r rhan fwyaf o bobl y Deyrnas Unedig a’r rhan fwyaf o bobl Cymru yn ei ddweud yw bod ganddynt ffydd yn ein Prif Weinidog, Theresa May, i negodi ar ran y wlad wych hon sydd gennym. Nid oes ganddynt fawr o ffydd, os o gwbl, yng ngallu Jeremy Corbyn i negodi.

Gwnaf y pwynt hwn eto, ac os oes rhywun am ei wrthod—. Gwn fod y Gweinidog cyllid yn un o gefnogwyr brwd Jeremy Corbyn—chwe gwaith ddoe—chwe gwaith—gofynnwyd i Jeremy Corbyn amlinellu beth fydd ei safbwynt yn y pen draw yn y trafodaethau hyn, ac ar chwe achlysur ni allai roi ateb. Digwyddodd hynny wrth lansio cynhadledd y Blaid Lafur. A all fod yn iawn, gyda’r Cwnsler Cyffredinol yn eistedd yno, gyda’r Gweinidog cyllid yn eistedd yno, gyda Mike Hedges yn eistedd draw acw, fod Llafur Cymru mor hapus i ddileu Jeremy Corbyn o’r ymgyrch hon? A ydych yn credu y byddai Jeremy Corbyn yn gwneud Prif Weinidog da? Oherwydd ni all Carwyn Jones ddweud hynny mewn unrhyw ddatganiad y mae’n ei gyhoeddi. Dyna pam y mae angen cefnogaeth yr Aelodau yn y tŷ hwn i’r ddadl hon heddiw, fel y gallwn gael arweinyddiaeth gref a chadarn y Ceidwadwyr mewn Llywodraeth ar ôl 8 mis Mehefin.

Rwyf wedi dethol dau welliant i’r cynnig. Os derbynnir gwelliant 1, bydd gwelliant 2 yn cael ei ddad-ddethol. Galwaf ar Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a’r Seilwaith i gynnig gwelliant 1, a gyflwynwyd yn enw Jane Hutt, yn ffurfiol.

Gwelliant 1—Jane Hutt

Dileu popeth a rhoi yn ei le:

1. Yn nodi y byddai Cymru a’i heconomi’n elwa fwyaf ar Lywodraeth y DU sy’n ymrwymo i fuddsoddi mewn modd teg a chynaliadwy ymhob rhan o’r wlad.

2. Yn gresynu at y ffaith y bydd cynlluniau gwario Llywodraeth bresennol y DU yn golygu bod cyllideb refeniw Llywodraeth Cymru £1 biliwn yn is mewn termau real erbyn diwedd y degawd hwn nag ydoedd ar y dechrau ac y bydd cyllidebau cyfalaf werth £200 miliwn yn llai.

3. Yn gresynu at gynlluniau Llywodraeth y DU i dorri £3.5 biliwn arall o’i chyllideb, gan y gallai olygu bod Cymru’n derbyn £175 miliwn yn llai yn 2019-20.

4. Yn nodi hanes Llywodraeth Cymru o ysgogi twf economaidd, a’r ffaith bod bron i 150,000 o swyddi wedi’u cefnogi yn ystod tymor y Cynulliad diwethaf.

5. Yn croesawu cynlluniau buddsoddi cyfalaf gwerth £7 biliwn Llywodraeth Cymru dros y pedair blynedd nesaf er mwyn cefnogi seilwaith cyhoeddus.

6. Yn nodi rhaglen lywodraethu uchelgeisiol Llywodraeth Cymru sy’n nodi cynlluniau wedi’u prisio ar gyfer:

a) Buddsoddiad ychwanegol gwerth £100 miliwn mewn ysgolion yng Nghymru;

b) O leiaf 100,000 o brentisiaethau ar gyfer pobl o bob oedran;

c) Lleihad bychan yn y dreth fusnes;

d) Cronfa gwerth £80 miliwn ar gyfer triniaethau;

e) Dyblu terfyn cyfalaf gofal preswyl;

f) 30 awr o ofal plant am ddim ar gyfer plant tair a phedair oed y mae eu rhieni’n gweithio, 48 wythnos y flwyddyn.

Cynigiwyd gwelliant 1.

Yn ffurfiol.

Diolch. Galwaf ar Adam Price i gynnig gwelliant 2, a gyflwynwyd yn enw Rhun ap Iorwerth—Adam.

Gwelliant 2—Rhun ap Iorwerth

Dileu popeth a rhoi yn ei le:

1. Yn cydnabod yr angen i amddiffyn Cymru rhag y posibilrwydd o Lywodraeth Geidwadol ddi-hid y DU.

2. Yn credu na ellir dibynnu ar Lywodraeth Cymru na Llywodraeth y DU i amddiffyn Cymru, i hyrwyddo buddiant cenedlaethol Cymru, na chyflawni potensial economaidd y genedl.

Cynigiwyd gwelliant 2.

Diolch i chi, Dirprwy Lywydd. Wyddoch chi, wrth wrando ar dôn y Blaid Geidwadol yn yr etholiad hwn, gallech ddod i’r casgliad ein bod, mewn rhyw ffordd, ar drothwy awr orau Prydain. Pan edrychwch ar yr hyn sy’n digwydd i’r wlad hon mewn gwirionedd, yr hyn a welwch yw Teyrnas Unedig ranedig tu hwnt. Nid hon yw ein hawr fawr, gallai fod yn awr olaf, oherwydd yr hollt economaidd, sef etifeddiaeth fwyaf gwenwynig y Llywodraeth Geidwadol hon.

Gadewch i ni edrych ar y ffeithiau: yn Swydd Efrog, Glannau Humber, Gogledd Iwerddon, Cymru, gorllewin canolbarth Lloegr a gogledd-orllewin Lloegr, mae gweithwyr yn cynhyrchu llai yr awr bellach, yn y flwyddyn ddiweddaraf y mae ffigurau ar gael ar ei chyfer, nag yn 2007. Ble mae’r cynnydd economaidd yno? Ble mae’r tegwch economaidd i’r gwledydd a’r rhanbarthau hynny ar draws y DU? Mae anghydraddoldeb rhanbarthol yn y DU yn uwch nag erioed yn awr—yn uwch nag erioed yn awr, ers dechrau cadw cofnodion, ac mae wedi gwaethygu bob blwyddyn ers 2010.

Rydym yn ei fesur drwy gyfernod Gini ar gyfer anghydraddoldeb rhanbarthol. Roedd yn weddol sefydlog tan yr argyfwng economaidd. Cyn y cwymp hwnnw, roedd yn 0.106. Am y flwyddyn ddiwethaf y mae gennym ffigurau ar ei chyfer, a gyhoeddwyd yn 2016, mae bellach ar 0.126. Mae hynny’n ddigynsail. Dyna gynnydd o 200 y cant ym maint anghydraddoldeb economaidd rhwng gwledydd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig mewn llai na degawd. Dylai fod cywilydd arnoch. A gadewch i ni beidio ag anghofio hefyd fod stori ddynol iawn y tu ôl i’r ystadegau hyn. Dewch gyda mi i rai o drefi’r Cymoedd gogleddol a gweld ar wynebau’r bobl yno yr anobaith sy’n pontio’r cenedlaethau rydych wedi’u taflu iddo. [Torri ar draws.] Yn bendant, fe gymeraf ymyriad.

A gaf fi ofyn, felly, oherwydd mae’n amlwg ers degawdau bellach fod Cymru wedi bod yn cael mwy o arian gan yr UE mewn cymorth rhanbarthol na rhannau eraill o’r DU—a allwch egluro pam ein bod yn dal yn y sefyllfa honno, oherwydd nid mater o’r 10 mlynedd diwethaf yn unig ydyw, nage?

