4. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet amlinellu cynlluniau Llywodraeth Cymru i leihau achosion o ollwng sbwriel? OAQ(5)0146(ERA)

Diolch. Nod Llywodraeth Cymru yw atal sbwriel rhag cael ei ollwng yn y lle cyntaf. Rydym yn cefnogi ac yn ariannu ystod o raglenni sy’n canolbwyntio ar addysg, gwella camau gorfodi, ac ymgysylltiad a chyfranogiad y gymuned. Trwy annog pobl i ymfalchïo yn eu hamgylchedd, byddwn yn sicrhau gwelliannau a fydd yn para’n hirach.

Mae’n dda eich gweld yn ôl, a gwn y byddwch chithau, fel finnau, a’r rhan fwyaf o’r Aelodau Cynulliad eraill yma, wedi cael nifer o sylwadau gan etholwyr am eu pryderon ynglŷn â sbwriel, baw ci a thipio anghyfreithlon, ac wrth gwrs, mae’n hanfodol i iechyd y cyhoedd, ac yn arbennig mewn ardaloedd sy’n dibynnu ar dwristiaeth, fod gennym strydoedd glân, diogel a dymunol i gerdded ar hyd-ddynt. Cydnabuwyd yn ddiweddar, drwy’r ymgyrch ‘pa mor lân yw ein strydoedd?’, mai Sir Benfro sydd â’r strydoedd glanaf yng Nghymru, ac nid oes cywilydd gennyf ddweud bod hyn yn bluen yn het Sir Benfro. Felly, Ysgrifennydd y Cabinet, a wnewch chi ymuno â mi, yn gyntaf oll, i ganmol gwaith y timau glanhau strydoedd yn Sir Benfro, sydd allan yno’n gofalu am y strydoedd hyn drwy’r amser, yn enwedig yn nhywydd Sir Benfro, sydd naill ai’n wych neu’n arw iawn. Ond yn anad dim, a allech ddweud wrthym sut rydych yn bwriadu defnyddio’r enghraifft honno o arfer orau i’w lledaenu ledled Cymru er mwyn gwella ein strydoedd yn gyffredinol, sbwriel, baw ci, sydd mor aml yn peri pryder i gymaint o’n hetholwyr.

Rwy’n siŵr y bydd y rhan fwyaf o’r Aelodau yn y Siambr yn gyfarwydd â’r hyn a ddywedwch. Mae ein bagiau post yn aml yn llawn cwynion o’r fath, ac rwy’n sicr yn llongyfarch Sir Benfro ar gael y strydoedd glanaf, ac mae’n bwysig iawn fod yr arferion gorau hynny’n cael eu rhannu. Byddwch yn gwybod am y sawl cynllun sydd gennym. Rydym yn cefnogi Cadwch Gymru’n Daclus, er enghraifft, a gwn eu bod wedi cynnal arolwg yn ddiweddar o lendid strydoedd a ddaeth i’r casgliad fod 95.5 y cant o’r strydoedd a arolygwyd wedi cael gradd B ac uwch. Felly, mae hynny’n eithaf derbyniol i’r cyhoedd, ond credaf ei bod yn hynod bwysig fod pob ardal yn anelu’n uwch.

A gaf fi ychwanegu fy nghroeso at yr holl groeso rydych wedi’i gael eisoes, Gweinidog? Rydym wedi cael ambell i syniad diddorol yn ddiweddar a all helpu i leihau sbwriel. Rwy’n meddwl am syniadau ar gyfer mynd i’r afael â mater deunydd pacio gormodol ar fwyd. Efallai ei bod yn gynnar i ofyn hyn i chi, ond beth yw eich barn ar y cychwyn ynglŷn ag a allai hynny fod yn beth da?

Yn sicr, credaf fod angen inni leihau faint o ddeunydd pacio a ddefnyddir, ac roeddwn yn arswydo wrth weld—prynodd fy merch rywbeth gan gwmni adnabyddus iawn nad wyf am eu henwi, a chredaf fod yr eitem oddeutu’r maint hwn ac roedd y deunydd pacio’n gwbl enfawr, a gwnaeth hynny i mi gysylltu â swyddogion ar unwaith i’w hatgoffa bod hyn yn rhywbeth y credaf fod gwir angen inni ei ystyried. A’r hyn rydym am ei wneud yw comisiynu astudiaeth ddichonoldeb, ac mae angen i honno edrych ar y costau a’r buddion a’r holl opsiynau sydd ar gael i leihau faint o ddeunydd pacio a ddefnyddir ar gyfer bwyd a diod, mewn un maes. Mae angen i ni ystyried cynyddu cyfraddau ailgylchu a lleihau sbwriel fel rhan o gynllun sy’n rhoi mwy o gyfrifoldeb ar y cynhyrchwyr. Cyfarfûm â chwmni diodydd adnabyddus iawn ynglŷn â’r hyn y gallant ei wneud mewn perthynas â chwpanau untro. Credaf fod cyfleoedd enfawr yma i ni allu lleihau’r defnydd o ddeunydd pacio.

Tynnwyd cwestiwn 5 [OAQ(5)0149(ERA)] yn ôl. Felly, cwestiwn 6, David Melding.