6. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am newidiadau i’r cwricwlwm yng Nghymru yn y dyfodol? OAQ(5)0135(EDU)

Diolch yn fawr, Janet. Bydd y cwricwlwm newydd ar gyfer Cymru yn seiliedig ar yr adolygiad sylfaenol o’r trefniadau presennol a gyflawnwyd gan yr Athro Graham Donaldson. Mae’r argymhellion yn radical, gyda goblygiadau pellgyrhaeddol i’n system addysg. Mae gwaith yn mynd rhagddo’n dda ar ddatblygu cwricwlwm newydd mewn ymateb i ‘Dyfodol Llwyddiannus’.

Diolch i chi, Ysgrifennydd y Cabinet. Fodd bynnag, mae oddeutu 3,000 o blant byddar yn mynd drwy ein system addysg yma yng Nghymru sy’n methu cael mynediad at addysg drwy ddehonglwr Iaith Arwyddion Prydain. I lawer o blant byddar, mae hwn yn gyfrwng cyfathrebu pwysig, a’r unig un yn aml, yn ystod y cyfnod datblygu pwysig hwn. Mae ymchwil gan Deaf Ex-mainstreamers wedi dangos sut y dylai Iaith Arwyddion Prydain gael ei chynnwys yn awr ym model y cwricwlwm Cymreig. Rydym wedi cael deiseb, fel Pwyllgor Deisebau, wedi’i llofnodi gan dros 1,000 o bobl yn galw am well mynediad at addysg drwy Iaith Arwyddion Prydain. A wnewch chi ystyried cynnwys hyn mewn unrhyw newid i’r cwricwlwm a sicrhau y gall y plant hyn ddysgu yr un mor dda ag unrhyw un arall?

Wel, Janet, byddaf yn gwneud mwy nag ystyried, a byddwch yn gwybod hynny am fy mod wedi ateb cwestiwn ysgrifenedig ar 31 Mai, a oedd yn cadarnhau bod Iaith Arwyddion Prydain, wrth ddatblygu’r maes dysgu a phrofiad mewn perthynas ag iaith, llythrennedd a chyfathrebu, yn cael ei hystyried ochr yn ochr ag ieithoedd eraill yn y gwaith datblygu ar gyfer y grŵp hwnnw. Mae wedi cael ei chynnwys. Maent wedi bod yn cysylltu â’r sefydliadau trydydd sector sy’n cynrychioli plant a theuluoedd yn y maes arbennig hwn, ac rwy’n disgwyl i’r gwaith hwnnw fynd rhagddo’n barhaus.

Ysgrifennydd y Cabinet, ddydd Iau diwethaf, gwelsom lawer o bobl ifanc yn cymryd rhan yn y broses ddemocrataidd ar draws y DU, yn cael eu hysbrydoli—yn bennaf gan Jeremy Corbyn—i gymryd rhan ac arfer eu hawliau a lleisio eu barn. A ydych yn cytuno, os yw’r Cynulliad hwn yn symud ymlaen i gynnig pleidlais i rai 16 a 17 oed—? [Torri ar draws.] Rwy’n siomedig nad yw’r Aelodau’n barod i wrando ar agwedd sy’n bwysig i bobl ifanc. A ydych yn cytuno, wrth i’r Cynulliad symud ymlaen a’r posibilrwydd y caiff rhai 16 a 17 oed hefyd gymryd rhan yn y broses ddemocrataidd yma yng Nghymru, ei bod yn ddyletswydd arnom i sicrhau bod y cwricwlwm newydd yn mynd i’r afael ag addysg wleidyddol a dinasyddiaeth, fel eu bod yn cael eu paratoi a’u hysbrydoli i gymryd rhan—cymryd rhan a gwneud yn siŵr fod eu lleisiau’n cael eu clywed hefyd?

Wel, Llywydd, nid wyf yn meddwl bod yna unrhyw beth arbennig o atyniadol neu ysbrydoledig ynglŷn â pheth o’r cecru sy’n digwydd yn y Siambr hon. Yr hyn rwy’n ei gydnabod yw bod gan bobl ifanc ddiddordeb mewn dod o hyd i atebion i’r problemau y maent yn eu hwynebu yn eu bywydau ac yn eu cymunedau. Mae arfogi’r bobl ifanc hynny â’r gallu i ddwyn gwleidyddion i gyfrif, i graffu ar eu gwaith ac i allu gwneud dewisiadau gwybodus ynglŷn â sut y dylent bleidleisio yn gwbl hanfodol i’n llwyddiant parhaus fel cymdeithas. Mae gwleidyddiaeth ac ymwneud dinesig eisoes yn rhan o’n cwricwlwm cyfredol, o dan drefniadau addysg bersonol a chymdeithasol. Rwy’n disgwyl y bydd gwleidyddiaeth yn chwarae rhan ym maes dysgu a phrofiad y dyniaethau. Ond mae’n gwbl hanfodol—yn wir, mae pobl ifanc eu hunain yn ei fynnu gennym—eu bod yn gallu cael mynediad at y math hwn o gwricwlwm. Maent yn gwybod ei fod yn bwysig, maent ei eisiau, a byddwn yn ei ddarparu ar eu cyfer.