Roedd cronfeydd rhanbarthol Ewropeaidd bob amser yn ysgogiad pitw o’i gymharu â maint y broblem. Roeddem ni yn blaid hon a phleidiau blaengar eraill ledled y DU yn dadlau’r achos yn barhaus na allem ddibynnu’n unig ar gyfran bitw. Roedd y Blaid Geidwadol yn dadlau, wrth gwrs, dros dorri’r gyllideb ar gyfer arian datblygu rhanbarthol Ewropeaidd drwy gydol y cyfnod hwn.

Gadewch i ni edrych ar y ffeithiau. Nid problem yng Nghymoedd yr hen faes glo yn unig yw hon. Edrychwch ar Bowys, ardal a gynrychiolir gan y Blaid Geidwadol—hi sydd wedi perfformio waethaf o gymharu ag unrhyw ran o’r DU o safbwynt cynhyrchiant y pen, 35 y cant yn is na chyfartaledd y DU. Mae’n siarad am ‘ein cenedl’, rwy’n tybio ei fod yn golygu’r Deyrnas Unedig, wel, yn economaidd, nid yw Powys yn yr un wlad â gweddill y Deyrnas Unedig. [Torri ar draws.] Ni dderbyniaf ymyriad arall; rwy’n credu eich bod wedi dweud digon, a bod yn hollol onest. Edrychwch, yn 2010, dywedodd y Canghellor hyn: addawodd ailgydbwyso’r economi fel ei bod yn creu twf economaidd lleol ym mhob rhan o’r wlad. Yn hytrach na chadw at ei addewidion, cyflawni’r gwrthwyneb a wnaeth y weinyddiaeth a gâi ei harwain gan y Ceidwadwyr. Ac onid dyna oedd y patrwm? A ydych yn cofio ‘pleidleisiwch dros las, ac fe gewch wyrdd’? A ydych yn cofio’r ‘Geidwadaeth dosturiol’? Wyddoch chi, gallaf feddwl am rai ansoddeiriau sy’n dechrau gydag ‘c’ i ddisgrifio’r Llywodraeth Dorïaidd hon, ond yn bendant, nid yw ‘compassionate’ yn un ohonynt. Mae ‘ciaidd’, ‘calon-galed’, ‘creulon’ i’w gweld i mi yn eiriau mwy addas am y blaid a roddodd y dreth ystafell wely, y cymal trais rhywiol ac epidemig o hunanladdiadau ymhlith dioddefwyr sâl ac anabl eich diwygiadau ‘lles’, fel y’i gelwir.

Wyddoch chi, mae rhai pobl yn priodoli rhinweddau Churchillaidd i Brif Weinidog y DU? Rwy’n gweld mwy o Chamberlain—o godi disgwyliadau na ellir eu cyflawni. Nawr, yr hyn na all neb ohonom ei wneud yw rhagweld beth fydd yn digwydd nesaf. A fydd Brexit yn ddydd-D, Dunkirk neu Dardanelles—yn fuddugoliaeth ogoneddus, yn fethiant arwrol, neu’n drasiedi ddiangen? Ni all yr un ohonom ragweld hynny gyda sicrwydd, ond yr hyn y gallwn ei ddweud yw bod canlyniad yr etholiad, yn anffodus, ar lefel y DU, eisoes yn glir. Bydd y Prif Weinidog yn ennill, ac fe gaiff ei Brexit di-hid, dinistriol, doed a ddêl. Ond mae’r hyn sy’n digwydd nesaf yn ein dwylo ni. Efallai y bydd y frwydr dros Brydain eisoes ar ben. Y frwydr dros Gymru sydd ar fin dechrau. Ni all Plaid Lafur wan a rhanedig amddiffyn Cymru. Mae’n rhaid i ni ddibynnu arnom ein hunain fel cenedl. Ni yw ein gobaith gorau.

Wrth adael Llywodraeth y DU yn 2010, gadawodd y Blaid Lafur economi ar fin mynd i’r wal, gyda’r diffyg mwyaf yn Ewrop yn ei chyllideb, ac eithrio Iwerddon yn unig. Ond dan law’r Ceidwadwyr, cafwyd yr economi G7 a oedd yn tyfu gyflymaf yn 2016. Mewn cyferbyniad, cafodd y gwledydd a wrthododd galedi fesur llawn ohono.

Wrth hyrwyddo economeg Keynesaidd fel dewis arall, mae’r Blaid Lafur yn methu cydnabod—a Phlaid Cymru—er bod Keynes yn argymell gwario ar fenthyciadau pan fo economi’n dioddef, roedd hefyd yn argymell cwtogi ar wariant y Llywodraeth yn ystod cyfnodau o ffyniant. Ond torrodd Gordon Brown y cylch economaidd drwy esgus bod yna ben draw i ffyniant a methiant. Fel y gŵyr unrhyw ddyledwr, ni allwch ddechrau lleihau dyled nes y bydd gwariant yn disgyn yn is nag incwm. Pe bai’r Trysorlys wedi ceisio lleihau’r diffyg yn gyflymach, byddai’r toriadau wedi bod yn fwy. Yn y byd ariannol go iawn, mae benthycwyr yn benthyg, ond y rhai sy’n rhoi benthyg sy’n gosod y telerau. Pe bai’r Trysorlys wedi ceisio lleihau’r diffyg i raddau llai, byddai toriadau mwy wedi cael eu gwneud.

Roedd yr Aelodau Llafur yma’n gwawdio pan rybuddiais, 13 mlynedd yn ôl, y byddai benthyca Gordon Brown yn arwain at ddydd o brysur bwyso. Roeddent yn gwawdio pan ddywedais, 12 mlynedd yn ôl, fod y Gronfa Ariannol Ryngwladol wedi rhybuddio bod system fancio’r DU yn fwy agored i ddyledion eilaidd nag unman arall yn y byd. Roeddent yn gwawdio pan ddywedais fod y Swyddfa Archwilio Genedlaethol wedi rhybuddio Trysorlys Mr Brown, dair blynedd cyn i Northern Rock fynd i’r wal bron iawn, fod angen iddo sefydlu cynlluniau wrth gefn i ymdrin ag argyfwng bancio, ond ni wnaeth y Blaid Lafur ddim yn ei gylch. Roeddent yn gwawdio pan ddywedais fod yr Awdurdod Gwasanaethau Ariannol wedi adrodd fod y Llywodraeth Lafur yn rhoi pwyslais gwleidyddol parhaus ar yr angen iddynt beidio â bod yn rhy llawdrwm wrth reoleiddio bancio. Nid oes amheuaeth y byddant yn gwawdio yn awr, pan ddywedaf fod Carwyn Jones, wrth gymeradwyo cynllun Jeremy Corbyn i fenthyg £500 biliwn ychwanegol, yn methu dweud wrth bobl Cymru mai toriadau mwy fydd y canlyniad.

Wrth gwrs, nid yw Carwyn Jones yn ddyn diymhongar, ond mae ganddo lawer i fod yn ddiymhongar yn ei gylch. Mae’n parhau i ddatgan mai Cymru sydd â’r lefelau diweithdra isaf yn y DU, ond mae’r ffigurau diweddaraf a gyhoeddwyd yn dangos bod diweithdra yng Nghymru yn uwch na’r lefelau yn Lloegr, Yr Alban a’r DU. Mae’n parhau i gymryd y clod am fewnfuddsoddiad i Gymru, pan chwaraeodd Adran y DU dros Fasnach Ryngwladol ran mewn 97 o’r 101 o fuddsoddiadau tramor uniongyrchol i Gymru y llynedd, a’r DU yw’r wlad sy’n parhau yn y trydydd safle’n fyd-eang o ran faint o fuddsoddiadau tramor y mae’n eu derbyn.

