1. 1. Cwestiynau i’r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 16 Mai 2017.
3. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am gynnydd ymrwymiad Llywodraeth Cymru i godi’r uchafswm cyfalaf ar gyfer y rhai a gaiff eu derbyn i ofal preswyl? OAQ(5)0598(FM)
Gwnaf. Rydym ni’n cyflawni’r ymrwymiad ‘Symud Cymru Ymlaen’ hwn, sy’n un o’r chwech uchaf. Mae cyflwyniad fesul cam ar y gweill, a chyflwynwyd y cynnydd cyntaf i £30,000 ym mis Ebrill. Rydym ni wedi darparu £4.5 miliwn i awdurdodau lleol yn 2017-18 i gyflawni'r cynnydd hwnnw.
Diolchaf i'r Prif Weinidog am yr ymateb yna ac rwy’n canmol Llywodraeth Cymru am gymryd camau cynnar iawn i gyflawni’r addewid hwn i godi'r terfyn cyfalaf i fwy na dwbl yn ystod oes y tymor Cynulliad hwn, i £50,000. Rydym ni’n gwybod yn aml iawn mai'r unig ased sydd gan lawer o'n hetholwyr yw cartref, felly mae mwy na’i ddyblu yn cael budd anghymesur o fawr i’r hyn y gallant ei drosglwyddo i’w perthnasau ar ryw adeg.
Felly, ynghyd â hyn, bydd diystyriaeth lawn i gyflwyno’r pensiwn anabledd rhyfel yng Nghymru, sy'n golygu nad oes rhaid i gyn-filwyr Cymru ddefnyddio unrhyw ran o hwn i dalu am y gofal sydd ei angen arnynt mwyach. Mae hyn yn rhan o ni yn cadw ein cyfamod i'r rheini a roddodd eu bywydau mewn perygl dros eu gwlad. Felly, a gaf i ofyn i'r Prif Weinidog a oes ganddo unrhyw syniad, nawr, pa fath o rifau y gallem ni fod yn sôn amdanynt o ran y rhai a allai elwa ar y polisi ardderchog hwn?
Wel, bydd tua 250 o bobl yn elwa ar y cynnydd cychwynnol i £30,000. Bydd hyd at 1,000 yn elwa ar y cynnydd i £50,000. Mae hyn yn gyfanswm o 4,000 o breswylwyr cartrefi gofal sy’n talu cost lawn eu gofal preswyl, felly canran sylweddol.
Prif Weinidog, rydym ni’n cefnogi'r gwelliant i’r polisi hwn, wrth gwrs, yn enwedig y rhan sy'n ymwneud â diystyriaeth y cyn-filwyr, ond ai’r cap cynilion hwn mewn gwirionedd yw’r gorau y gallwch chi ei wneud i bobl sydd wedi ymdrechu’n galed dros bren, ar draul bersonol aberthau personol o ran gwario yn aml iawn, fel eu bod yn cynilo mwy? Nawr, mae Jeremy Corbyn wedi dweud yn ddiweddar nad yw’n gyfoethog, er ei fod yn ennill mwy na £138,000 y flwyddyn, ac mae prisiau tai yng Nghymru yn £175,000 y flwyddyn ar gyfartaledd. Felly, onid ydych chi’n cytuno bod yr addewid £100,000, y cap a addawyd gan y Ceidwadwyr Cymreig, yn ôl pob tebyg yn adlewyrchiad mwy realistig o'r gwaith caled y mae pobl wedi ei wneud i ennill yr arian hwn yn ystod eu bywydau?
Wel, nid yw’r addewid a oedd gan y Ceidwadwyr Cymreig wedi ei gostio'n gywir a cheir cost i faint y byddai polisi o'r fath yn ei gostio. Gwyddom y bydd 25 y cant, yn fras, o breswylwyr cartrefi gofal yng Nghymru yn elwa ar y polisi hwn, ac mae'n enghraifft arall o Lywodraeth Cymru yn cadw ei haddewidion, fel yr ydym ni wedi ei wneud dros y chwe blynedd diwethaf.