Rydym yn symud ymlaen yn awr at y cynnig cydsyniad deddfwriaethol ar y Bil Seilwaith Telathrebu (Rhyddhad rhag Ardrethi Annomestig), a galwaf ar arweinydd y tŷ.

Cynnig NDM6529 Mark Drakeford

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru, yn unol â Rheol Sefydlog 29.6, yn cytuno y dylai Senedd y DU ystyried y darpariaethau yn y Bil Seilwaith Telathrebu (Rhyddhad rhag Ardrethi Annomestig), sy'n ymwneud â rhyddhad ardrethi annomestig, i'r graddau y maent yn dod o fewn cymhwysedd deddfwriaethol Cynulliad Cenedlaethol Cymru.

Cynigiwyd y cynnig.

Rwy’n croesawu’r cyfle hwn i egluro cefndir y cynnig cydsyniad deddfwriaethol. Rwy'n ddiolchgar i'r pwyllgor Economi, Seilwaith a Sgiliau am ystyried y cynnig cydsyniad deddfwriaethol ac am yr adroddiad y mae wedi ei lunio. Mae'r pwyllgor o'r farn nad oes unrhyw rwystr i'r Cynulliad dderbyn y cynnig cydsyniad deddfwriaethol.

Daeth y Llywydd i’r Gadair.

Cyflwynodd Llywodraeth y DU y Bil Seilwaith Telathrebu (Rhyddhad rhag Ardrethi Annomestig) ar 4 Gorffennaf yn dilyn cyhoeddiad yn natganiad hydref 2016 y Canghellor. Mae'r Bil yn cynnwys darpariaethau i gyflwyno cynllun rhyddhad ardrethi annomestig dros bum mlynedd ar gyfer seilwaith ffeibr llawn newydd, ac mae hyn i ysgogi cyflwyniad seilwaith band eang ffeibr llawn newydd a chyfathrebu 5G yn y dyfodol i gartrefi a busnesau. Bydd hyn yn helpu i gyflawni ein hymrwymiad 'Symud Cymru Ymlaen' i adeiladu cymdeithas unedig a chysylltiedig trwy gynnig band eang cyflym a dibynadwy i bob eiddo yng Nghymru. Byddai angen datblygu, costio ac ymgynghori ar fanylion unrhyw gynllun rhyddhad. Credaf fod y darpariaethau hyn yn dod o fewn cymhwysedd deddfwriaethol Cynulliad Cenedlaethol Cymru. Fodd bynnag, rwy'n fodlon y dylai'r darpariaethau hyn gael eu cynnwys yn y Bil ar gyfer Cymru a Lloegr, fel bod gan Gymru gydraddoldeb o ran rhyddhad ffeibr â Lloegr i gefnogi ei buddsoddiad a sicrhau nad yw Cymru yn cael ei hystyried yn lle drutach i ddefnyddio ffeibr newydd. Felly, rwyf yn cynnig y cynnig ac yn gofyn i'r Cynulliad dderbyn y cynnig cydsyniad deddfwriaethol hwn.

Nid oes llawer i’w ddweud i wrthwynebu y cais yma, dim ond gofyn am ychydig o ymhelaethu, a dweud y gwir, gan yr Ysgrifennydd busnes i ddeall yn iawn y broses a wnaeth arwain lan at y penderfyniad yma i gytuno i femorandwm cydsyniad deddfwriaethol. Roedd hi’n sôn am y prif gymhelliant, fel rydw i’n ei ddeall ef, sef y gofid y bydd Cymru yn cael ei gweld fel lle llai ffafriol ar gyfer buddsoddiad yn y cyd-destun yma. A fuasai hi’n gallu dweud ychydig yn fwy ynglŷn â’r broses roedd Llywodraeth Cymru wedi mynd drwyddi i ddod i’r casgliad hwnnw? Eithriadau, wrth gwrs, y byddwn i ond eisiau derbyn o roi’r cydsyniad i’r Senedd arall ddeddfu ar ein rhan. Felly, a allai hi ddarlunio ychydig bach yn rhagor y broses roedd y Llywodraeth wedi mynd drwyddi yn yr achos yma? Ac yn gyffredinol, er mwyn gwneud yr asesiad cywir, roedd yna gyfeiriad yn y nodyn gan yr Ysgrifennydd Cabinet at resymau amseru a chydlyniad: ai prinder amser yn yr amserlen ddeddfwriaethol fan hyn a oedd hefyd yn pwyso ar feddwl y Llywodraeth? Mae yna sôn am natur rhyng-gysylltiedig systemau gweinyddol Cymru a Lloegr. Efallai y gallai’r Ysgrifennydd busnes hefyd ddweud rhyw gymaint yn fwy ynglŷn â hynny fel ein bod ni’n deall yn iawn y broses feddwl a oedd y tu ôl i’r gorchymyn yma.