Mae’n fuddiol i Gymru a’r DU gael Undeb Ewropeaidd gref, sefydlog a ffyniannus fel ein cymydog agosaf. Er nad ydym yn cychwyn y trafodaethau Brexit ar ein gliniau, mae ef yn pregethu gwae Brexit, fel y clywsom gan ein cyfeillion ym Mhlaid Cymru hefyd. Wel, ni fydd unrhyw enillydd a chollwyr, dim ond dau enillydd neu ddau gollwr. Bydd unrhyw rwystrau newydd i fasnach a buddsoddiad yn Ewrop nid yn unig yn anghyfrifol yn wleidyddol ond yn beryglus yn economaidd, ac nid yn unig i Ewrop, ond i’r economi fyd-eang ehangach hefyd. Trwy 18 mlynedd o Lywodraeth Lafur Cymru, maent wedi cyflwyno’u hunain fel gwarcheidwaid cyfiawnder cymdeithasol. Ond po fwyaf y siaradent am y peth, y gwaethaf y mae pethau wedi mynd. Ar ôl gwario £0.5 biliwn ar eu prif raglen ar gyfer trechu tlodi, Cymunedau yn Gyntaf, maent yn awr yn ei dirwyn i ben yn raddol ar ôl methu lleihau prif gyfraddau tlodi yng Nghymru, fel y dywedodd y Sefydliad Bevan.

Mae Llafur wedi rhoi i Gymru y ganran uchaf o weithwyr nad ydynt ar gontractau parhaol; y lefelau uchaf o dangyflogaeth ar draws 12 gwlad a rhanbarth y DU; y lefelau ffyniant isaf y pen yn y DU; y ganran uchaf o weithwyr nad ydynt ar gontractau parhaol—rwyf wedi’i ddweud eto; cyfraddau uwch na lefelau’r DU o gyflogau isel, tlodi, tlodi plant a phlant sy’n byw mewn cartrefi di-waith yn hirdymor; canran uwch o blant sy’n byw mewn cartrefi di-waith yng nghymunedau mwyaf difreintiedig Cymru ac argyfwng cyflenwad tai gyda’r lefel gyfrannol isaf o wariant tai o gymharu ag unrhyw un o bedair gwlad y DU ers 1999, ac felly, y toriadau mwyaf yn niferoedd tai newydd, tai cymdeithasol a thai fforddiadwy ers 1999. Mae Llafur y DU, yn y cyfamser, yn nwylo grŵp teyrnged Trotsciaidd—dilynwyr ffwndamentalaidd ideoleg warthus a pheryglus o’r bedwaredd ganrif ar bymtheg. Ond mae Cymru wedi bod yn beilot iddynt ac yn rhybudd i bobl ar draws ein hynysoedd. Mae Llafur yn credu bod ganddynt hawl i reoli a dweud wrth y bobl beth sy’n dda iddynt. Ar y llaw arall, mae’r Ceidwadwyr Cymreig yn ceisio grymuso pobl a chymunedau, a gwneud pethau gyda hwy yn hytrach nag iddynt. Yn lle’r glymblaid o anhrefn a gynigir gan Corbyn a Carwyn, mae’r bobl angen arweinyddiaeth gref a chadarn Theresa May.

A gaf fi yn gyntaf oll atgoffa pobl fod yr argyfwng bancio wedi’i achosi gan farchnad eilaidd yr Unol Daleithiau lle’r oedd pobl yn rhoi benthyg arian a banciau Prydeinig yn prynu eitemau nad oedd ganddynt unrhyw reolaeth drostynt? Achubodd Llafur yn San Steffan y banciau rhag mynd i’r wal. Pe bai’r banciau wedi mynd i’r wal, byddai ein system gyfan wedi mynd i’r wal. A gaf fi—? [Torri ar draws.] Yn bendant.

Diolch i chi, Mike—dim ond rhoi tamaid o’ch meddyginiaeth eich hun i chi. Rydych yn iawn i ddweud bod yr argyfwng bancio wedi’i achosi gan America, ond wrth gwrs, aeth y Llywodraeth Lafur honno i mewn i’r argyfwng yn 2008 gyda diffyg o £80 biliwn. Nid oeddem yn dechrau o’r safle y dylem fod ynddo.

Wel, mater o farn yw hynny ac nid oes gennyf amser i drafod hynny y prynhawn yma. Rwy’n gobeithio y cawn gyfle i wneud hynny eto yn y dyfodol.

Rydych yn dod allan o ddirwasgiad drwy wneud dau beth: yn gyntaf, rydych yn dibrisio arian cyfred ac yn ail, rydych yn atchwyddo’r economi. Mae’r bunt yn hofran felly nid yw wedi mynd drwy ddibrisio ffurfiol ond mae wedi cael ei dibrisio rhwng 14 a 20 y cant yn erbyn y ddoler ers mis Mehefin 2016. Gwyddom hefyd fod dibrisiant yn rhoi hwb yn y tymor byr i allforion, ond yn dod â chwyddiant yn ei sgil. Gan fod gwerth y bunt yn erbyn y ddoler wedi gostwng o dros 4 i rhwng 1.3 a 1.2 o ddoleri i’r bunt, cyn hir byddwn yn siarad am y ffordd arall rownd oni wneir rhywbeth. Nid oes budd hirdymor i ddibrisio, dim ond hwb byr, cicdaniad.

Mae chwyddiant ym Mhrydain, mewn byd heb chwyddiant, wedi dechrau gwneud ei ffordd i fyny ac mae prisiau tai wedi dechrau gwneud eu ffordd i lawr. Rydym wedi cael y ffyniant, yn awr rydym yn aros am y methiant. Bydd £500 biliwn ar brosiectau cyfalaf yn helpu i atchwyddo’r economi. Gan ragdybio bod y Llywodraeth yn benthyca ar 2 y cant drwy fondiau’r Llywodraeth neu fenthyca uniongyrchol, sy’n amcangyfrif uchel yn ôl pob tebyg, yna, dros 30 mlynedd, mae’r ad-daliad cyfalaf yn llai na £1.7 biliwn y flwyddyn a byddai llog ar 2 y cant yn rhywbeth fel £10 biliwn—[Torri ar draws.]—iawn, fe wnaf—ac ar 4 y cant byddai’n rhywbeth fel £20 biliwn. Gan ragdybio mai dim ond ei hanner fyddai’n mynd ar gyflogau—amcangyrif isel—yna bob blwyddyn, drwy drethi, bydd o leiaf £50 biliwn yn dod yn uniongyrchol i’r Llywodraeth—mewn gwirionedd mae’n gwneud mwy na golchi ei wyneb ac ailgylchdroi’r arian yn yr economi.

Byddwn yn ddiolchgar pe gallech—oherwydd rydych yn amlwg wedi gwneud ymchwil ar hyn—enwi un ariannwr, un person sy’n deall dyled gyhoeddus, a fyddai’n cefnogi’r polisi hwn o roi £500 biliwn arall ar gerdyn credyd y Deyrnas Unedig. Clywais yr hyn a ddywedodd Ysgrifennydd y Cabinet ac nid yw’r Gronfa Ariannol Ryngwladol yn cefnogi’r polisi hwnnw.

Mae’r Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd yn ei gefnogi, fel y mae nifer o economegwyr eraill, gan gynnwys rhai economegwyr Americanaidd mawr. Fe ysgrifennaf atoch i roi enwau i chi. Nid ydynt gennyf ar hyn o bryd. Nid oeddwn yn disgwyl gorfod ateb hynny. [Torri ar draws.] Soniwyd wrthyf am Paul Krugman ond ceir nifer ohonynt yn America sy’n credu hynny.

