<p>Cwestiynau Heb Rybudd gan Lefarwyr y Pleidiau</p>

Part of 2. 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd, Llesiant a Chwaraeon – Senedd Cymru am 2:34 pm ar 4 Hydref 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:34, 4 Hydref 2017

(Cyfieithwyd)

Mae mwy nag un rhan i’r sylwadau a’r cwestiynau a wnaed, ac mewn gwirionedd, o ran gwelliant eleni, rwy’n disgwyl y caiff gwelliannau eu gwneud eleni. Rwy’n disgwyl i’r cynllun orthopedig gan fwrdd iechyd gogledd Cymru gael ei ddarparu o fewn y mis nesaf. Dyna rwy’n ei ddisgwyl, ac rwy’n disgwyl i hynny gael ei ystyried yn briodol wedyn o ran pryd y caiff ei roi ar waith. Y bwriad yw i’r arian ychwanegol sydd wedi bod ar gael yma wneud gwelliannau eleni ar gyfer pobl sy’n aros ar hyn o bryd. Mae hynny’n cynnwys comisiynu capasiti y tu allan i ogledd Cymru hefyd. Ni fyddai’n iawn i mi roi ymrwymiad ynglŷn â pha bryd y bydd y mater yn cael ei ddatrys cyn i mi weld eu cynllun a deall pa mor effeithiol y mae’n debygol o fod, ond dywedaf eto: os nad wyf yn hyderus y caiff y mater ei ddatrys, bydd angen i mi gael trafodaeth wahanol ynglŷn â sut i sicrhau gwelliannau ar gyfer pobl yng ngogledd Cymru.

Ynglŷn â’ch pwynt am thrombectomi, mae hon yn driniaeth gymharol newydd sydd ar gael, a gall gael cryn effaith ar gleifion strôc. Comisiynwyd y gwasanaeth yng Nghaerdydd, a daeth yn weithgar gyda thri meddyg ymgynghorol yn gweithio gyda’i gilydd mewn tîm—aseswyd mai dyna’r nifer gywir o bobl ar gyfer anghenion pobl ar draws de Cymru. Yn anffodus, mae dau o’r tri meddyg ymgynghorol wedi gadael bellach, oherwydd amgylchiadau sydd, at ei gilydd, y tu hwnt i reolaeth y bwrdd iechyd. Yr her oedd recriwtio pobl i’r swyddi hynny. Mae un person wedi cael ei recriwtio a bydd yn dechrau’r mis hwn. Fodd bynnag, bydd yn treulio cyfnod dan oruchwyliaeth am y pedwar mis cyntaf, sy’n gwbl arferol. Rwy’n disgwyl y bydd camau pellach yn cael eu cymryd wedi hynny i sicrhau bod y gwasanaeth yn darparu hyd at y capasiti unwaith eto. Golyga hynny ein bod, ar hyn o bryd, yn comisiynu capasiti ychwanegol o system Lloegr.

Dylid nodi hefyd fod pob rhan arall o system y Deyrnas Unedig yn wynebu her, mewn gwirionedd, o ran diwallu’r angen am y gwasanaeth newydd hwn. Fe nodwch, yn y darn y penwythnos hwn, ei fod yn dweud bod rhannau sylweddol o Loegr yn wynebu heriau tebyg o ran sicrhau gwasanaeth wedi’i staffio a’i weithredu’n llawn, a gellid dweud yr un peth am yr Alban hefyd. Felly, mae hyn yn ymwneud â sut y dychwelwn at driniaeth gymharol newydd, er mwyn ei chomisiynu’n briodol ac ar sail gynaliadwy ar gyfer y dyfodol. Mae hon, wrth gwrs, yn flaenoriaeth bwysig i mi a’r gwasanaeth.