4. 3. Datganiad: Y Wybodaeth Ddiweddaraf yn Dilyn y Tân yn Nhŵr Grenfell

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:44 pm ar 4 Gorffennaf 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Melding David Melding Conservative 2:44, 4 Gorffennaf 2017

(Cyfieithwyd)

A gaf i groesawu’r datganiad hwn gan Ysgrifennydd y Cabinet a diolch iddo am y crynodeb a roddodd i lefarwyr y gwrthbleidiau y bore yma a'r addewid o grynodebau pellach ganddo ef a'i swyddogion? Rwy’n credu ei bod hi’n bwysig ein bod yn cael gwybod y diweddaraf, fel y dywedodd, am sefyllfa sy'n newid yn gyflym. A alla i ofyn iddo, o ran yr asesiadau uniongyrchol sydd wedi eu gwneud, pa gasgliadau y daethpwyd iddyn nhw am swyddogaeth lleoedd ceudod, a oedd, yn ôl a ddeallaf, yn allweddol yn y drychineb ofnadwy yn Nhŵr Grenfell? Dyma lle mae bwlch, yn amlwg, rhwng y cladin a phrif strwythur y bloc tŵr, ac mae hyn yn gyfystyr â risg allweddol. Oes yna leoedd ceudod tebyg yn y blociau tŵr yng Nghymru sydd wedi eu harchwilio? O dan ba amgylchiadau y byddai'r Gweinidog yn cynghori landlordiaid cymdeithasol i gael gwared ar y cladin? Rwy’n deall y gallai fod perygl, os caiff cladin ei symud yn unig, y gellid datgelu deunydd mwy peryglus a fflamadwy fyth oddi tano. A oes amgylchiadau, felly, lle mae'r Gweinidog yn rhagweld adleoli fel dewis os nad oes modd rhoi sicrwydd uniongyrchol o ddiogelwch? Dywedwyd wrthyf hefyd bod y deunydd cladin ar Dŵr Grenfell ac—nid wyf yn gwybod, ond rwyf yn tybio— y deunyddiau cladin eraill sy'n bresennol yng Nghymru, mai un o'r anawsterau gyda nhw yw eu bod wedi'u cynllunio i weithredu fel sgriniau glaw. Yn anffodus golyga hyn, pan fydd y gwasanaeth tân yn ceisio rheoli a diffodd tanau, eu bod nhw’n llawer llai effeithiol yn y camau y maent yn eu cymryd gan eu bod yn gwrthsefyll dŵr. Yn amlwg, mae cyfyngu a diffodd tanau yn allweddol i allu cyffredinol yr adeiladau hyn i wrthsefyll tân. A oes unrhyw wahaniaeth yn y deunydd cladin sy’n gweithredu fel sgrin yng Nghymru, fel sy’n ymddangos yn wir yn Llundain?

Ysgrifennydd y Cabinet, mae llawer o flociau tŵr yn y sector preifat neu yn adeiladau cyhoeddus fel ysgolion ac ysbytai. Sut caiff yr adeiladau hyn eu hasesu? Oes ganddo unrhyw wybodaeth bellach i'r Cynulliad y prynhawn yma ynglŷn â’r agwedd hon o’r her? Yn olaf, sut mae'r canfyddiadau diweddaraf a'r cyngor sy'n seiliedig ar y canfyddiadau hyn yn cael eu lledaenu i denantiaid mewn ffordd y gellir eu defnyddio, gan dawelu meddyliau ac mewn modd eglur, i landlordiaid preifat a chwmnïau rheoli sy'n rhedeg nifer o flociau preifat o fflatiau, a hefyd i'r rhai sy'n rhedeg ysgolion ac ysbytai? Diolch, Cadeirydd.