Rydych yn benthyg ar gyfer offer ac adeiladau. Nid ydym yn benthyca ar gyfer cyflogau, rydym yn benthyca ar gyfer gwariant cyfalaf. Gallwn edrych ar hanes America a Phrydain. Herbert Hoover oedd arlywydd America ar adeg o gyni. Trodd ddirywiad economaidd yn ddirwasgiad. Aeth Hoover ar drywydd llawer o bolisïau mewn ymgais i dynnu’r wlad allan o ddirwasgiad; yr hyn na wnaeth oedd atchwyddo’r economi. Cefnogai Hoover ddatblygiadau cyhoeddus newydd, ond nid oedd digon ohonynt. Felly yn awr mae gan Brydain Lywodraeth i’r dde o Herbert Hoover. Sut y daeth America allan ohoni? Drwy ethol Franklin Delano Roosevelt, nid comiwnydd, Trotscïad na dyn yr ystyrid ei fod ar yr asgell chwith hyd yn oed yn y byd ar y pryd; heddiw, mae’n debyg y byddai, gan fod y byd wedi symud gryn dipyn o ffordd i’r dde. Ac fe atchwyddodd yr economi—un enghraifft oedd prosiect dyffryn Tennessee. Roedd angen yr ail ryfel byd ar y Torïaid i atchwyddo economi Prydain drwy fod y Llywodraeth yn benthyca’n sylweddol i dalu am yr ail ryfel byd. Roedd yn rhaid talu am y benthyca a wrthodwyd ganddynt yn y cyfnod cyn yr ail ryfel byd, a fyddai wedi atchwyddo’r economi, yn ystod y rhyfel. Rwy’n siŵr fod y Ceidwadwyr yn edrych at y 1930au fel cyfnod o reolaeth Dorïaidd ddi-dor. Mae Llafur, a Phlaid Cymru rwy’n siŵr, yn edrych arno fel cyfnod o dlodi ac anobaith i lawer a oedd yn byw yng Nghymru.

Nid oes gennyf amser i esbonio sut y cynorthwyodd Cynllun Marshall i ailadeiladu economi gorllewin Ewrop. Gan droi at Lywodraeth gref a chadarn, rwy’n meddwl mai’r dyn sy’n siarad fwyaf am Lywodraeth gref a chadarn yw’r Arlywydd Erdogan, arlywydd Twrci; mae’n credu’n gryf mewn Llywodraeth gref a chadarn. Byddai rhai’n meddwl nad yw ei syniad ef o gryf a chadarn yn arbennig o debyg i’r math o Lywodraeth yr hoffem ei chael. Yr hyn sydd gennym yw Prif Weinidog Torïaidd sy’n gryf gyda’r gwan ac yn wan gyda’r cryf. Theresa May yw’r person lleiaf addas i fod yn Brif Weinidog ers Neville Chamberlain, ac fe weithiodd hynny’n dda, oni wnaeth? Yr hyn rydym ei eisiau yw arweinyddiaeth ar gyfer y wlad gyfan, nid i’r cyfoethog a’r grymus yn unig; parodrwydd i drafod, nid i droi cefn ar ddadleuon arweinwyr; a pharodrwydd i egluro, nid i sloganeiddio. Mae’r arweinwyr gorau bob amser wedi gwrando. Bydd yr arweinwyr gorau bob amser yn gwneud hynny.

Yn olaf, ar yr economi, nid wyf yn siŵr beth sydd dristaf, y rhai ar feinciau’r Ceidwadwyr sy’n gwybod bod angen atchwyddo’r economi ond a fydd yn pleidleisio dros y cynnig hwn, neu’r rhai nad ydynt.

Mae’r ddadl hon y prynhawn yma yn gyfle i dynnu sylw at y trawsnewid sydd wedi digwydd yn economi’r Deyrnas Unedig, diolch i bolisïau’r Llywodraeth Geidwadol. Gwastraffodd Llafur 13 mlynedd mewn grym a gadael etifeddiaeth economaidd ddigalon ar ei hôl. Credaf fod yn rhaid bod Adam Price yn cofio’n iawn yr hyn y mae newydd ei weiddi’n glir ac yn uchel iawn, gan ddweud wrth y Siambr hon am y gofid a’r gwae sy’n digwydd yn awr. Roedd Prydain wedi dioddef y dirwasgiad gwaethaf ers y rhyfel dan law’r Llywodraeth honno a Llafur yn Llundain, nid dan law ein plaid ni. Roedd y wlad yn benthyca £150 biliwn y flwyddyn ar y pryd. Roedd diweithdra wedi cynyddu bron i 0.5 miliwn. Etifeddiaeth o ddyled, dirywiad ac anobaith oedd un Llafur. Dyna oedd eu hetifeddiaeth pan ddaethom i rym yn Llundain. Diolch i benderfyniadau a wnaed gan y Llywodraeth Geidwadol, mae hanfodion yr economi’n gryf.

Y llynedd, tyfodd ein heconomi’n gyflymach na holl economïau gwledydd datblygedig eraill y byd, ar wahân i’r Almaen. Uwchraddiodd y Swyddfa Cyfrifoldeb Cyllidebol ei rhagolwg o dwf y DU ar gyfer 2017 i 2 y cant o 1.24 y cant ers mis Tachwedd diwethaf. Mae honno’n dipyn o gamp. Mae cyflogaeth yn uwch nag erioed. Mae 2.8 miliwn yn uwch ers i Lafur fod mewn grym. Dyna 2.8 miliwn o bobl sydd â sicrwydd o ddod â phecyn cyflog rheolaidd adref i edrych ar ôl eu plant a’u teuluoedd. Dyna dwf economaidd. Rydym wedi torri’r diffyg ariannol bron i ddwy ran o dair. Nid fi sy’n dweud hynny; dyna ffigurau rhagolygon economaidd y byd a welwn. Peidiwch ag ysgwyd eich pen; mae hyn yn wir. Mewn arian parod, mae’r diffyg i lawr o £150 biliwn pan ddaethom i rym i ychydig dros £51 biliwn heddiw. Dangosodd arolwg ym mis Ebrill fod gweithgarwch y sector gweithgynhyrchu yn y DU wedi tyfu ar ei gyflymaf dros y tair blynedd diwethaf. Canfu’r arolwg hefyd fod archebion newydd yn cael eu derbyn ar y gyfradd gyflymaf ers mis Ionawr 2014. Y sector gwasanaeth yw oddeutu tair rhan o bedair o economi’r DU. Tyfodd gweithgaredd yn y sector hwn yn gynt na’r disgwyl ym mis Mawrth eleni. Mae allforion yn cynyddu ac mae’r bwlch masnach yn culhau. Dyna ble mae’r economi’n tyfu gyda pholisi Llundain.

Adam Price a gododd—

Arhoswch funud. Nid yw penderfyniad Prydain i adael yr Undeb Ewropeaidd wedi rhwystro buddsoddiad tramor, gan fod cwmnïau’n dymuno manteisio ar ein heconomi gref a chadarn. Dewch, Adam.

A yw’n derbyn ffigurau ei Lywodraeth ei hun a ddyfynnais fod allbwn fesul gweithiwr yng Nghymru a sawl rhan o’r DU yn dal i fod yn awr mewn gwirionedd, yn y ffigurau diweddaraf, yn is nag yn 2007 pan gafodd ei ethol yn AC Plaid Cymru?

Adam, yr hyn rwy’n ei ddweud yw hyn: peidiwch â chymysgu orennau â—. Mae ein heconomi yng Nghymru, mewn gwirionedd—rydym wedi cael arian gwahanol gyda fformiwla Barnett. Mae ein Llywodraeth yno i ateb. Mae’r rhan fwyaf o’n heconomi yn cael ei rheoli gennym ni yma hefyd. Ni ddylech feio Llundain. Eich addysg, trafnidiaeth, iechyd—enwch unrhyw beth. Ugain maes sydd wedi’u datganoli, nid oes yr un ohonynt wedi cyrraedd y lefel rydych yn ei dyfynnu ar gyfer y rhannau eraill o’r Deyrnas Unedig. Maent wedi cyflawni’n well na ni, ac mae’n fater ohonoch chi a hwythau, nid ni sydd wedi bod yn rheoli ein heconomi ers 1999 mewn gwirionedd.

