8. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i ddiogelu gwasanaethau cyhoeddus o fewn llywodraeth leol? (OAQ51075)

Byddwn yn parhau â’n hymdrechion i ddiogelu llywodraeth leol yng Nghymru rhag y toriadau gwaethaf i gyllideb Llywodraeth Cymru. Dylwn ailadrodd, fodd bynnag, y cyngor a roddais yn gynharach y prynhawn yma y dylai eleni gael ei defnyddio gan lywodraeth leol i gynllunio ar gyfer adegau anoddach a dewisiadau anoddach yn y dyfodol.

Diolch am eich ateb, Ysgrifennydd y Cabinet. Fel y dywedwch, mae nifer y cwestiynau rydych eisoes wedi eu hateb y prynhawn yma ar y mater hwn yn dangos pwysigrwydd sicrhau cyllid teg i lywodraeth leol, yn enwedig mewn cyfnod o gyni a orfodir arnom gan y Llywodraeth Dorïaidd yn San Steffan. Ddechrau’r mis, mynychodd Jeremy Miles a minnau sesiwn holi ac ateb ar gyfer staff cyngor Castell-nedd Port Talbot, a daethant â’r pryderon hyn i’n sylw. Mynegwyd pryderon eraill ganddynt hefyd, megis materion yn ymwneud â chyllid grant a’r neilltuo a gymhwysir iddo, a’r heriau a wynebant y gellid eu hosgoi. Pan fyddwch yn cyhoeddi eich setliad ar 10 Hydref, a wnewch chi edrych ar gyllid grant a neilltuir i weld os gallwch roi hynny yn y grant cynnal refeniw er mwyn sicrhau y gall cynghorau ddefnyddio’r arian fel y gwelant orau ar gyfer darparu gwasanaethau?

Dirprwy Lywydd, rwyf wedi darllen adroddiadau ynglŷn â’r cyfarfod a fynychodd David Rees a Jeremy Miles, ac rwy’n deall yn iawn y pwyntiau a wnaed gan weithwyr lleol yn y gwasanaethau ynglŷn â’r pwysau y maent yn ei wynebu ac effaith cyni ar fywydau’r rhai y maent yn ceisio eu cynorthwyo. Rwyf wedi gwrando’n astud ar yr hyn y mae awdurdodau lleol yng Nghymru wedi’i ddweud wrthyf ynglŷn â symud grantiau mwy penodol i’r grant cynnal refeniw er mwyn rhoi ychydig mwy o hyblygrwydd iddynt ac i leddfu’r baich biwrocrataidd, a byddaf yn rhoi ystyriaeth drwyadl i’r cyngor hwnnw wrth i mi baratoi i amlinellu’r setliad llywodraeth leol drafft ar 10 Hydref.

Ac yn olaf, cwestiwn 9, Jeremy Miles.