Wel, mae'r rhain yn gwestiynau pwysig, ac rwy'n siŵr y bydd y pwyllgor wedi eu hystyried wrth edrych ar y cynnig cydsyniad deddfwriaethol arfaethedig hwn. Mae'n bwysig cydnabod y byddai'r cynigion hyn yn cyflwyno cynllun rhyddhad ardrethi annomestig dros bum mlynedd ar gyfer seilwaith ffeibr llawn llawn o fis Ebrill eleni, a gellir ei ôl-ddyddio, wrth gwrs, i 1 Ebrill 2017 ar gyfer seilwaith cymwys. Rwyf wedi gwneud y pwynt ein bod yn teimlo ei bod hi'n bwysig achub ar y cyfle hwn, er ein bod eisoes yn gwneud cynnydd o ran cysylltedd ffonau symudol yn ogystal â band eang cyflym iawn yma yng Nghymru. Wrth gwrs, mae gennym ein cynllun gweithredu ffonau symudol ein hunain, sy'n amlinellu'r hyn yr ydym ni fel Llywodraeth Cymru yn dymuno ei wneud o ran creu yr amgylchedd iawn i wella cysylltedd yng Nghymru. Ond nid ydym eisiau cael y—. Wyddoch chi, mae'n ymwneud â: beth yw'r pwynt? Pa drosoledd sydd ei angen arnom? Nid oes gennym y prif elfennau trosoledd gan eu bod yn gorwedd gyda Llywodraeth y DU ac Ofcom, ac mae'n bwysig, yn fy marn i, i bwysleisio nad oes ateb unigol i hybu cysylltedd ffonau symudol. Rydych chi wedi sôn am y pwynt ynglŷn â chydraddoldeb a'r materion yn ymwneud â natur gydgysylltiedig systemau gweinyddol perthnasol Cymru a Lloegr. Rwy'n credu ein bod yn teimlo bod angen i ni gael cydraddoldeb rhyddhad ffeibr â Lloegr. Pe na byddai’r cydraddoldeb hwnnw gennym, byddai'r farchnad ffeibr newydd yng Nghymru yn cael ei hatal, gan fod darparwyr seilwaith yn dewis buddsoddi lle y byddant yn cael gwell elw, gan fod o bosib yn gweld Cymru yn symud i sefyllfa o farweidd-dra digidol dros amser. Felly, mae hynny'n profi'r achos, rwy'n credu, i ni sicrhau ein bod yn manteisio o ran cymhwysedd deddfwriaethol. Bydd yn helpu i ysgogi buddsoddiad mewn ffeibr, a bydd yn annog cystadleuaeth gan ddarparwyr llai mewn marchnad sydd wedi ei dominyddu gan un prif chwaraewr. Felly rwy'n gobeithio bod hynny’n ateb y pwyntiau a wnaeth Adam Price.

Wrth gwrs, mae'r darpariaethau—dim ond i orffen— yn rhoi hawl i Weinidogion Cymru o ran pwerau Cymru ragnodi amodau pellach y mae'n rhaid eu bodloni er mwyn i’r rhyddhad fod yn gymwys, pwerau i osod lefelau’r rhyddhad trwy ragnodi maint y rhyddhad mewn rheoliadau, a phwerau i osod dyletswyddau ar swyddogion prisio neu roi pwerau iddynt.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn y cynnig? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Felly derbynnir y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.