Mae Qatar yn wlad fach, a bellach maent yn gwario £5 biliwn yn y tair blynedd nesaf yn y rhan hon o’r byd. Pam? Oherwydd eu bod yn gallu gweld y twf economaidd yn dod. Mae Google wedi cyhoeddi y bydd yn buddsoddi £1 biliwn mewn pencadlys newydd yn Llundain a allai greu 3,000 o swyddi newydd erbyn 2020. Mae Toyota, Jaguar, Land Rover a McLaren oll wedi cyhoeddi cynlluniau ar gyfer buddsoddiad o £1 filiwn mewn ffatri weithgynhyrchu yn y Deyrnas Unedig. Wedi manteisio ar y cyfle yno, Adam. Wrth i ni i gyd adael yr Undeb Ewropeaidd, mae Prydain yn parhau i fod ar agor i’r byd i gyd ar gyfer busnes. Rydym i gyd yr un fath. Rydym yr un wlad eangfrydig, hyblyg a dynamig sy’n meddwl yn fyd-eang ag y buom erioed ac rydym bob amser yma i wneud yn siŵr fod y byd yn dod i fasnachu gyda ni a byddwn yn masnachu â hwy. Nid Ewrop yw’r unig ran. Ar y pwynt hwn, mae’n rhaid i mi sôn am Jeremy Corbyn—[Torri ar draws.]

A ydych yn dirwyn i ben, os gwelwch yn dda?

Rhywbeth y methodd y Prif Weinidog ei wneud wrth lansio ei ymgyrch ddydd Llun. Ni allwn ganiatáu—[Torri ar draws.]

A ydych yn dirwyn i ben, os gwelwch yn dda?

Ni allwn ganiatáu—. Ni allwn ganiatáu i Lywodraeth [Anghlywadwy.]—

A ydych yn dirwyn i ben, os gwelwch yn dda? A ydych yn dirwyn i ben, os gwelwch yn dda?

[Yn parhau.]—i roi ein heconomi mewn perygl.

Na. Diolch. Neil Hamilton.

Diolch, Dirprwy Lywydd. Fel Aelod cryf a gweddol gadarn o’r Cynulliad hwn, rwy’n falch iawn o gymryd rhan yn y ddadl hon. Roedd yn ddigon teg fod arweinydd y Ceidwadwyr Cymreig wedi canolbwyntio ar gynnig y Blaid Lafur i fenthyca £500 biliwn yn ychwanegol. Wrth gwrs, mae Canghellor yr wrthblaid yn Farcsydd addefedig, ond rwy’n meddwl bod y polisi hwn yn fwy dyledus i Groucho nag i Karl. Rwy’n cofio bod Groucho Marx wedi dweud mai gwleidyddiaeth yw’r grefft o chwilio am drwbl, ei gael ym mhob man, gwneud diagnosis anghywir ohono, cyn darparu’r feddyginiaeth anghywir. A dyna’n union y mae polisi economaidd y Blaid Lafur yn ei wneud. Fodd bynnag, efallai y byddai mwy o rym i bwynt Andrew R.T. Davies pe na bai am hanes George Osborne fel Canghellor y Trysorlys, lle benthycodd fwy hyd yn oed na’r £500 biliwn y mae Llafur yn awr yn argymell ei wario. Yn wir, fe ddyblodd y ddyled genedlaethol yn y blynyddoedd ers 2010, a benthyciodd £850 biliwn, a’r flwyddyn diwethaf—2016—cynyddodd y ddyled genedlaethol £91.5 biliwn. Dyna £250 miliwn y dydd ac mae bellach yn gyfystyr â £26,000 ar gyfer pob person yn y Deyrnas Unedig. Mae’r llog a dalwn ar y ddyled genedlaethol yn gyfystyr â £40 biliwn y flwyddyn erbyn hyn, sydd bron mor fawr â’r gyllideb amddiffyn yn ei chyfanrwydd. Dyma beth y mae’r Blaid Lafur bob amser yn ei anghofio, wrth gwrs, fod yn rhaid ariannu’r ddyled genedlaethol ac yn y pen draw mae’n rhaid ei had-dalu. Gwnaf, fe ildiaf i’r Aelod.

Diolch, Neil Hamilton, am ildio. Ac rydych yn hollol iawn i ddweud bod y ddyled genedlaethol, wrth gwrs, wedi cynyddu ers 2010, ond y diffyg oedd y pwynt. Mae’r diffyg wedi cael ei leihau, ac roedd y Canghellor George Osborne bob amser yn onest am y ffaith y byddai’n cymryd amser hir i droi’r llong fawr hon o gwmpas. Ni allwch wneud hynny dros nos, oni bai eich bod am achosi difrod enfawr i’r economi.

Mae’n sicr yn wir ei bod yn cymryd amser hir i glirio’r diffyg, ac mae’r Canghellor presennol newydd ymestyn y dyddiad y mae’n honni y byddwn yn dychwelyd i warged i 2025, neu wedi hynny o bosibl, felly nid oes gennyf lawer o hyder y bydd cangellorion Ceidwadol yn y ffrâm honno o feddwl yn gwireddu eu rhethreg.

Ond rhaid i mi ddweud nad yw Plaid Cymru yn cynnig unrhyw ateb i’r broblem hon chwaith, oherwydd, wrth gwrs, pe bai Cymru’n dod yn annibynnol oddi ar y Deyrnas Unedig, byddai yna ddiffyg ariannol anferth i’w leihau. Ac nid oes unrhyw ffordd y gellid gwneud hynny heb greu crebachiad enfawr yn economi Cymru, a fyddai’n achosi crebachiad mwy nag y mae Gwlad Groeg wedi’i brofi ers i’r argyfwng ariannol ddechrau, oherwydd gŵyr pawb ohonom fod Llywodraeth Cymru—. Mae pawb ohonom yn cofio bod Canolfan Llywodraethiant Cymru wedi rhoi ffigurau inni y llynedd, fod yna ddiffyg ariannol o £15 biliwn y flwyddyn yma a bod gwariant y Llywodraeth £15 biliwn yn fwy nag y gellid ei godi o drethi yng Nghymru. Mae hynny’n cyfateb i 24 y cant o economi Cymru. Ni allwch, yn yr amgylchiadau hynny, gyflwyno cynlluniau mawreddog ar gyfer gwariant ar brosiectau cyfalaf neu unrhyw bethau eraill y byddem i gyd yn hoffi gwario arian arnynt os nad yw’r arian gennych ac os nad oes gennych fodd o fenthyg. Yn sicr, ni fydd gennych fodd i fenthyg byth os na allwch gynhyrchu cynllun credadwy ar gyfer sut rydych yn mynd i’w dalu’n ôl. Ildiaf i Mike Hedges.

Oni fyddech yn derbyn bod benthyca ar gyfer cyfalaf yn hollol wahanol i fenthyca ar gyfer refeniw? Mae’n cyfateb i gael morgais i brynu tŷ a benthyca i dalu am y bil bwyd.

Rwy’n cytuno, wrth gwrs, yn amlwg, os yw prosiect cyfalaf yn fasnachol hyfyw, yna mae’n werth ei wneud. Y drafferth gyda chymaint o brosiectau cyfalaf y Llywodraeth yw nad ydynt yn hyfyw. Rydym wedi gweld cymaint o ffiasgos mewn cymaint o feysydd fel nad wyf yn credu bod hwnnw’n mynd i fod yn bolisi credadwy iawn ar gyfer gwario £500 biliwn.

