1. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am ymgynghoriad Llywodraeth Cymru 'Gwasanaethau sy'n Addas i'r Dyfodol'? (OAQ51025)

Rydym yn croesawu pob cyfraniad i’r ymgynghoriad pwysig hwn. Rydym ni eisoes wedi derbyn dros 700 o ymatebion a bydd y rhain yn cael eu defnyddio i sicrhau bod unrhyw newid deddfwriaethol yn y dyfodol mor effeithiol ag y gall ei fod i bobl Cymru. Bydd yr ymgynghoriad yn para tan ddiwedd y mis hwn.

Prif Weinidog, rwy’n gobeithio y gwnewch chi ymuno â mi i gydnabod y gwaith pwysig y mae cynghorau iechyd cymuned yn ei wneud ledled Cymru. Rwyf wedi cael y cyfle i gyfarfod â chyngor iechyd cymuned Powys ar sawl achlysur dros doriad yr haf. Ac un pryder y maen nhw wedi ei godi gyda mi yw'r cyfeiriad y mae’n ymddangos bod Papur Gwyn Llywodraeth Cymru yn ei ddilyn, ac un mater penodol y maen nhw wedi ei godi gyda mi yw nad yw’r Papur Gwyn yn cynnwys unrhyw gydnabyddiaeth o gymhlethdodau gwasanaethau trawsffiniol, ac nid yw'n cyfeirio ychwaith at y swyddogaeth graffu bwysig y mae ein cynghorau iechyd cymuned yn ei chyflawni ar ran cleifion. Byddwch yn deall, wrth gwrs, bod mwyafrif llethol fy etholwyr yn defnyddio gwasanaethau ar draws y ffin. Pa sicrwydd allwch chi ei roi i gyngor iechyd cymuned Powys bod gan gleifion o Gymru sy'n defnyddio gwasanaethau dros y ffin eiriolwr effeithiol os bydd trefniadau’n newid yn y dyfodol?

Wel, rydym ni eisiau i hynny barhau, wrth gwrs, a dyna pam mae hi mor bwysig bod CIC Powys a CICau eraill yn ymateb i'r ymgynghoriad, fel y gallwn ni fwrw ymlaen â deddfwriaeth gyda'r consensws ehangaf posibl.

Mae gan gynghorau iechyd cymuned annibyniaeth, arbenigedd a phwerau i ymyrryd ar ran cleifion er mwyn cynnal eu diogelwch a'u hurddas. Felly, a all y Prif Weinidog esbonio sut y mae cymryd y fath swyddogaethau oddi wrth y lefel leol a'u canoli'n genedlaethol, ac yna eu gwanhau, yn mynd i wella diogelwch ac urddas cleifion?

Mae’n rhaid i ni gofio, wrth gwrs, nad yw CICau yn arolygiaeth. Mae gennym ni arolygiaeth iechyd sy'n gwneud hynny. Mae ganddyn nhw swyddogaeth, wrth gwrs, o ran gweithredu fel llais cleifion ac mewn sawl ffordd arall. Gallaf ddweud wrth yr Aelodau y bu cyfarfod cadarnhaol iawn gyda bwrdd y CIC. Ceir llawer o dir cyffredin yn y Papur Gwyn ei hun. Ceir rhai materion y bydd angen eu trafod ymhellach, ond y bwriad yw cryfhau llais y claf ar draws Cymru gyfan, ac edrychwn ymlaen at weithio gyda CICau er mwyn cyflawni hynny.