7. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am lefel y cyllid ysgolion yng Nghymru? OAQ(5)0137(EDU)

Diolch yn fawr iawn, Mark. Mae awdurdodau lleol yn gyfrifol am ariannu ysgolion yng Nghymru, a’r llynedd, roedd y gyllideb ar gyfer gwariant gros ar ysgolion yn £2.5 biliwn i gyd. Roedd hynny 0.9 y cant yn uwch nag yn 2015-16. Dirprwyodd awdurdodau lleol fwy na £2.1 biliwn o’r arian i ysgolion.

Diolch. Ym mis Medi 2010, gwnaeth Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru ymrwymiad i gynyddu cyfraddau dirprwyo i ysgol i 80 y cant mewn dwy flynedd, gan weithio tuag at 85 y cant o fewn dwy flynedd arall—h.y. 2014. Pan holais eich rhagflaenydd ym mis Mawrth y llynedd, mynegodd ei fod yn deall fod pob awdurdod lleol yng Nghymru wedi rhagori ar y gyfradd ddirprwyo o 85 y cant a dywedodd fod Llywodraeth Cymru wedi pennu disgwyliad iddi gyrraedd 90 y cant yn ystod tymor y Cynulliad hwn. Fodd bynnag, dangosodd ffigurau 2016-17 a gyhoeddwyd gan Lywodraeth Cymru fod 14 o’r 22 awdurdod lleol yng Nghymru yn dal yn is na’r ffigur o 85 y cant, a bod pob un ohonynt yn is na’r ffigur o 90 y cant. A allwch gadarnhau beth yw nod y Llywodraeth hon yn y maes hwn, a sut y mae’n bwriadu cau’r bwlch?

Wel, Mark, mae’n bwysig fod awdurdodau lleol yn cael cymaint o arian addysg, sy’n cael ei roi iddynt naill ai drwy’r grant cynnal refeniw neu drwy grantiau arbennig gan y Llywodraeth hon, ar gyfer y rheng flaen. Dyna ble rwy’n disgwyl i arian gael ei ddefnyddio—yn ein hystafelloedd dosbarth. Byddwn yn annog awdurdodau lleol unwaith eto i geisio sicrhau bod cymaint o gyllideb ddirprwyedig ag sy’n bosibl ar gael. Un o’r pryderon cyson eraill sydd gennyf yw bod gennym lefelau uchel o gronfeydd wrth gefn yn cael eu cadw, mewn rhai achosion, ar lefel yr ysgolion. Mae hynny’n digwydd fel arfer yn y sector cynradd, ac yn aml iawn, cânt eu cadw am resymau da iawn—os yw ysgol yn ceisio adeiladu cronfa o arian wrth gefn ar gyfer prosiect penodol. Ond gadewch inni fod yn glir: nid yw cronfeydd wrth gefn sy’n cael eu cadw heb unrhyw bwrpas penodol yn gwneud yr hyn y bwriadwyd yr arian hwnnw ar ei gyfer, sef darparu cyfleoedd i’n plant. Felly, mae’n ddyletswydd ar bob un ohonom, yn ysgolion unigol, awdurdodau lleol, consortia, a Llywodraeth Cymru yn wir, i gael cymaint o arian i’r rheng flaen ag y bo modd.