O ganlyniad i adael yr Undeb Ewropeaidd, fel y soniodd Adam Price yn gywir ddigon yn y ddadl hon, byddwn yn cael llawer o ryddid, wrth gwrs, i gynyddu effeithlonrwydd a chynhyrchiant economi Cymru fel rhan o economi fwy cynhyrchiol y Deyrnas Unedig. Wrth gwrs, ceir difidend Brexit o’r arian a dalwn i Frwsel, sef cyfanswm o tua £8 biliwn y flwyddyn, a fydd ar gael naill ai ar gyfer lleihau diffyg neu i’w wario ar y gwasanaeth iechyd gwladol neu beth bynnag. Mae llawer o welliannau eraill yn y ffordd y bydd yr economi’n gweithredu a allai ddeillio o’r rhyddid a fydd gennym i ddyfeisio drosom ein hunain y systemau rheoleiddio sy’n berthnasol yn y wlad hon, systemau y gellir eu teilwra i anghenion economi’r Deyrnas Unedig ac yn wir, economi Cymru.

Mae UKIP yn cychwyn yr ymgyrch etholiadol hon, fel yn wir y cychwynnodd ei ymgyrch ar gyfer etholiad y Cynulliad fis Mai diwethaf a’r etholiad cyffredinol yn ôl yn 2015, drwy gynnig ein bod yn cael toriadau sylweddol mewn gwariant cyhoeddus mewn rhai meysydd er mwyn dargyfeirio’r arian i rywle arall. Hoffem dorri £8 biliwn oddi ar y gyllideb cymorth tramor er mwyn ei ddargyfeirio i brosiectau gwerth chweil fel y gwasanaeth iechyd yn y cartref. Hoffem dorri £300 y flwyddyn oddi ar filiau trydan pobl drwy gael gwared ar drethi gwyrdd sy’n cynhyrchu’r fforestydd o felinau gwynt o gwmpas y wlad. Ond yn bennaf oll, drwy reoli mewnfudo, byddem yn cyfyngu ar gywasgu cyflogau, sydd wedi effeithio’n andwyol ar y rhai sydd ar waelod y raddfa incwm. Gwnaeth Banc Lloegr astudiaeth yn 2015 sy’n dangos, am bob cynnydd o 10 y cant yn y gyfran o fewnfudwyr mewn sector economaidd, roedd cyflogau sector gwasanaeth lled-grefftus a heb sgiliau yn gostwng 2 y cant. Felly, y bobl sydd wedi teimlo gwasgfa mewnfudo torfol o ddifrif yw’r rhai na allant fforddio ymdopi ag ef.

Roedd Adam Price yn hollol iawn i dynnu sylw—fy mhwynt olaf yn yr araith—at y ffaith fod cyflogau Cymru yn 75 y cant o’r cyfartaledd cenedlaethol yn y DU. Mae tlodi yng Nghymru yn warthus. Rydym yn un o ardaloedd tlotaf yng ngorllewin Ewrop, ac mae angen i ni ddefnyddio’r rhyddid newydd a gawn o ganlyniad i adael yr Undeb Ewropeaidd er mwyn trawsnewid economi Cymru o fod yn anialdir y Deyrnas Unedig i fod yn ucheldir eang a heulog y dyfodol.

Nod y ddadl hon heddiw yw tynnu sylw at yr angen i sicrhau’r cynnydd economaidd ardderchog y mae Llywodraeth Geidwadol y DU wedi’i wneud ers dod i rym, ac nid ydym am weld dim yn peryglu hwnnw. Wrth gwrs, Theresa May a Llywodraeth y DU sydd â’r cynllun i hybu ffyniant economaidd drwy broses Brexit a thu hwnt.

Ond mae problemau gyda’r economi yma yng Nghymru: gwyddom fod enillion wythnosol yn dal i fod yn is na’r tair gwlad arall; mae gwerth ychwanegol gros Cymru yn dal i fod yn 71 y cant o gyfartaledd y DU; ac mae’r gyfradd gyflogaeth yn is nag mewn unrhyw ran arall o’r DU. Nid oes gan Lywodraeth Cymru fawr o hygrededd economaidd ar ôl, ddywedwn i, wedi cyfres o fethiannau buddsoddi, ac nid wyf yn meddwl eu bod wedi cael eu crybwyll heddiw—Triumph Furniture, Kancoat, Newsquest, cronfa buddsoddi Cymru ar gyfer adfywio, i enwi rhai yn unig. Byddai llawer yn bryderus wrth weld y Prif Weinidog yn cymeradwyo ymagwedd economaidd Jeremy Corbyn yn ddiweddar, fel yr amlygwyd yn ein cynnig a chan arweinydd yr wrthblaid yn y sylwadau agoriadol i’r ddadl hon.

Dros y saith mlynedd diwethaf, mae Llywodraeth Geidwadol y DU wedi—. Mae’r diffyg wedi gostwng bron i ddwy ran o dair, mae cyflogaeth wedi codi 2.8 miliwn, mae twf yn 1.8 miliwn mewn termau real, yn ail yn unig i’r Almaen, ac nid oes rhaid i’r rhai ar y cyflogau isaf dalu treth incwm o gwbl, a cheir cyflog byw cenedlaethol newydd. Y rhagolwg presennol yw y bydd economi’r DU yn tyfu 2 y cant eleni, a rhagwelir y bydd cyflogau’n codi bob blwyddyn hyd at 2021. Ac wrth gwrs, pan adawodd Gordon Brown ei swydd, onid yw’n ddiddorol fod ansawdd seilwaith y DU ar safle 33 ar draws y byd, o dan wledydd fel Namibia a Slofenia? Yn awr, diolch i’r camau y mae Llywodraeth Geidwadol y DU wedi’u cymryd, rydym yn seithfed yn y byd. Rydym bellach yn cefnogi prosiectau mawr yng Nghymru, wrth gwrs, fel y gwyddom, megis cytundebau dinesig Caerdydd ac Abertawe, yn ogystal â chytundeb gogledd Cymru.

A wnaiff yr Aelod ildio?

Gwnaf.

A all gadarnhau y bydd y maniffesto Ceidwadol yn ymrwymo i’r morlyn llanw ym mae Abertawe?

Wel, nid wyf yn rhan o’r trafodaethau ar y maniffesto Ceidwadol, ond roedd maniffesto’r Ceidwadwyr, wrth gwrs, yn rhoi’r ymrwymiad hwnnw, ac yn gwneud yr ymrwymiad hwnnw, wrth gwrs, yn ôl yn etholiad cyffredinol 2015. Yn yr hydref, cyhoeddodd y Canghellor y bydd yn darparu—. Cyhoeddodd y bydd yn darparu £400 miliwn o fuddsoddiad ychwanegol dros y pum mlynedd nesaf, a gobeithiaf y bydd Llywodraeth Cymru yn gwario hwnnw ac yn blaenoriaethu hwnnw ar drafnidiaeth, seilwaith digidol, tai, ac ymchwil a datblygu. Oherwydd gwyddom y byddai buddsoddi mewn rhwydweithiau trafnidiaeth yn creu seilwaith o’r radd flaenaf a bydd hynny’n arwain, wrth gwrs, at swyddi gwell a chyflogau gwell. Mae gennym broblemau cysylltedd enfawr ledled Cymru ac mae’n rhwystr i economi Cymru. Rwy’n gwybod yn iawn am hynny yn fy etholaeth fy hun. Mae angen technolegau newydd arnom i’w gwneud yn haws i gwmnïau tramor fasnachu yma, gan gynnwys datblygu a buddsoddi mewn technoleg ddigidol megis band eang a thechnoleg symudol. Mae Llywodraeth y DU wedi rhoi strategaeth ddiwydiannol uchelgeisiol ar waith, i wneud Cymru’n lle cryfach, tecach, a mwy llwyddiannus—

A wnewch chi dderbyn ymyriad?

