2. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am y cynigion gan Cyfoeth Naturiol Cymru i gyflwyno dulliau rheoli newydd ar gyfer pysgota eogiaid a sewin? (OAQ51045)

Diolch. Byddai’n anaddas imi wneud sylwadau ar y mater hwn tra bo Cyfoeth Naturiol Cymru yn ymgynghori ar gynigion i gyflwyno mesurau rheoli newydd ar gyfer pysgota eogiaid a sewin. Daw eu hymgynghoriad i ben ar 14 Tachwedd, a byddaf yn ystyried eu hargymhellion wedi hynny.

Rwy’n deall y rheswm pam nad yw’r Ysgrifennydd Cabinet efallai eisiau cyhoeddi yn glir ei barn hi ar hyn o bryd. Ond mae’n bwysig, rwy’n credu, i nodi bod nifer o glybiau pysgota yn fy etholaeth i, ac, rwy’n credu, trwy Gymru, wedi mynegi eu pryder ynglŷn â’r cynigion yma, yn arbennig y cynnig, er enghraifft, i gael gwaharddiad llwyr ar bysgota abwyd, a’r polisi 100 y cant o ddal a rhyddhau, ac yn y blaen, a’r effaith y bydd hynny yn ei gael ar bysgota.

Wrth gwrs, mae’n bwysig cofio nad hobi yn unig yw hyn, ond ei fod yn rhan bwysig o’n diwydiant twristiaeth ni mewn rhannau helaeth o Gymru, ac mae pryder, wrth gwrs, gan bysgotwyr am y dirywiad sydd wedi bod yn niferoedd yr eogiaid, brithyll, ac yn y blaen.

Ond mae yna ffactorau llawer mwy cymhleth, mwy na physgota, y tu ôl i hyn. Felly, a gaf i ofyn o leiaf i’r Ysgrifennydd gwladol sicrhau bod Cyfoeth Naturiol Cymru yn gwrando yn ddifrifol ar y pryderon y mae’r pysgotwyr a’u clybiau wedi mynegi?

Ie, mae’n hollbwysig eu bod yn gwneud hynny. Fel y dywedais, nid wyf am achub y blaen ar unrhyw beth, ond rwy’n sicr wedi cael trafodaethau ynglŷn â hyn yn fy nghyfarfodydd rheolaidd gyda chadeirydd a phrif weithredwr Cyfoeth Naturiol Cymru. Wrth gwrs, rydym yn cydnabod bod eogiaid a sewin yn rhywogaethau eiconig a phwysig iawn yn afonydd Cymru, ac wrth gwrs, maent o fudd i economi Cymru. Er enghraifft, credaf fod y ffigur oddeutu £100 miliwn y flwyddyn. Felly, mae’n hollbwysig fod pob safbwynt yn cael ei ystyried.

Ysgrifennydd y Cabinet, fel rydych newydd ddweud, mae pysgota’n werth oddeutu—fe aethoch â’r geiriau o fy ngheg—£100 miliwn y flwyddyn i economi Cymru. Fel y dywedodd Adam Price, yr Aelod dros Sir Gaerfyrddin, mae’n ddarn pwysig iawn o bob rhan o Gymru, yn enwedig yr economi wledig. Rwy’n cydnabod eich bod wedi’ch cyfyngu o ran yr hyn y gallwch ei ddweud ar hyn o bryd, ond a fyddech yn cytuno bod y mwyafrif helaeth o enweirwyr yn aelodau o glybiau? Maent yn talu oddeutu cwpl o gannoedd o bunnoedd y flwyddyn am hawliau pysgota, yn dibynnu ar hyd a lled yr hawliau hynny. Ac er fy mod yn deall cyfrifoldeb Cyfoeth Naturiol Cymru i reoli stociau pysgod yn gynaliadwy—rydych yn cydnabod hynny wrth gwrs—a fyddech yn cytuno â mi ei bod yn bwysig fod y sefydliad yn ymgynghori’n llawn â chlybiau pysgota, ac nid yn unig yn ymgynghori, ond hefyd yn gwrando ar y clybiau hynny, gan fod diddordeb allweddol gan y clybiau hynny eu hunain yng nghynaliadwyedd stociau pysgota hefyd, a chredaf fod hynny’n aml yn cael ei anwybyddu a’i anghofio? Felly, a wnewch chi roi sicrwydd i mi y bydd Cyfoeth Naturiol Cymru, wedi i’r ymgynghoriad hwn ddod i ben, yn gosod mesurau rheoli ar waith sy’n gywir, sy’n cynnal stociau, ond sydd hefyd yn deg i enweirwyr ac i economi Cymru?

Rydych yn llygad eich lle. Yn fy marn i, mae angen i unrhyw ymgynghoriad fod yn ystyrlon, felly mae’n bwysig iawn fod Cyfoeth Naturiol Cymru yn gwrando ar bob safbwynt. A gwn eu bod yn derbyn bod hwn yn fater difrifol iawn ac y bydd angen iddynt wneud yn siŵr eu bod yn gweithio’n galed iawn er mwyn sicrhau’r canlyniad gorau posibl wrth symud ymlaen.