Diolch am y gyfres yna o gwestiynau. Wrth gwrs, i fod yn glir iawn, mae gennym ymrwymiadau maniffesto cenedlaethol ynghylch gwella gofal seibiant i ofalwyr. Gallwch ddisgwyl i ni wneud cynnydd ar hynny yn ystod tymor y Llywodraeth hon. O ran eich pwynt cyffredinol ynghylch ymwybyddiaeth yn gyffredinol, sy’n hollol deg yn fy marn i, ar draws y sector cyhoeddus—. Mae'n rhywbeth yn ymwneud â’r hyn sy’n gymuned sy’n deall dementia yn gyffredinol, nid yw’n ymwneud yn unig â llond llaw o unigolion na dim ond am wasanaethau cyhoeddus, mae'n ymdrin â rhyngweithio gyda'r cyhoedd, ac mae hynny'n cynnwys unigolion a chwmnïau yn ogystal â gwasanaethau cyhoeddus. Mae hynny’n cael ei gydnabod yn yr hyn yr ydym yn ceisio’i gyflawni wrth gael cymunedau sy’n deall dementia yn gyffredinol.

Gofynasoch bwynt penodol ynghylch sut bydd gweithiwr gofal neu weithiwr cymorth arbenigol yn edrych yn y dyfodol ac, wrth gwrs, rhywbeth i ni ei ddatblygu fydd hynny wrth ddeall anghenion unigolion a sut y gallwn ddeall sut yr ydym yn comisiynu ac yn darparu hynny mewn gwirionedd, boed hynny drwy'r sector statudol neu'r sector gwirfoddol. Enghreifftiau yw, er enghraifft, dealltwriaeth, sy’n cael ei datblygu trwy’r gwaith a wnaed yng Nghymru, o bobl, er enghraifft, â dementia sy'n gysylltiedig ag alcohol a beth allwn ni ei wneud i gefnogi'r bobl hynny mewn maes penodol ac arbennig yn ogystal. Felly, mae gwaith penodol yr ydym ni’n ei wneud i geisio deall sut y gallai ac y dylai hynny edrych.

Yna, wrth gwrs, rydym yn dod yn ôl at y cwestiwn ehangach o sut yr ydym yn comisiynu’r cymorth hwnnw a sut y caiff ei ddarparu wedyn yn ymarferol. Ac yma rwy'n credu bod hynny’n mynd yn ôl at eich nifer o gwestiynau agoriadol am y swyddogaeth ar gyfer y GIG a phwy fydd yn gyfrifol am gyflawni'r camau gweithredu a nodwyd gennym yn y cynllun. Wel, wrth gwrs, o safbwynt y Llywodraeth, petawn yn nodi bod yn rhaid i’r trydydd sector ymgymryd ag ystod o weithgareddau, mae'n anodd i unigolion yn y lle hwn, neu hyd yn oed y cyhoedd, ein dwyn i gyfrif am yr hyn y mae’r trydydd sector yn ei wneud neu ddim yn ei wneud o'i wirfodd. Mae yna rywbeth amdanom sy’n deall y cydbwysedd yn y cynllun gweithredu, a fydd yn nodi beth y gallai’r Llywodraeth, neu sefydliadau yn y Llywodraeth, yn rhesymol ddisgwyl cymryd cyfrifoldeb dros eu gwneud. Ond mae hefyd yn dod yn ôl at y pwynt bod hwn wedi’i lunio yn rhan o'r cyn-ymgynghoriad o fewn y sector a gydag unigolion. Felly, mae llawer o'r hyn a welwch yma yn dod yn uniongyrchol gan y sefydliadau a’r unigolion hynny a ddywedodd, ‘Dyma beth yr ydym ni’n dymuno ei weld'. Rwy'n credu bod hynny'n beth da. Mae'n dangos ein bod wedi gwrando o ddifrif ar yr hyn yr oedd gan bobl i’w ddweud, ond maen nhw’n cydnabod, hefyd, bod angen darparu’r cydbwysedd hwn mewn cymorth anfeddygol, a chael hynny’n iawn yn y dyfodol.

Felly, mae'n ymwneud â’r comisiynu a dealltwriaeth o’r anghenion yn y lle cyntaf. Unwaith eto, fe welwch y broses honno’n digwydd o fewn y bensaernïaeth a luniwyd gan y gwasanaethau cymdeithasol a’r Ddeddf llesiant, ond fe welwch hynny wrth i ni fynd ymlaen i gyflawni hyn. Fel y dywedais yn fy araith, mae dull ar draws y Llywodraeth sy’n angenrheidiol i wneud hynny, ond hefyd dull y tu allan i'r Llywodraeth, i lywodraeth leol, i'r trydydd sector, ac, wrth gwrs, fel y soniasoch yn gywir, unigolion a chymunedau.