Mewn munud. Mewn munud. Ond rydym yn—[Torri ar draws.] Mewn eiliad. Ond rydym yn dal i aros i Lywodraeth Cymru gyflwyno ei strategaeth economaidd dros flwyddyn—dros flwyddyn—ar ôl ei haddo, ac wrth gwrs, caiff dur ei grybwyll yn helaeth yn y ddogfen honno yn ogystal. Rwy’n gobeithio y bydd gan Ysgrifennydd y Cabinet newyddion i ni heddiw am ei gynlluniau ar gyfer ei strategaeth economaidd. Mae Prif Weinidog Cymru yn parhau i feio, i roi’r bai ar Lywodraeth y DU, wythnos ar ôl wythnos, ond mae gan Lywodraeth Cymru bwerau yn ei dwylo ei hun i wneud penderfyniadau yma, pwerau nad yw’n eu defnyddio. Felly, mewn ymateb i’r ddadl hon heddiw, rwy’n gobeithio y bydd Ysgrifennydd y Cabinet yn cadarnhau y bydd yn ymgysylltu’n adeiladol gyda’i gymheiriaid yn y DU er mwyn sicrhau y bydd potensial llawn strategaeth ddiwydiannol y DU yn cael ei wireddu yma yng Nghymru. Mae gan Lywodraeth Geidwadol y DU weledigaeth ar gyfer Cymru fodern, lwyddiannus, uchelgeisiol sy’n sicrhau bod pob rhan o’r DU yn gweithio hyd eithaf ei gallu, ac rwy’n gobeithio y bydd Llywodraeth Cymru hefyd yn rhannu’r un uchelgais.

Diolch. Galwaf ar Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a’r Seilwaith, Ken Skates.

Diolch, Dirprwy Lywydd, a hoffwn ddechrau drwy ddiolch i’r Ceidwadwyr Cymreig am gyflwyno’r ddadl hon yn y Siambr heddiw. Heddiw, mae’r bwlch yn y gyfradd gyflogaeth rhwng Cymru a gweddill y DU oddeutu 1.5 y cant. Cyn y dirwasgiad roedd yn 3 y cant. Ar ddechrau datganoli, roedd yn 6 y cant. Mae wedi haneru a haneru eto, ac o edrych yn ôl dros y blynyddoedd diwethaf, yn erbyn cefndir y dirwasgiad a blynyddoedd o gyllidebau caledi, mae’n amlwg fod economi Cymru wedi perfformio’n dda—nid ar gyfer yr ychydig, ond ar gyfer y lliaws. Mae Llywodraeth Cymru wedi cael llwyddiant amlwg—llwyddiant amlwg a hanes o ddarparu dros dymor y Cynulliad diwethaf. Ac ers datganoli, mae Cymru wedi gweld y cynnydd mwyaf ond pedwar o gymharu â holl genhedloedd a rhanbarthau’r DU yn ei gwerth ychwanegol gros ers datganoli.

Ar adeg y cwymp economaidd, pan ostyngodd hyder yn yr economi a phan ddechreuodd cwmnïau ddiswyddo pobl, yr arweinyddiaeth a ddangoswyd gan y Llywodraeth hon yng Nghymru, ochr yn ochr â busnesau, undebau, a phartneriaid eraill, a luniodd raglenni ProAct a ReAct. Y gwaith a wnaethom a ataliodd fwy na 15,000 o bobl ifanc rhag profi diweithdra, oherwydd ein bod wedi cyflwyno Twf Swyddi Cymru. Ac yn ystod tymor diwethaf y Cynulliad, cafodd bron i 150,000 o swyddi eu cynnal drwy gymorth uniongyrchol gan Lywodraeth Cymru, gyda llawer mwy mewn rhwydweithiau cadwyni cyflenwi lleol. Er mwyn parhau i gyflawni’r llwyddiant hwn, rydym wedi nodi ein blaenoriaethau yn ein rhaglen lywodraethu. Mae ‘Symud Cymru Ymlaen’ yn nodi gweledigaeth o ffyniant i bawb, drwy greu Cymru sy’n fwy ffyniannus a diogel, Cymru sy’n fwy unedig a chysylltiedig, yn fwy egnïol, yn fwy uchelgeisiol ac yn dysgu, ac yn fwy cysylltiedig.

Dirprwy Lywydd, mae caledi a orfodwyd gan Lywodraeth y DU wedi parhau bellach ers saith mlynedd, ac eto benthyciodd y Torïaid—

A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ildio?

Ac eto benthyciodd y Torïaid—. Fe wnaf mewn munud. Ac eto benthyciodd y Torïaid fwy yn y Llywodraeth ddiwethaf na phob Llywodraeth Lafur arall mewn hanes wedi’u cyfuno.

Rwy’n ystyried hynny’n eironig. Un funud rydych yn lladd arnom am galedi, a’r funud nesaf rydych yn dweud ein bod yn benthyca gormod, ydych, yn y fan honno, ond clywsom gan y prif siaradwr ar ran Plaid Cymru am Gymru nad yw’n debyg mewn unrhyw fodd i’r Gymru roeddech chi’n sôn amdani, Ysgrifennydd y Cabinet. Pwy sy’n iawn? Chi neu ef?

Byddwn yn cytuno ag Adam Price am gydraddoldeb rhanbarthol ar draws y DU, a dyna pam yr ydym wedi bod yn glir wrth amlinellu ymyrraeth yng Nghymru a fydd yn seiliedig ar atebion yn ymwneud â llefydd ar lefel ranbarthol, gan greu economïau rhanbarthol cryf i ledaenu’r cyfoeth mewn modd dilys, rhywbeth y dylai Torïaid y DU edrych arno. Mae’r Aelod yn sôn am fenthyca gormod. Roedd y Llywodraeth Dorïaidd rhwng 2010 a 2015 wedi benthyg mwy na £500 biliwn, a beth oedd ganddynt i’w ddangos amdano? Wel, gadewch i ni edrych ar yr hyn oedd ganddynt i’w ddangos amdano: y dreth ystafell wely—rhoesant dreth ystafell wely i ni, oni wnaethant? A’r dreth ar basteiod. A gofiwch y dreth ar basteiod? Maent bellach wedi gwneud llanast o drethi ar gyfer pobl hunangyflogedig. Rhoesant dreth y pen anfad i ni yn y gorffennol, wrth gwrs. A wyddoch chi beth y mae pobl yn eu galw yn Ne Clwyd? Taxastrophe Tories. Dyna beth ydynt. Maent yn feistri ar dreth ar werth uwch. Hwy a bedlerodd y dreth ar damponau. Ni allwch ymddiried yn y Torïaid gyda threthi nac arian cyhoeddus.

Dirprwy Lywydd, mae’n hollol amlwg o’n galwadau ar Lywodraeth y DU fod yn rhaid i galedi ddod i ben. Mae angen ysgogiad ariannol arnom i gefnogi ein gwasanaethau cyhoeddus ac i gynyddu buddsoddiad ar gyfer gweithgareddau economaidd mawr eu hangen, yn enwedig yn awr gan ein bod yn wynebu her ddigynsail sy’n galw am ymateb digynsail. Argymhellwyd buddsoddi mewn seilwaith gan ystod eang o gyrff, gan gynnwys y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd a’r Gronfa Ariannol Ryngwladol. Mae’r Gronfa Ariannol Ryngwladol wedi dweud dro ar ôl tro fod tanfuddsoddi wedi bod yn y seilwaith dros flynyddoedd o Lywodraethau Torïaidd, ac mae’n rhaid rhoi sylw i hynny. Y cyngor gan y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd oedd i wledydd fanteisio ar gostau benthyca isel i ariannu buddsoddiad cyhoeddus. Mae buddsoddi yn y seilwaith yn flaenoriaeth i’r Llywodraeth hon, gan adlewyrchu tystiolaeth fod seilwaith da’n allweddol i ddatblygiad economaidd, yn ail yn unig i sgiliau uwch. Rydym wedi anfon neges glir i’r farchnad fod Cymru’n agored i fusnes, gydag ymrwymiad i ffrwd o bartneriaethau cyhoeddus-preifat mawr. Mae’r ffrwd yn cynnwys cwblhau gwaith deuoli ar yr A465, adeiladu cyfleuster gofal canser arbenigol, a chyfran ychwanegol o fuddsoddiad yng nghyfnod nesaf y rhaglen ysgolion ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain.

Dirprwy Lywydd, mae ein record o gefnogi 150,000 o swyddi yn ystod tymor diwethaf y Cynulliad, o ymladd am ddyfodol i’r diwydiant dur, o atal mwy na 15,000 o bobl ifanc rhag profi diweithdra, o sicrhau mewnfuddsoddiad mwy nag erioed, yn dangos y bydd y Llywodraeth hon yng Nghymru yn parhau i sefyll dros fuddiannau Cymru.

Diolch yn fawr iawn. Galwaf ar Nick Ramsay i ymateb i’r ddadl. Nick Ramsay.

Diolch. Wel, os nad oeddech yn ymwybodol fod y Ceidwadwyr Cymreig yn credu mewn arweinyddiaeth gref a chadarn cyn y ddadl hon, rydych yn gwybod hynny bellach, ac mae ein cynnig a’r cyfraniadau a wnaed heddiw, yn sicr o’r ochr hon i’r Siambr, wedi ailadrodd yr angen i’r arweinyddiaeth honno yn y DU barhau y tu hwnt i 8 Mehefin. Nawr, wrth gwrs, er bod Plaid Lafur Jeremy Corbyn yn creu bygythiad go iawn i economi a lles y DU, nid yw o reidrwydd yn golygu y dylid paentio Llywodraeth Lafur Cymru â’r un brwsh. Mae’n debyg mai chi yw’r rhan fwyaf synhwyrol o’r Blaid Lafur sydd ar ôl yn y DU. Nid yw honno’n ganmoliaeth fawr, fe wn, ond cymerwch hi yn yr ysbryd y’i bwriadwyd. Mae’n eironig iawn mai gwaith Ysgrifennydd y Cabinet ar gyfer seilwaith, Ken Skates, oedd amddiffyn Jeremy Corbyn—nid yr Aelod mwyaf Corbynaidd ar y fainc flaen, ond dyna ni. Gwerthfawrogais yr eironi, Ken.

Gallwch ddychmygu ein siom pan gymeradwyodd y Prif Weinidog y cynnig i fenthyg £500 biliwn ychwanegol. Byddai cynnydd o £500 biliwn i’r gofyniad benthyca sydd gan Brydain ar hyn o bryd yn gyfan gwbl wallgof. Cofiwch, gallwch weld efallai fod Plaid Lafur y DU bellach yn teimlo bod yn rhaid iddynt fabwysiadu polisïau cyllidol gwallgof o’r fath er mwyn ariannu eu rhestr gynyddol o ymrwymiadau gwariant heb eu hariannu—rhestr wariant a fyddai’n creu risg o suddo’r economi, pe bai’n cael ei gweithredu, yn y glymblaid o anhrefn rydym wedi siarad cymaint o weithiau amdani heddiw. A phe bai’r sefyllfa honno’n digwydd i economi’r DU, diolch i Blaid Lafur y DU, Llywodraeth Cymru yn y fan hon a fyddai’n dioddef yn y pen draw, pa bynnag liw gwleidyddol fydd i honno. Oherwydd os oes gennych bolisi cyllidol heb ei reoli a gofyniad benthyca heb ei reoli’n cynyddu dros y blynyddoedd i ddod, yna ni fyddai gennych arian i’w wario, yn y pen draw, gan na fyddai’r arian yn cael ei gynhyrchu ar draws lefel y DU i ddod yma i’ch cynnal.

A wnaiff yr Aelod ildio?

Gwnaf.

A all ddweud wrthyf ar sawl achlysur yn y 100 mlynedd diwethaf y mae’r DU wedi bod â gwarged ac wedi bod heb unrhyw ddyled genedlaethol o gwbl?

Mae dyled yn rhan bwysig, yn arf cyllidol pwysig, ac rydym wedi bod mewn dyled. Ond rydych yn mynd yn ôl i’r 1990au, pan oedd y diffyg oddeutu £20 biliwn, ac rydych yn edrych ar yr adeg pan adawodd y Blaid Lafur yn 2010, pan oedd ymhell dros £150 biliwn. Felly, yn amlwg, mae wedi bod ar lwybr tuag i fyny ac mae angen ei reoli. Gan fod Plaid Cymru wedi dod i mewn i’r ddadl hon, a gaf fi ddweud—? Nid oes gennyf lawer o amser, ond fe ddywedaf hyn: Adam Price, fe siaradoch yn angerddol, ond roeddech yn ymddangos yn awyddus i feio’r blaid Geidwadol am holl broblemau Cymru. Wel, Adam, nid y blaid Geidwadol sydd wedi bod yn dominyddu gwleidyddiaeth Cymru ers 100 mlynedd. Ac rydych yn gwybod hynny yn eich calon. Nid y Ceidwadwyr oedd yn dominyddu Prydain rhwng 1997 a 2010, pan gynhyrchwyd cymaint o’r ddyled hon yn y lle cyntaf a’n gadael yn y sefyllfa hon. Ac nid fy mhlaid i yn y fan hon, fy ngrŵp yma, a fu’n dominyddu gwleidyddiaeth Cymru ac yn dominyddu’r Cynulliad hwn ers dyfodiad datganoli yn 1997. Pleidiau eraill a fu’n llywyddu dros hyn. Felly, os oes gennych broblemau gyda’r olwg sydd ar Gymru heddiw—ac rwy’n deall bod gennych—yna peidiwch ag edrych draw ar yr ochr hon i’r Siambr am y broblem. Edrychwch yma am yr atebion, ond nid am y broblem, gan fy mod yn gwybod ble mae honno.

Wel, mae’r ymateb yn eithaf syml, onid yw? Maent wedi bod mewn grym yng Nghymru ers 100 mlynedd. Am y rhan fwyaf o’r amser hwnnw yn San Steffan, rydych wedi bod mewn grym. Rydych yn gyfrifol am gyflwr ofnadwy ein heconomi a’n cymdeithas fel cenedl. Cywilydd arnoch.

Ac roedd Plaid—[Torri ar draws.] Ac roedd Plaid Cymru yn rhan o’r Llywodraeth honno yng Nghymru rhwng 1999 a—[Anghlywadwy.]

Ni allwch gael eich clywed am fod eich meic wedi’i ddiffodd.

[Anghlywadwy.]—thros yr ychydig fisoedd diwethaf. Mae’n drueni fod Plaid Cymru’n dewis ymosod ar y Blaid Geidwadol er nad hi sydd i’w beio. Gadewch inni fwrw ymlaen â’r gwaith o ddarparu arweinyddiaeth gref a chadarn ar gyfer y DU.

Y cynnig yw derbyn y cynnig heb ei ddiwygio. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Felly, gohiriwn y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.

Oni bai bod tri Aelod yn dymuno i’r gloch gael ei chanu symudaf yn syth at y cyfnod pleidleisio yn awr. Iawn, symudwn yn awr at y cyfnod pleidleisio.